Innowacje na rynku opakowań są koniecznością. W wyścigu o klienta Polacy nie są w tyle.
Innowacje na rynku opakowań są koniecznością. W wyścigu o klienta Polacy nie są w tyle. Fot. YouTube/TetraPak
Reklama.
Najpierw badania, potem produkt
Jednym z takich liderów na rynku światowym i polskim Tetra Pak, zdobywca wielu nagród za swoje opakowania. Dwa razy z rzędu otrzymywała laury w prestiżowym konkursie WorldStar Packaging Award 2014 i 2015. W jego trakcie firma zaprezentowała swoje najnowsze dzieła: Tetra Brik Aseptic 1000 Edge z zamknięciem LightCapTM, opakowanie Tetra Top z odrywaną górną częścią wykonaną z tworzywa oraz Tetra Prisma Aseptic 1000, zbudowaną z bioplastiku uzyskanego z trzciny cukrowej.
Jurorzy doceniali w nich zarówno ekologiczność, ergonomiczny kształt, wygodę użytkowania oraz budowę. Przede wszystkim jednak polska firma została zauważona dzięki kształtowi opakowań, dającego producentom żywności szerokie możliwości w dziedzinie brandingu.
Zanim jednak takie produkty powstały, poprzedziły międzynarodowe badania konsumentów, które miały wskazywać na ich preferencje, upodobania, postawy i zachowania w związku z produktami spożywczymi. Z badań wynikało właśnie, że wielu z nich lubi ponownie wykorzystywać opakowania, i zwraca uwagę na to czy są one ekologiczne. Wybory klientów przeważały na rzecz produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku, biodegradowalnych lub dających się przetworzyć ponownie.
Ekologia priorytetem
Ekologiczność to z pewnością jeden z priorytetowych kierunków w jakich dziś podążają innowacje na rynku opakowań. A polscy przedsiębiorcy, jak się okazuje, potrafią do tego trendu się dostosować. Widać to zwłaszcza po konkursie COBRO oraz Paksar dla studentów - organizowanym przez Instytut Badawczy Opakowań, Polską Izbę Opakowań, Akademię Sztuk Pięknych w Łodzi oraz zarząd Międzynarodowych Targów Poznańskich.
Pomimo, iż komisje konkursowe oceniają wzory i projekty opakowań, kierowały się wieloma różnymi kryteriami, to liderami okazały się te firmy, które postawiły na ekologię.
logo
Każdy szczegół opakowania ma swoje uzasadnienie i jest wykonany w zamierzonym celu. Fot. YouTube/TetraPak
W ubiegłym roku zwycięzcami konkursów zostały m.in.: firma Aston Investment Sp. z o.o. z Zambrowa za naczynia Biotrem z otrąb pszennych oraz Martex z Otwocka za pojemnik ARBO-Eko/Juta na rośliny.
Wyróżniono zaś wiele projektów za: pomysł na oryginalne powtórne wykorzystanie opakowania (Second Live Box - domek na pieluszki czy za kompleksowe zabezpieczenie produktu z wykorzystaniem wyłącznie tektury (opakowanie na lampę firmy Smurfit Kappa Sp. z o.o.). Z kolei studenci zostali docenieni za ekologiczne tekturowe opakowania studentek łódzkiego ASP: na jajka (Małgorzata Płoskońską), na produkty sypkie Flavor (Joanna Góra) i na kredki (Ewelina Madalińską).
Inteligentne opakowania
Drugim istotnym trendem na rynku jest poszukiwanie sposobów na przedłużenie trwałości i polepszenie jakości opakowanego produktu. Na tym polu producenci żywności doceniają każdą nową technologię, która pozwala ich produktom żyć dłużej.
­– Mamy więc opakowania aktywne i opakowania inteligentne – wymienia dyrektor Polskiej Izby Opakowań Wacław Wasiak. – Te pierwsze, charakteryzują się tym, że zbudowane są z takich materiałów, które potrafią powstrzymać, bądź opóźnić proces psucia się produktu, czyli zaczynają działać, gdy rozpoznają zmiany mikrobiologiczne. Z kolei te drugie, sygnalizują czy produkt znajdujący się w środku jest zdatny do spożycia, bądź nie lub też kiedy jest zdatny do spożycia. Zwykle wskaźnikiem przydatności jest barwa ­– podkreśla nasz rozmówca.
