„Powiedz mi coś, czego nie wiem” – to jedno z moich ulubionych ćwiczeń, którymi rozpoczynam szkolenia z wystąpień publicznych i komunikacji. Każdy z uczestników ma chwilę by przygotować soczystą ciekawostkę, która wzbogaci pozostałych. Ta informacja ma być nowa, zaskakująca i przydatna. Niekoniecznie tak przydatna jak porady Adama Słodowego czy recepty McGyvera jak zrobić z długopisu helikopter. Ta informacja ma być czymś, co Jonah Berger – badacz wirusowych treści – nazywa „walutą społeczną”.
Waluta społeczna (social currency) to informacja, którą ktoś „sprzedaje nam”, a my jesteśmy zmotywowani, by ją przekazać dalej. Dlaczego? Bo dobrze skonstruowana „waluta społeczna” sprawi, że będziemy się wydawać ciekawsi, mądrzejsi, zabawniejsi, bardziej wtajemniczeni.
Informację taką przekazujemy dalej motywowani na dwójnasób – altruizmem i narcyzmem. Altruizmem bo „dajemy informacje”. Narcyzmem, bo obdarowana osoba pozytywnie nas postrzega.
To ćwiczenie jest ważne, bo prezentacje, wystąpienia i informacje powinny wzbogacać odbiorcę. Stephen Hawking zapytany kiedyś o swoje IQ odpowiedział, I don't know. People who boast about their IQs are loosers. Co oznacza, Ludzie, którzy chwalą się swoim IQ to nieudacznicy. Wystąpienia i prezentacje nie powinny być o NAS. Powinny być o odbiorcy. I powinny być zgodne z jego Intencją Dowódcy, czyli z tzw. commender's intent.
Intencja dowódcy to główne pragnienie, cel i motywacją, którą kierują się nasi słuchacze. Dla inwestora główną intencją dowódcy będzie tzw. return on investment, czyli znaleźć biznes, który przyniesie największy zwrot z inwestycji. Dla kogoś, kto marzy o tym by schudnąć, intencją dowódcy będzie znalezienie najlepszych (zgodnych z jego przekonaniami) sposobów by zrzucić to, co planuje zrzucić. Czasem intencje dowódcy są mocno uświadomione, czasem niepełnie. Zazwyczaj jednak uniwersalną intencją dowódcy jest dowiedzieć się czegoś, czego jeszcze nie wiem, w temacie, który jest dla mnie ważny.
Dlatego jednym z ważniejszych pytań, które sobie zadaję pracując nad występieniami (własnymi i cudzymi), jest, …i co z tego? (So what?). Brutalnie stawiam słowa i zdania przed lingwistycznym trybunałem stanu i pytam, „co z tego?”.
Przede wszystkim, co z tej informacji ma odbiorca. Czy ta informacja zmienia, wzbogaca jego świat? Czy jest tkosycznym banałem i zbiorem ładnie brzmiących słów z rodzaju, „zespół z pasją przygotował szeroki wahlarz rozwiązań, które pomogą zdobyć przewagę na globalnych rynkach i umocnić stabilną pozycję lidera”.
Wspomniany Jonah Beger wskazuje, że lubimy i podajemy dalej informacje, które mają dla nas wartość praktyczną. Takie, które budzą ciekawość i takie, które sprawiają, że chcemy je przekazać dalej. Bo mają tzw. pass along value, czyli mogą być wartościowym „prezentem”. To tłumaczy wirusowość niektórych treści.
Prezentacja nie jest o tobie i twoim IQ. Ona jest o odbiorcy. Odbiorca słucha jej przez pryzmat swojej intencji dowódcy. Dlatego przygotowanie każdej prezentacji zaczynaj od myślenia o tym, co on z tego wyniesie. Przyjemnym skutkiem ubocznym takiego działania będzie to, że uzna ciebie za wartego słuchania.
Gdy już stalisz wartość prezentacji. Popracuj nad narracją. Wskazuj na anomalie i ciekawostki takim zdaniami jak te:
[…] Większość osób kojarzy Netflix z platformą stremingową, na której można obejrzeć House of Cards, dokumenty o Tedzie Bundy i wiele innych filmów. Jednak niewiele osób wie, że Netflix to także potężna firma technologiczna, która swego czasu stworzyła bibliotekę Hystrix, używaną przez wielu programistów na całym świecie. […]
[…] Na stronie TED jest obecnie ponad tysiąc wykładów. Większość z was zgodzi się, że to wspaniale. Poza mną. Ja uważam, że mamy problem. […]
[…] 1987 brought us the first cell phone, the boombox, the Apple personal computer and the at home pregnancy test. It's been 30 years since 1987 and all of these revolutionary innovations have advanced significantly, except for one. The at home pregnancy test. […]
[…] Na całym świecie kobiety żyją dłużej niż mężczyźni (informacja powszechnie znana). Na całym świecie, poza jednym miejscem (zderzenie z nowa informacją [anomalią]). W tym miejscu nie tylko mężczyźni żyją tak samo długo jak kobiety, ale jest 10 razy więcej stulatków niż w USA (pierwsza podpowiedź) i 6 razy więcej stulatków niż w pobliskich Włoszech (druga podpowiedź). To miejsce to mała wioska w górzystych regionach Sardynii. […]
Wartość, narracja i podanie, czyli najważniejsze 3 elementy każdej prezentacji. Na pewno pamiętasz prezentacje, po których wychodziłeś/aś ubogacony/a. Zachwycony/a. Serwuj to samo swoim obdiorcom. Nie „gadaj o swoim IQ”. Mów o odbiorcy. I mów w zgodzie z jego intencją dowódcy.