Ministerstwo Gospodarki w najbliższym okresie zamierza wyłonić Krajowe Klastry Kluczowe (KKK). Jedną z czołowych idei KKK jest wskazanie na ten rodzaj klastrowych powiązań kooperacyjnych, które cechuje ponadprzeciętny z punktu widzenia rozwoju polskiej gospodarki potencjał wypływający przede wszystkim ze współpracy mikro i małych przedsiębiorstw o silnie zróżnicowanych kompetencjach. Kwestie priorytetowe to informatyzacja szpitali i elektroniczna dokumentacja medyczna.
Koordynatorzy klastrów wyróżnionych jako kluczowe będą uprawnieni do aplikowania o wsparcie publiczne w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój w latach 2014-2020. Dolny Śląsk ma ambicje być jednym z krajowych liderów pod względem liczebności tego typu powiązań. Jednym z nich może być powstały przy wykorzystaniu środków POIG 5.1 na lata 2007-2013 Ogólnopolski Klaster e-Zdrowie (OKeZ), którego głównym celem jest zacieśnienie współpracy pomiędzy firmami technologicznymi a sektorem ochrony zdrowia. Jego koordynatorem jest spółka Data Techno Park z Wrocławia.
Ogólnopolski Klaster e-Zdrowie to nowoczesny klaster technologiczny, który działa w oparciu o imponującą infrastrukturę techniczną Medycznego Centrum Przetwarzania Danych (MCPD) - ItQ Datacenter. Został sfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013. Łączna wartość projektu wyniosła 22 mln zł.
Warto zaznaczyć, iż ponad 1 mln złotych pochodzi z własnych środków inwestycyjnych koordynatora klastra, spółki Data Techno Park. Fakt ten wskazuje na wagę, jaką koordynator klastra przywiązuje do tego modelu współpracy. W ramach działań OKeZ firmy z branży technologicznej, we współudziale kluczowych partnerów z branży medycznej, współtworzą produkty teleinformatyczne, których celem jest poprawa efektywności funkcjonowania sektora ochrony zdrowia. Dlaczego Ogólnopolski Klaster e-Zdrowie ma duże szanse zostać klastrem kluczowym?
OKeZ gotowy do zostania klastrem kluczowym
Przede wszystkim dlatego, że Ogólnopolski Klaster e-Zdrowie dołożył wszelkich starań, aby spełnić kryteria, które wymaga Ministerstwo Gospodarki od jednostek ubiegających się o status klastra kluczowego. Jak wyjaśnia Romuald Litwin, Dyrektor Zarządzający Ogólnopolskiego Klastra e-Zdrowie:
Po pierwsze, OKeZ to sieć współpracy prawie 60-ciu podmiotów reprezentujących całe spektrum kompetencji koniecznych do wytworzenia tak wysublimowanych produktów, jakich oczekuje sektor ochrony zdrowia. Mowa tutaj o firmach z branży informatycznej i medycznej, uczelniach wyższych, jednostkach badawczo-rozwojowych (B+R), stowarzyszeniach branżowych i grupach zawodowych oraz jednostkach sektora publicznego. Tymczasem minimalna liczba podmiotów wymaganych w ramach konkursu KKK wynosi 51. Spodziewamy się jednak, że do momentu złożenia wniosku konkursowego liczba podmiotów skupionych wokół OKeZ zbliży się do setki.
Po drugie, wraz ze wzrostem uczestnictwa, skonsolidowany strumień przychodowy naszego Klastra przekroczył oczekiwany w ramach konkursu poziom 250 mln złotych. Po trzecie, chociaż nie stanowi to obszaru krytycznego z punktu widzenia zdolności operacyjnych Klastra (zasoby technologiczne mogą być udostępniane w sposób zdalny), aż 70 proc. członków Ogólnopolskiego Klastra e-Zdrowie prowadzi swoją działalność w odległości do 150 km od siedziby koordynatora projektu, spółki Data Techno Park – przy ulicy Borowskiej we Wrocławiu – w bezpośrednim sąsiedztwie Uniwersyteckiego Szpitala Medycznego.