logo
Naczynie to też opakowanie. Może być również jadalne. Fot. YouTube/Biotrem_Naczynia z otrąb owsianych
Przykładem firmy, która w Polsce jako jedna z pierwszych wprowadziła opakowania inteligentne, były Browary Żywiec. Na ich butelce pojawił się znacznik, który zmieniał barwę, gdy butelka została schłodzona do odpowiedniej temperatury, w jakiej zdaniem producenta produkt był najlepszy do spożycia. Wśród znaczników na opakowaniach inteligentnych klienci mogą znaleźć te mówiące o szczelności opakowania, o temperaturze w jakiej należy produkt przetrzymywać lub spożywać, czasowe czy też świeżości. Wszystko to ma być informacją dla klienta i pomagać mu dokonać najlepszego dla niego wyboru.
Innowacje dla bezpieczeństwa
Tegoroczne innowacje polskich firm z tej branży można było obejrzeć na warszawskich Targach Packaging Innovations. Producenci opakowań zaprezentowali tam takie, które chronią żywność czy leki przed warunkami zewnętrznymi (wilgoć, temperatura, światło), które mogą zmienić właściwości produktu, ale także i takie, które potrafią ostrzegać o niebezpieczeństwie (np. skażeniu biologicznym).
Jak się okazuje, współczesne opakowania, dzięki zastosowanym chipom (RFID - Radio Frequency IDendifi cation), wyświetlaczom i innym technologiom, mogą np. monitorować ilość spożywanych przez pacjentów leków, a nawet powiadamiać ich SMS-ami o konieczności zażycia kolejnej dawki.
Polska Izba Opakowań w ramach poprawy innowacyjności polskich opakowań uruchomiła dwa projekty badawcze: SelectPerm oraz SoLaPack. W pierwszym naukowcy z Polski, Belgii i Niemiec pracowali nad materiałem opakowaniowym o selektywnej przepuszczalności O2/CO2 do pakowania świeżych produktów, takich jak: mieszanki świeżych, krojonych owoców i mieszanki warzywne oraz sery „typu Camembert”. Opakowanie miało pozwolić przedłużyć okres przydatności do spożycia „oddychających” produktów poprzez regulację wymiany gazowej, a tym samym przenikalności tlenu i dwutlenku węgla przez materiały opakowaniowe”.
logo
Mondi to kolejny lider na rynku opakowań, który ma aż 11 fabryk w Polsce. Fot.YouTube/MondiCom
W drugim projekcie chodziło o stworzenie takiego opakowania, które zapobiegałoby migracji krytycznych substancji. W tym celu naukowcy postanowili zastosować w nim warstwę sorpcyjną na materiale opakowaniowym pochodzenia celulozowego.
Ten właśnie projekt ukończono i jak się okazało, choć każdy kraj pracował na innej mieszance składników, która miałaby posłużyć jako najlepsza warstwa sorpcyjna (folia zabezpieczająca), tą najskuteczniejszą okazała się stworzona przez naukowców z Polski, a oparta na skrobi, lateksie i trzech rodzajach cyklodekstryn.
Opakowaniowe trendy
Warto jednak podkreślić, że kierunek, w którym podążają specjaliści od opakowań i żywności, wymuszany jest po prostu przez zmiany cywilizacyjne. Ludzie oczekują, że opakowania będą poręczne, pozwolą na długie przetrzymywanie produktu, na wydzielanie z całości mniejszych porcji, bez szkody dla reszty, czy na łatwy recykling. Dla polskich firm to ogromna szansa.
Wacław Wasiak

Zapewne nie możemy jeszcze, chociażby ze względu na budżet, konkurować z wielkimi zagranicznymi firmami opakowaniowymi, ale myślę, że mamy wielki potencjał, by na rynku opakowaniowym nie tylko w kraju, ale i na świecie poważnie zaistnieć.

Wasiak wspomina przy tym swoją wizytę w firmie Decor Glass w Działdowie, która produkuje opakowania dla przemysłu alkoholowego.
- Oni tam mają wyprodukowane na Zachodzie, najnowsze urządzenia i linie produkcyjne. To wyposażenie jakie ma wiele zagranicznych firm. Pytanie więc, dlaczego zagraniczne koncerny zgłaszają się nie do tych zagranicznych firm, tylko do Polaków? Dlaczego to butelka zdobiona w Działdowie, występuje w najnowszej części Jamesa Bonda? Bo cały potencjał ich innowacyjności pochodzi nie z maszyn, ale z załogi, z ich kreatywności, kwalifikacji. To właśnie nasza siła - podkreśla Wacław Wasiak.