Czy rząd może wspierać innowacyjność?
Tal Harmelin
05 maja 2015, 12:56·4 minuty czytania
Publikacja artykułu: 05 maja 2015, 12:56Wraz z rozwojem polskiego programu „Innowacyjna Gospodarka” pojawia się kluczowe pytanie: czy rząd powinien odgrywać aktywną rolę w tworzeniu tego rodzaju innowacyjnego ekosystemu, czy raczej rozsiąść się wygodnie i pozwolić sektorowi prywatnemu robić to, w czym jest najlepszy?
Ten dylemat kryje w sobie także jeszcze bardziej kontrowersyjną kwestię — czy rząd naprawdę potrafi podołać takiemu zadaniu…
Choć według obiegowej opinii rządy, tak często nękane przez biurokrację, są ostatnimi podmiotami, po których można spodziewać się sprzyjania kreatywności i innowacyjności, to jednak współpraca pomiędzy izraelskim rządem i sektorem zaawansowanych technologii odegrała kluczową rolę w rozwoju naszego programu „Startup Nation”. To wyjątkowe partnerstwo publiczno-prywatne samo w sobie stanowi wzorzec innowacyjności, z którego korzysta wiele innych rządów.
W centrum tej kooperacji znajduje się The Office of the Chief Scientist (OCS) w Ministerstwie Gospodarki. Jak mówi jego dyrektor Avi Hasson: „Nasz jedyny biznesplan to innowacyjność”. Faktycznie to jego rolą jest zapewnienie Izraelowi czołowej pozycji na świecie na polu innowacyjności.
Poniżej przedstawionych zostało kilka metod pracy OCS’u nad pobudzaniem innowacyjności w opartym na wiedzy ekosystemie, które mogłyby okazać się bardzo przydatne na drodze Polski do jej „Innowacyjnej Gospodarki”.
Podejmuj ryzyko. Rządy mają możliwości pozwalające im radzić sobie ze znacznie wyższym poziomem ryzyka niż ten, który są w stanie zaakceptować inwestorzy czy przedsiębiorcy. Jednym z głównych zadań OCS jest oferowanie niezbędnego finansowania tym rodzajom projektów wysokiego ryzyka, którymi sektor prywatny nigdy się nie zainteresuje. Jak mówi Avi Hasson: „Gdy nasz komitet klasyfikuje projekt jako „innowacyjny i wysokiego ryzyka”, wszyscy jesteśmy bardzo podekscytowani”. Nasze rządy wykładają setki milionów w pożyczkach i grantach dla firm rozpoczynających działalność bez pytania o kapitał własny, żądając jedynie skromnego procentu od dochodów w przypadku powodzenia przedsięwzięcia. Udzieliliśmy wsparcia bardzo wielu firmom, które wydawały się mieć małe szanse, a stały się światowymi liderami – weźmy np. Waze, rewolucyjną aplikację do nawigacji, która została kupiona przez Google za ok. 1 miliard USD. Okazuje się, że każdy przekazany przez nas szekel zwraca się gospodarce od 5 do 10 razy. Takiego modelu nie można się zignorować.
Nie obawiaj się porażki. Ta zasada idzie w parze z podejmowaniem ryzyka. Z perspektywy OCS nawet nieudane przedsięwzięcia należy traktować jak sukcesy. Weźmy na przykład Modu, izraelską spółkę założoną przez Dova Morana, przedsiębiorcę, który wynalazł napęd flash USB. Firma Modu opracowała najmniejszy na świecie telefon komórkowy, jednak produkt nigdy nie przyjął się i ostatecznie firma upadła – pozornie to porażka. Ale w ślad za nią powstało ponad 30 nowych przedsiębiorstw, bazujących na wiedzy i doświadczeniu jej pracowników, które stworzyły nowe miejsca pracy oraz ogromną wartość. W tym świetle Modu można uznać za równie wielki sukces jak Waze! Punkt widzenia rządu mocno różni się od spojrzenia inwestora prywatnego. I bardzo dobrze.