Z kolei ponad 50 proc. firm należących do klastra prowadzi działalność w zakresie średnich i wysokich technologii. Dodatkowo struktura tych przedsiębiorstw jest bardzo urozmaicona, gdyż do Ogólnopolskiego Klastra e-Zdrowie należą podmioty typu start-up, spin-off oraz spin-out – dodaje Romuald Litwin. OKeZ ponadto wyróżnia duża liczba realizowanych projektów: Przy bezpośrednim udziale „klastrowiczów” oraz uczestników rynku udało nam się zdefiniować paletę 14 usług, których komercjalizacja będzie przebiegała w modelu SaaS (Software-as-a-Service).
Klaster posiada również jasno zdefiniowaną strukturę zarządzania doświadczonym zespołem dysponującym doświadczeniem w realizacji projektów ukierunkowanych na sektor ochrony zdrowia. Wysoki poziom realizowanych przez Ogólnopolski Klaster e-Zdrowie projektów potwierdza współpraca międzynarodowa, jaką jednostka prowadzi z organizacjami o podobnym charakterze w innych krajach. Nasi kluczowi partnerzy to Klaster biotechnologiczny ‘BioPmed’ z włoskiego Piemontu, czy też spin-off Politechniki w Dreźnie (Uniklinikum Dresden) Carus Management GmbH. Jesteśmy też zrzeszeni w ramach powiazania Chemie-Cluster Bayern oraz paneuropejskiej inicjatywy ‘Fit for Health’ – dodaje Romuald Litwin. Jakie korzyści może zatem zapewnić OKeZ swoim członkom?
Przewaga nad konkurencją już na starcie
Dzięki takiemu modelowi współpracy już na starcie kooperujące podmioty zyskują przewagę nad konkurencją w dwojakiej postaci. Po pierwsze, dzięki wsparciu koordynatora powiazania, małe przedsiębiorstwa teleinformatyczne mogą wykorzystywać zasoby technologiczne, do których dostęp – głównie z uwagi na wysokie ceny – był do tej pory niezwykle utrudniony. W związku z tymi barierami, niejednokrotnie ciekawe pomysły na usługi dla sektora medycznego musiały opierać się o narzędzia mniej kosztowne, co w efekcie doprowadzało do tworzenia produktów nieskalowalnych.
Po drugie, co bardziej istotne, klaster to laboratorium innowacji, w którym w jednym cyklu odbiorcy rozwiązań (szpitale, przychodnie, laboratoria diagnostyki medycznej, itd.) i ich wytwórcy (firmy technologiczne) mogą wspólnie zdefiniować potrzebę, opracować model biznesowy jej zaspokajania, wytworzyć prototyp produktu i sprawnie go przetestować, a nawet zachęcić innych odbiorców (już na etapie prototypowania) do późniejszego zastosowania produktu w codziennej pracy podmiotów medycznych.
Oznacza to, że przedstawiciele różnego rodzaju podmiotów sektora ochrony zdrowia zgłaszają problemy, które można rozwiązać za pośrednictwem innowacyjnych technologii. Następnie przedsiębiorstwa informatyczne pracują nad stworzeniem konkretnych rozwiązań telemedycznych, które są udostępniane w „chmurze obliczeniowej” (model SaaS). Dzięki temu stworzone produkty i usługi są testowane w swoim „naturalnym środowisku”, czyli m. in. w szpitalach, przychodniach czy laboratoriach diagnostycznych.
W ten sposób zdecydowanie łatwiej je na bieżąco udoskonalać. Tego rodzaju współpraca umożliwia podmiotom należącym do sektora ochrony zdrowia efektywniejsze rozwiązywanie swoich problemów. Z kolei firmy informatyczne dzięki testowaniu swoich rozwiązań w „naturalnych warunkach”, są w stanie o wiele bardziej skutecznie zmierzyć się z wysokimi wymaganiami rynku medycznego. W rezultacie tworzone przez nich produkty i usługi są zdolne spełnić nawet najbardziej rygorystyczne wymogi obowiązujące na globalnych rynkach technologii medycznych.
Dodatkowo, wraz z przystąpieniem do OKeZ , firmy informatyczne zyskują dostęp do zaplecza gwarantującego wysoki poziom bezpieczeństwa danych jaki umożliwia infrastruktura techniczna oparta o Medyczne Centrum Przetwarzania Danych – ItQ Data Center. Z biznesowego punktu widzenia „platforma deweloperska” klastra umożliwia bardziej efektywne tworzenie produktów teleinformatycznych dla sektora ochrony zdrowia .
