Miliony Polaków nie pracują, choć mogą. Dlaczego i co można z tym zrobić?
Główny Urząd Statystyczny podzielił się wynikami Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. Uwagę skupiono na II kwartale 2024 roku. Zgodnie z wynikami w Polsce, w przedziale wiekowym od 15 do 89 lat aktywnych zawodowo jest 17 mln 678 tys. osób.
Wśród nich pracujących jest 17 mln 205 tys. ankietowanych. Pozostałe 427 tys. osób to bezrobotni. Wynik w kategorii Polaków bez pracy jest lepszy o 76 tys. odpowiedzi w porównaniu z I kwartałem 2024 roku i o 68 tys. odpowiedzi lepszy od II kwartału 2023 roku.
Liczba osób aktywnych zawodowo spada z roku na rok
Główny Urząd Statystyczny wykazał, że 58,3 proc. ludności w wieku od 15 do 89 lat była aktywna zawodowo. W tym przypadku wskaźnik był niższy w porównaniu zarówno z I kwartałem 2024 roku, jak i II kwartałem 2023 roku.
Analitycy zbadali także współczynnik aktywności zawodowej. Był on wyższy wśród mężczyzn. Wyniki u mężczyzn był na poziomie 65,5 proc., a w przypadku kobiet 51,5 proc.
W publikacji Głównego Urzędu Statystycznego znalazło się również miejsce dla wyników badań wśród osób w wieku produkcyjnym. U mężczyzn wskaźnik aktywności był ponownie wyższy – wyniósł 84 proc. Natomiast w przypadku pań ten parametr wyniósł 78,1 proc.
Populacja biernych zawodowo, czyli tych, którzy "mogą, a nie chcą", jest coraz większa
Analizy Głównego Urzędu Statystycznego pozwoliły zapoznać się jeszcze z inną, ciekawą informacją. Dotyczy ona populacji biernych zawodowo. Do tej grupy zaliczono 12 mln 667 tys. osób. Wynik był wyższy w odniesieniu do I kwartału 2024 roku – o 67 tys. osób, a także II kwartału 2023 roku – o 59 tys. osób.
Grupa osób biernych zawodowo jest specyficzna. Uwzględniani są w niej ci, którzy nie tylko nie pracują, ale także nie poszukują pracy i nie mają statusu bezrobotnego. W tej kategorii znajdują się:
- osoby niewykazujące chęci do zatrudnienia (pomimo posiadania zdolności podjęcia pracy),
- osoby starsze, w wieku emerytalnym,
- osoby w wieku produkcyjnym posiadające uprawnienia do renty bez zamiaru powrotu na rynek pracy.
Stanem bierności zawodowej określa się również te sytuacje, w których osoby niepełnosprawne oraz młodzież nie rozpoczęły kariery zawodowej albo czasowo zrezygnowały poszukiwania zatrudnienia na rynku pracy.
Dlaczego miliony Polaków pozostają bierne zawodowo?
Liczna grupa osób biernych zawodowo to problem, z którym mierzy się polska gospodarka. W wieku produkcyjnym (kobiety 18-59 lat i mężczyźni 18-64 lat) znajduje się aż 3 mln 911 tys. z nich. W badaniach GUS wykazał, że najczęstszymi przyczynami pozostawania biernymi zawodowo są:
- nauka i podnoszenie kwalifikacji – 30,8 proc.,
- choroba i niepełnosprawność – 23,8 proc.,
- obowiązki rodzinne – 20,4 proc.,
- emerytura – 8,1 proc.,
- zniechęcenie bezskutecznością poszukiwania pracy – 1,3 proc.
Na temat zjawiska wypowiedział się ekspert – Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Na łamach portalu pulshr.pl stwierdził, że kategoria osób biernych, to grupa trudna do aktywizacji.
Często są to osoby wykluczone z rynku pracy, nieposiadające pracy nie przez kilka tygodni czy miesięcy, ale przez kilka lat. Osoby takie często są zniechęcone do jej poszukiwania. To jednak nie powinno blokować przed próbami aktywizacji.
Ze względu na pesymistyczne prognozy, działania aktywizacyjne powinny być realizowane możliwie najsprawniej. Szacunki wskazują, że liczba ludności w Polsce w 2060 r. zmniejszy się do 30,9 mln. Natomiast w porównaniu z 2023 rokiem, kiedy populacja w kraju równała się 37 mln 635 tys. osób, będzie to oznaczało ubytek w wymiarze 6 mln 735 tys. obywateli w odstępie 35 lat.
Zbliżającym się problemem jest też to, że populacja w Polsce będzie się nie tylko redukować, ale także starzeć. Szacunki wskazują, że w 2060 roku liczba ludności w wieku produkcyjnym wyniesie ok. 15 mln osób. Dla porównania, osób w wieku poprodukcyjnym ma być ok. 11 milionów obywateli.