Dlaczego trzeba znać twórczość Malcolma Gladwella? Kanadyjczyk jest jednym z najbardziej wpływowych dziennikarzy na świecie. Czytając jego książkę lub felieton otwieramy szeroko oczy ze zdziwienia. Odkrywa przed nami drugie dno zjawisk, które wydają się oczywiste. Dlaczego smakuje nam jeden keczup i wiele rodzajów musztardy?
Za wystąpienie bierze, bagatela, 80 tys. dolarów, a rocznie zarabia w ten sposób ponad milion. Pisze do New York Timesa, a każda kolejna jego książka to bestseller. W świecie dziennikarstwa jest gwiazdą, a wianuszek wielbicieli otacza go nawet wtedy, gdy biega po Central Parku.
Siłą jego książek, jest pokazanie na bardzo konkretnych przykładach, jak działają pewne mechanizmy. Przytoczonym przez niego mechanizmom psychologicznym i socjologicznym ulegamy wszyscy, ale dopiero po przeczytaniu książki zaczynamy to widzieć i rozumieć.
Poza wszystkim książki Gladwella naprawdę warto przeczytać. Są napisane z ogromną swadą, utrzymują w napięciu niczym najlepszy kryminał. Każda z nich kosztowała mnie zarwaną noc., nie mogłem przestać czytać. Ale jeśli naprawdę nie możecie sobie pozwolić na zarwanie którejś nocy – poniżej znajdziecie najważniejsze myśli z trzech pierwszych książek autora. Uwaga! „Na skróty” nie zwalnia z czytania.
Punkt przełomowy. O małych przyczynach wielkich zmian
The Tipping Point. How Little Things Can Make a Big Difference
Czego możemy się nauczyć z książki?
W jaki sposób wykreować modę, wywołać trend, dotrzeć z informacją do szerokiego grona odbiorców. W jaki sposób drobne rzeczy sprawiają, że informacja, którą chcemy przekazać „przylepia się” i zostaje zapamiętana.
Najważniejsze pojęcia
Mawen – w języku jidysz, to człowiek, który kumuluje wiedzę na dany temat. Więcej niż pasjonat. Zbiera informacje z różnych źródeł, przetwarza je i porządkuje. Na temat swojej pasji wie niemal wszystko, lubi innych edukować, potrafi mówić godzinami o najdrobniejszych szczegółach. Często odkrywa zależności, których inni nie widzą.
Łącznik – osoba o dużej liczbie tzw. wątłych więzi. Ma rozległą sieć kontaktów, utrzymuje mnóstwo znajomości. Te relacje nie są głębokie, ale Łącznik w każdej chwili wie, kto może pomóc w konkretnej sytuacji.
Sprzedawca – osoba, która potrafi przekonać do swoich racji niemal każdego. Nie musi być specjalistą w danej dziedzinie, żeby móc reprezentować ideę. Sposób w jaki mówi, opowiada, odnosi się do rozmówców sprawia, że bez problemu zyskuje zaufanie.
Czynnik przyczepności – drobna rzecz, która sprawia, że informacja zostanie zapamiętana, skłoni do działania, sprawi, że nie trzeba będzie informacji wielokrotnie powtarzać.
Przykład: W latach 70-tych Klub Płytowy Columbia zaprosił czytelników do zabawy w poszukiwanie skarbu. Jeśli w rogu kuponu zamówienia dołączonego do gazety wydrukowana została złota szkatułka – szczęśliwiec mógł zamówić dowolną płytę z klubu za darmo. Pozornie błahe i banalne działanie przyniosło firmie rekordowe zyski.
Reguła 150 – maksymalna liczba osób, z którymi jesteśmy w stanie utrzymywać autentyczne społeczne relacje. Okazuje się, że najefektywniej działają organizacje, które nie przekraczają tej liczby pracowników. Jeśli liczebność grupy przekroczy 150 osób, zaczyna się dzielić na klany.
Przykład: Gore Associates (producent tkanin z Gore-Texu) stosuje tę zasadę w praktyce. Żaden zakład produkcyjny nie może mieć więcej niż 150 pracowników. Jeśli przekracza tę liczbę – otwiera się nową fabrykę.
Wzór do zapamiętania
Mawen + Łącznik + Sprzedawca = Epidemia społeczna
Błysk. Potęga przeczucia
Blink: The Power of Thinking Without Thinking
Czego możemy się nauczyć z książki?
Zrozumieć, że czasem na podjęcie właściwej decyzji nie potrzeba dużo czasu, bo nasza intuicja jest jednym z bardzo dobrze działających mechanizmów pozwalających nam na efektywne funkcjonowanie w świecie. Jednak w sytuacjach silnego pobudzenia tracimy zdolność właściwej oceny szczegółów. Natychmiastowe poznanie (intuicja) jest niezwykle skutecznym mechanizmem, ale również podatnym na manipulacje.