W jej skład wchodzą najwyższej jakości serwery, macierze dyskowe, bazy danych, systemy archiwizacji, licencje deweloperskie istniejących już na rynku rozwiązań czy w końcu urządzenia kontroli bezpieczeństwa przepływu danych. Z kolei wykorzystanie łączy szerokopasmowych zapewnia błyskawiczny dostęp do powyższych technologii nie tylko na etapie tworzenia prototypów wytwarzanych usług ale także wtedy, gdy produkty wchodzą w fazę komercjalizacji.. Oznacza to, że poszczególni wytwórcy nowych usług mogą zdalnie weryfikować prawidłowe działanie funkcjonalności oraz poziom bezpieczeństwa proponowanych przez siebie rozwiązań.
Iaas na Dolnym Śląsku
Ale przynależność do Ogólnopolskiego Klastra e-Zdrowie to nie tylko dostęp do najwyższej jakości infrastruktury teleinformatycznej. Członkowie klastra mogą w znaczny sposób obniżyć koszty wytwarzania produktów i usług telemedycznych.
Drzwi OKeZ otwarte na dla innowatorów
Aktualnie udział w OKeZ jest całkowicie bezpłatny. Aby zostać członkiem klastra należy w pierwszej kolejności wypełnić i odesłać do biura koordynatora klastra dokument pt. „Deklaracja przystąpienia do powiązania kooperacyjnego Ogólnopolski Klaster e-Zdrowie”. Decyzję o przyjęciu podejmuje Rada Klastra. Członkostwo zostaje potwierdzone wydaniem oficjalnego certyfikatu. Więcej informacji na ten temat można uzyskać tutaj.
Romuald Litwin w rozmowie z Kapitałem Dolnośląskim
Bo na dzisiejszym, bardzo konkurencyjnym rynku, liczą się nawet najmniejsze detale. Przynależność do klastra można porównać do meczu piłki nożnej. W obecnym futbolu nawet największe światowe gwiazdy muszą uznać wyższość doskonale zorganizowanej taktycznie drużyny. Podobnie jest w przypadku firm. Przedsiębiorstwa usiłujące samodzielnie funkcjonować na rynku z reguły nie są w stanie na dłuższą metę skutecznie rywalizować z silną, korporacyjną konkurencją. Jednak i dla mniejszych podmiotów istnieje interesująca alternatywa, jaką jest przystąpienie do klastra.
Romuald Litwin
Wynika to z faktu, iż koordynator klastra, spółka Data Techno Park, jako instytucja otoczenia biznesu jest podmiotem powiązanym preferencyjnym modelem wsparcia opartym o transfer pomocy publicznej (pomoc de minimis). Oznacza to, że przedsiębiorstwa współdziałające w ramach OKeZ zyskują przewagę rynkową w postaci dostępu do najnowocześniejszych narzędzi deweloperskich po cenach znacznie niższych od tych oferowanych w tradycyjnym modelu zakupowym. W efekcie oferta klastra pozwala wzmocnić pozycję biznesową polskich firm. Taki model wsparcia wynika przede wszystkim z założonych przez fundatora programu – Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości - celów programu, którymi są stworzenie warunków techniczno-organizacyjnych funkcjonowania oraz realizacja wspólnej strategii rozwoju klastra. Wsparcie dla przedsiębiorców jest więc oparte o systemowy mechanizm transferu pomocy publicznej stosowany w UE od wielu lat także w procesie tworzenia powiązań klastrowych funkcjonujących w państwach tzw. „Starej Unii”.
Romuald Litwin
Jednakże klaster to pole do współpracy nie tylko dla firm technologicznych oraz placówek sektora ochrony zdrowia, takich jak szpitale, ambulatoria, laboratoria diagnostyczne, prywatne gabinety lekarskie czy apteki. W szeregach Ogólnopolskiego Klastra e-Zdrowie bardzo chętnie widzielibyśmy również środowiska naukowe i organizacje badawczo-rozwojowe, jak uniwersytety czy prywatne firmy badawcze. Mile widziane są także instytucje sektora publicznego, do których możemy zaliczyć np. jednostki odpowiedzialne za monitoring dobrostanu zdrowotnego obywateli. Przykładowo w takich obszarach, jak nadzór sanitarno-epidemiologiczny, zdrowie publiczne, ochrona środowiska czy zarządzanie kryzysowe. Z przyjemnością w naszym gronie ujrzelibyśmy też organizacje pozarządowe, jak fundacje, stowarzyszenia reprezentujące pracodawców, organizacje samorządu zawodowego czy grupy pro-pacjenckie.