Stwórz inkubator. Na początku rząd Izraela wprowadził serię innowacyjnych programów, które pobudziły lokalny przemysł zaawansowanych technologii. Najważniejszy z nich to inicjatywa „Yozma”, przygotowana przez OCS, w ramach której oferowano finansowanie mające ograniczyć ryzyko na wczesnym etapie rozwoju technologii oraz przyciągnąć inwestycje zagraniczne. Temu nowatorskiemu programowi przypisuje się rozruszanie izraelskiego sektora venture capital i stworzenie wyjątkowego izraelskiego programu inkubatorów nowych firm. Program ten nadal przynosi wspaniałe owoce – na przestrzeni lat inkubatory opuściło prawie 2000 nowych przedsiębiorstw z tak różnych branż, jak bezpieczeństwo cyberprzestrzeni, media, biotechnologia, technologia wodna, czyste technologie, opieka zdrowotna, technologia żywności i wiele innych.
Wspieraj badania. Większość projektów badawczo-rozwojowych kończy się fiaskiem – zarówno z technologicznego, jak i komercyjnego punktu widzenia. To właśnie dlatego rząd odgrywa kluczową rolę we wspieraniu badań i rozwoju jako długoterminowej i kapitałochłonnej inwestycji. Rząd Izraela przeznacza na ten cel prawie 4,5% rocznego PKB, najwięcej na świecie – i to się opłaca. Jak pokazują badania każdy szekel przeznaczony na badania i rozwój przyniósł od dwóch do trzech szekli zwrotu. Tego rodzaju korzyści muszą trafić do wszystkich – od raczkujących projektów z zalążkiem pomysłu po innowacyjne projekty przedsiębiorstw międzynarodowych.
To zaledwie kilka sposobów, które nasz rząd wykorzystuje do rozwijania opartej na wiedzy gospodarki. W moim następnym tekście zbadamy, jak inaczej sektor publiczny może przyczynić się do rozwoju „Innowacyjnej Gospodarki”.
(Oczywiście pośród tych punktów można także znaleźć odpowiedź na postawione na początku pytanie).
Poza tym izraelskie
The Office of the Chief Scientist (OCS) nieustannie bada nowe wyzwania związane z rozwojem innowacyjności poprzez monitorowanie swoich narzędzi pomocniczych oraz analizowanie nowych strategii.
Firmy, fuzje i przejęcia oraz transakcje sprzedaży
994 miliony dolarów w Q1/2015 - drugi najwyższy wynik wysokości kwartalnych w ciągu dekady (IVC / KPMG)
W pierwszym kwartale 2015 roku 166 izraelskich firm high-tech zebrało w sumie 994 milionów dolarów – to drugi najwyższy wynik w ostatniej dekadzie i zaledwie 10 procent poniżej rekordowo wysokiego poziomu 1,1 miliardów dolarów zainwestowanych w 184 firm w poprzednim kwartale. To także 48 procent więcej od 673 milionów dolarów pozyskanych przez 160 firm w pierwszym kwartale 2014 roku.
Opisywana w tym miesiącu firma: BriefCam (www.briefcam.com)
BriefCam odpowiada na niezaspokojoną na świecie potrzebę przeglądania materiałów wideo, szybkiego badania i identyfikowania zdarzeń oraz podejmowania działań. Technologia Video Synopsis firmy BriefCam prezentuje użytkownikom 24 godziny w minutę. Pomysł firmy BriefCam ma zapewnić użytkownikom możliwość szybkiego obejrzenia zapisu wideo — w sposób rutynowy, na żądanie i aktywnie — oraz wykorzystać w ten sposób potencjał nagranego materiału, „upakowując” godziny wydarzeń w skrócie, którego przejrzenie zajmuje zaledwie kilka minut.
Firma Briefcam uzyskała łącznie 14,3 mln USD w trzech turach od trzech inwestorów (Motorola Solutions Venture Capital, Rimage, Aviv Venture Capital).
Firmy, które chcą skorzystać z lekcji programu „Startup Nation” i dowiedzieć się więcej na temat możliwości współpracy gospodarczej z Izraelem, mogą skontaktować się z nami: Departament Handlowy Ambasady Izraela:
www.itrade.gov.il/poland/.