Pięć „higienicznych” przekonań, które obala współczesna nauka

To stwierdzenie było prawdziwe, jednakże wiele lat temu. Doskonale wyjaśnia to dr Katarzyna Pytkowska z WSZKiPZ w Warszawie.

Być może w zamierzchłych czasach, kiedy o higienę nie dbało się prawie w ogóle, a kąpiel była zabiegiem stosowanym raczej sezonowo niż codziennie, tak że brud wiązał się także z przenoszeniem zarazków i rozprzestrzenianiem się epidemii chorób. Dziś, kiedy wielu z nas dba o higienę tak, że można by nazwać środowisko w jakim żyją niemal sterylnym, czystość i higiena przestają być synonimami zdrowia.

Mówią to zarówno pediatrzy, którzy ostrzegają rodziców, że nadmiernie sterylne środowisko naraża dzieci na zaburzenia odporności oraz rozmaite alergie, a dodatkowo mówią o tym także ostatnie badania, dowodzące, że nadmierna higiena sprzyja chorobie Alzheimera. Badania przeprowadzone przez dr Molly Fox z Uniwersytetu Cambridge dowodzą, że mieszkańcy krajów rozwiniętych, mogą być bardziej narażeni na rozwój choroby Alzheimera z powodu mniejszego kontaktu z wirusami, bakteriami i innymi mikroorganizmami, powodującymi stymulację antygenową. Może to prowadzić do rozwoju słabszego układu odpornościowego oraz podatności na stan zapalny zwiększający ryzyko demencji - informuje pismo "Evolution, Medicine and Public Health".

Dodatkowo tezę tę potwierdzają analizy danych WHO, które pokazują, że zachorowalność na chorobę Alzheimera jest znacznie wyższa w krajach bardziej zurbanizowanych.

Sądzi tak aż 94 proc. Polaków, tymczasem jak mówią eksperci-stomatolodzy, żadne praktyki nie zastąpią porządnego oczyszczenia zębów przy użyciu past, płukanek i nici dentystycznych, a każde jedzenie stwarza doskonałe środowisko do rozwoju bakterii. Najbardziej niebezpieczne dla zębów jest podjadanie między posiłkami słodyczy, ale także picie napojów bogatych w cukry, które są przez bakterie szybko przekształcane w kwasy powodujące erozję szkliwa. Dodatkowo większość Polaków nie wierzy, że obecny w pastach fluor wzmacnia szkliwo zębów, mimo iż World Dental Federation potwierdza skuteczność past z fluorem w zapobieganiu próchnicy ponad 100 badań klinicznych prowadzonych wśród dzieci i dorosłych od lat 50. XX wieku.
Nie dziwi więc, że z badania Instytut Nielsena z 2014 r. wynika, że w ostatnich latach spada w Polsce zużycie pasty do zębów na jednego mieszkańca. Rezultat? Próchnica zębów u ponad 79 proc. polskich dzieci w wieku 12 lat, u ponad 96 proc. 18-latków i u niemal wszystkich dorosłych (99,9 proc.) w wieku 35-44 lata, u których stwierdza się ją przeciętnie w 17 zębach.

Przecież zmywarka dokładniej zabija „zarazki”, skuteczniej sterylizuje naczynia, a jak jest czyściej to znaczy zdrowiej. Okazuje się jednak, że wcale nie jest to takie oczywiste. Naukowcy z wydziału pediatrii uniwersytetu w Gothenburgu uważaja, że właśnie ręczne mycie naczyń kuchennych może być bardziej korzystne dla zdrowia niż używanie zmywarki. Według alergologa dr Billa Hesselmara, który powołuje się na przeprowadzone w Szwecji badania, to właśnie sterylność jest tu problemem, bowiem im mniej bakterii na naczyniach, tym większe ryzyko rozwoju skłonności do alergii, przynajmniej u dzieci.
Ze szwedzkich badań wynikało, że 1u 12 proc. badanych rodzin, w których zmywano naczynia ręcznie, dzieci były o połowę mniej narażone na alergie w porównaniu do tych, które żyły w rodzinach używających zmywarek. Korzystny wpływ ręcznego mycia naczyń widoczny był nawet wtedy, gdy autorzy badań uwzględnili również to, że dzieci miały kontakt ze zwierzętami domowymi albo chodziły do przedszkola.
Także naukowcy z University of Kansas Hospital w Kansas City na łąmach „HealthDayNews”, potwierdzają, że nadmierna higiena może zwiększać ryzyko alergii.

Choć niektórzy dentyści, a w szczególności producenci past, zalecają mycie zębów po każdym posiłku, amerykańscy badacze przestrzegają przed taką praktyką. Dowodzą oni bowiem, że mycie zębów w ciągu zaledwie pół godziny po przyjęciu posiłku może doprowadzić do znacznego naruszenia szkliwa zębów i próchnicy. Nie bez znaczenia oczywiście jest tu także to, co jemy (czy ser, czy ciasteczka), niemniej nie zmienia to faktu, że niekorzystnie działa zbyt częste mycia zębów na ich stan. Według naukowców jeśli np. pijemy kwaśne lub słodkie gazowane napoje, jemy słodycze, etc. to jeśli zaraz potem umyjemy zęby, to tylko wtłoczymy niekorzystnie działające na szkliwo substancje w głąb zęba. Z czasem doprowadzi to do zniszczenia szkliwa i próchnicy.