Najważniejsze pojęcia
Natychmiastowe poznanie – pojęcie zaproponowane przez Gladwella zamiast słowa „intuicja”. W błyskawicznych decyzjach nie ma żadnej irracjonalności, działa po prostu przetwarzanie informacji poza poziomem świadomym.
Krojenie na cienkie plasterki – rozbijanie swojego doświadczenia na detale, obserwowanie drobnych elementów rzeczywistości i na ich podstawie wyciąganie wniosków.
Przykład: Podczas badań naukowcy z Instytutu Gottmana potrafili po 3 minutach obserwacji rozmowy dobrze przewidzieć przyszłość pary małżeńskiej. Patrzyli na wyrażane mimiką emocje, styl wypowiedzi, mowę ciała i inne komunikaty niewerbalne. Dzięki zestawieniu „cienkich plasterków” wystarczyły 3 minuty do całkiem dobrej oceny przyszłości.
Torowanie – polega na tym, że dzięki odpowiednio podanym informacjom można wpływać na późniejsze zachowanie innych osób.
Przykład: Czarnoskórzy studenci zostali podzieleni losowo na dwie grupy. Pierwsza z nich wypełniając kwestionariusz musiała wpisać rasę, druga nie miała tego pytania. W późniejszym teście wynik pierwszej grupy był znacznie niższy w grupie drugiej. Podświadomie studenci uruchomili w swym umyśle stereotyp o niższych osiągnięciach naukowych osób czarnoskórych.
Poza schematem. Sekrety ludzi sukcesu
Outliers: The Story of Success
Czego się możemy nauczyć z książki?
Na sukces składa się wiele czynników, niekoniecznie tych, które najczęściej uważamy za kluczowe. Sam talent, czy wysokie IQ nie wystarczą. Niezmiernie ważne jest pojawienie się sprzyjających okoliczności, ciężka praca, to co dziedziczymy, dostajemy od środowiska, w którym się urodziliśmy, czy wreszcie łut szczęścia – np. urodzenie się we właściwym miejscu i czasie.
Najważniejsze pojęcia
Sprzyjające okoliczności – Okazuje się, że aby odnieść sukces w konkretnej dziedzinie. trzeba dobrze urodzić się w dosyć wąskim przedziale lat. Tak, aby w momencie rewolucji technologicznej być w odpowiednim wieku – mieć już doświadczenie, ale nie w trybach starego systemu.
Przykład: W nawiasach obok nazwy firmy umieściliśmy rok urodzenia kilku największych postaci IT: Bill Gates (Microsoft, 1955), Steve Jobs (Apple, 1955), Paul Allen (Microsoft,1953), Steve Ballmer (Microsoft, 1956), Bill Joy (Sun Microsystems, 1954).
Zasada 10.000 godzin – mówi o tym, że aby osiągnąć sukces, należy poświęcić właśnie tyle rozwijaniu się w danym kierunku. Często jest interpretowana jako dewaluacja pojęcia naturalnego talentu.
Przykład: Nie byłoby sukcesu The Beatles bez ich trzykrotnego wyjazdu do Hamburga. Zagrali tam kilkaset koncertów, niektóre po 5-6 godzin. Kiedy wyjeżdżali niezbyt dobrze sobie radzili na scenie. Wrócili jako artyści kompletni.
Dziedzictwo – to wszystkie schematy zachowań, które dziedziczymy dzięki środowisku społecznemu, w którym dorastamy. Mogą one być naszym atutem lub obciążeniem.
Przykład: Chińskie dzieci radzą sobie znacznie lepiej z matematyką niż dzieci ze Stanów Zjednoczonych. Gladwell przyczyn tej różnicy upatruje przede wszystkim w języku. Chińskie liczebniki są krótkie i regularne. Łatwo je zapamiętać i dodawać .
Zachęcam również do przeczytania dwóch kolejnych książek Gladwella. „Co widział pies i inne przygody” (What the Dog Saw And Other Adventures). Jest to zbiór artykułów, które publikowane były w New York Timesie. Zdradza tu między innymi sekrety zaklinacza psów, wyjaśnia dlaczego upadł Enron i na czym polega fenomen idealnego keczupu.
Z kolei „Dawid i Goliat. Jak skazani na niepowodzenie mogą pokonać gigantów” (David and Goliath: Underdogs, Misfits, and the Art of Battling Giants) pokazuje to, że będąc na pozornie straconej pozycji możemy odnieść sukces. Jeśli tylko będziemy potrafili zmienić konwencję i nie będziemy walczyć na płaszczyźnie, na której nasz konkurent jest silniejszy – nasze szanse wzrastają z ok. 20 do niemal 80 procent.