Reklama.
Reklama.
Reklama.
Tak odruchowo…, czyli co warto wiedzieć o nawykach?
"Bezmyślne działanie", "przyzwyczajenie", "automatyzm", "droga do celu", "coś z czym trzeba walczyć" – te określenia padają, gdy pytam z czym kojarzy się NAWYK. Każda z odpowiedzi ma swoje uzasadnienie i warto rozumieć dlaczego. Choćby dlatego, że to wiedza ważna i praktyczna z punktu widzenia każdego, kto pracuje z innymi i komu zależy na doskonaleniu siebie.
Reklama.
Nawyki istnieją po to, żeby oszczędzać energię przez nieangażowanie mózgu w podejmowanie każdej decyzji. Twoim nawykowym działaniem jest na przykład to, że najpierw wkładasz prawy but… albo lewy. Działanie inicjowane jest przez bodziec zwany wyzwalaczem, a zwieńczeniem działania jest nagroda. Nagroda sprawia, że przy kolejnym wystąpieniu bodźca ponownie podejmujemy działanie zmierzające ku nagrodzie. Powstaje pętla nawyku. Wyzwalaczem może być wszystko – pora dnia, zapach, miejsce, sytuacja stresowa, obecność danej osoby lub dowolnej osoby czy czyjaś nieobecność, etc. Nagroda także może przyjąć dowolne formy – od reakcji fizycznych, przez poczucie bezpieczeństwa, dumę, po kawałek czekolady. W przypadku zakładania obuwia, wyzwalaczem może być wychodzenie z domu, a nagrodą sama oszczędność czasu.
NOWE NAWYKI
Tworzenie nowego nawyku wymaga dostrzegania wyzwalaczy, skupienia na realizowaniu działania i świadomego nagradzania się. Z pełną atencją siadamy za kierownicą, na desce rozdzielczej przyklejamy naklejkę „pasy”, z potem na czole wciskamy sprzęgło, aby w odpowiednim momencie wrzucić właściwy bieg i wyruszyć w podróż. Robimy tak raz, drugi, kolejny, by z czasem prowadzić auto na swoistym „autopilocie”.
By wpływać na innych przez tworzenie nawyków potrzeba pomysłowości i nakładów. Dzięki reklamie i wpisaniu mycia zębów w pętlę nawyku, na początku XX w. w USA znacznie podniesiono dbałość o higienę jamy ustnej… i zyski producenta pasty. Osad na zębach, wskazano jako przesłankę do skorzystanie z pasty do zębów konkretnej marki, czego efektem i nagrodą są piękne zęby i uczucie świeżości w ustach.
ZMIANA NAWYKU
Zmienianie nawyków oparte jest o wpływanie na działanie, pozostawiając wyzwalacz i nagrodę niezmienionymi. Warunkiem skuteczności zmiany jest faktyczne wpisanie się w istniejące przyzwyczajenie. Pamiętasz może kampanię wafelków, które namawiały do jedzenia ich o konkretnej porze dnia? Projektujący reklamę przenieśli w polskie realia spot z kultury, w której dana godzina jest momentem na przerwę śniadaniową. Tyle, że w Polsce takiej konotacji brak, czyli komunikację skupiono na zmianie nawyku, który u odbiorcy znad Wisły nie istniał. Lepszy pomysł miały koncerny, które niedzielny kompot proponowały zastąpić sokiem z kartonu lub gazowanym napojem.
Zmienianie nawyków oparte jest o wpływanie na działanie, pozostawiając wyzwalacz i nagrodę niezmienionymi. Warunkiem skuteczności zmiany jest faktyczne wpisanie się w istniejące przyzwyczajenie. Pamiętasz może kampanię wafelków, które namawiały do jedzenia ich o konkretnej porze dnia? Projektujący reklamę przenieśli w polskie realia spot z kultury, w której dana godzina jest momentem na przerwę śniadaniową. Tyle, że w Polsce takiej konotacji brak, czyli komunikację skupiono na zmianie nawyku, który u odbiorcy znad Wisły nie istniał. Lepszy pomysł miały koncerny, które niedzielny kompot proponowały zastąpić sokiem z kartonu lub gazowanym napojem.
NAWYKOWE YING – YANG
Wiedza o nawykach może służyć innym do wpływania na nas, jak i nam do wywierania wpływu na innych. Będąc bacznym obserwatorem zauważymy te automatyzmy, które warto pielęgnować i wykorzystywać na drodze do realizacji celów, jak też dostrzeżemy nawyki, które nie sprzyjają samodoskonaleniu. Zachęcam do krytycznego, acz życzliwego spojrzenia na siebie i swoje otoczenie właśnie pod kątem nawyków!
Wiedza o nawykach może służyć innym do wpływania na nas, jak i nam do wywierania wpływu na innych. Będąc bacznym obserwatorem zauważymy te automatyzmy, które warto pielęgnować i wykorzystywać na drodze do realizacji celów, jak też dostrzeżemy nawyki, które nie sprzyjają samodoskonaleniu. Zachęcam do krytycznego, acz życzliwego spojrzenia na siebie i swoje otoczenie właśnie pod kątem nawyków!
Podsumowanie i wnioski z artykułu w kilku punktach:
- Pętla nawyku składa się z bodźca, który sprawia, że podejmowane jest konkretne działanie, które prowadzi do nagrody.
- Z czasem, oczekiwanie nagrody zaczyna iść w parze z bodźcem, a nie tylko działaniem.
- Tworzenie nowego nawyku wymaga świadomej pracy nad każdym z etapów pętli nawyku.
- Zmiana nawyku polega na realizowaniu innego działania w odpowiedzi na ten sam bodziec przy pozostawieniu tej samej nagrody.
- Kluczem do wykorzystania nawyków jest:
• Rozumienie mechanizmu nawyków;
• Jasne opisanie nawyku, który ma powstać – czy od zera, czy w wyniku zmiany;
• Konsekwencja w zmienianiu/ wdrażaniu.
- Obserwuj nawyki u siebie, u znajomych, w pracy, w społeczeństwie, w marketingu i polityce – wyciągaj świadome wnioski.
- Pętla nawyku składa się z bodźca, który sprawia, że podejmowane jest konkretne działanie, które prowadzi do nagrody.
- Z czasem, oczekiwanie nagrody zaczyna iść w parze z bodźcem, a nie tylko działaniem.
- Tworzenie nowego nawyku wymaga świadomej pracy nad każdym z etapów pętli nawyku.
- Zmiana nawyku polega na realizowaniu innego działania w odpowiedzi na ten sam bodziec przy pozostawieniu tej samej nagrody.
- Kluczem do wykorzystania nawyków jest:
• Rozumienie mechanizmu nawyków;
• Jasne opisanie nawyku, który ma powstać – czy od zera, czy w wyniku zmiany;
• Konsekwencja w zmienianiu/ wdrażaniu.
- Obserwuj nawyki u siebie, u znajomych, w pracy, w społeczeństwie, w marketingu i polityce – wyciągaj świadome wnioski.
Więcej o nawykach można dowiedzieć się między innymi z następujących książek:
- "Siła nawyku" C. Duhigga (tutaj między innymi szczegółowy opis pętli nawyku)
- "Zen Habits" L. Babauty (praktyczne wskazówki co do wdrażania i zmieniania nawyków)
- "Siła nawyku" C. Duhigga (tutaj między innymi szczegółowy opis pętli nawyku)
- "Zen Habits" L. Babauty (praktyczne wskazówki co do wdrażania i zmieniania nawyków)
Reklama.