Przez telefon, internet? A może tradycyjnie, przy okienku? Sposobów na założenie własnej działalnosci gospodarczej jest kilka. Podpowiadamy, jak zrobić to szybko, sprawnie i uniknąć pułapek.
Praca "na własnym" to marzenie i cel tysięcy Polaków dotshock / 123RF
Reklama.
Wybór formy opodatkowania to jedna z najważniejszych decyzji przedsiębiorcy. Fot. Adam Kozak / Agencja Gazeta
Przez internet
Obecnie jest to najprostsza metoda otworzenia własnej działalności gospodarczej. Jednak pierwszym krokiem powinno być zdobycie podpisu elektronicznego. Do prowadzenia działalności w zupełności wystarczy tzw. profil bezpieczny ePUAP. Jak go zdobyć? Wchodzimy na stronę internetową, rejestrujemy się i wypełniamy wniosek. Potem z dowodem osobistym lub paszportem udajemy się do najbliższego urzędu – możemy go zlokalizować na tej samej stronie.
Profil zaufany umożliwia nam załatwianie wielu spraw urzędowych bez wychodzenia z domu i jest bezpłatny. Na tym etapie prowadzenia firmy nie potrzebujesz certyfikowanego podpisu elektronicznego, który ma szersze spektrum zastosowań, ale kosztuje kilkaset złotych.
Mając już swój profil zaufany wchodzimy na stronę firma.gov.pl i wypełniamy wniosek. Na stronie jest samouczek i sporo narzędzi pomagających w prawidłowym uzupełnieniu danych w dokumentach.
Z wypełnianiem wniosku nie należy się spieszyć, jest w nim kilka punktów, które trzeba dobrze przemyśleć. Dokument jest deklaracją składaną do kliku urzędów jednocześnie. Nie trzeba przejmować się numerami NIP i REGON, one zostaną nadane automatycznie. Ważny jest jednak wybór formy opodatkowania, tego czy zostaniemy płatnikiem VAT-u oraz wybór rodzaju
działalności, tzw. PKD. O tym za chwilę.
W urzędzie
Jeśli jeszcze nie mamy profilu zaufanego, to można wypełnić wniosek online, a następnie zapisać go w systemie. Otrzymamy wtedy specjalny kod, z którym udajemy się do urzędu gminy lub miasta. Można przyjść również bez gotowego wniosku i wypełnić go na miejscu, korzystając z pomocy urzędników. W wielu z nich działają punkty konsultacyjne, gdzie za darmo możemy uzyskać poradę.
Przez telefon
To akurat najnowszy pomysł Ministerstwa Rozwoju. Resort uruchomił specjalną infolinię – numer 801 055 088. Za jej pomocą można uzyskać odpowiedzi na wszelkie pytania dotyczące zakładania działalności gospodarczej, a także przejść z pomocą konsultanta cały proces wypełniania wniosku.
Co ciekawe – rozmowę można przerwać i później wrócić do niej w odpowiednim momencie. Po wypełnieniu wniosku dostajemy SMS-a z kodem. Z nim (oraz dokumentem tożsamości) udajemy się do dowolnego urzędu gminy. Tam urzędnik drukuje wniosek, wystarczy go podpisać i już jesteśmy przedsiębiorcami.
Podatki – linia, skala czy ryczałt
Przedsiębiorca ma do wyboru kilka form opodatkowania: podatek na zasadach ogólnych, podatek liniowy oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych czy podatkiem tonażowym. Te dwa ostatnie dotyczą przedsiębiorców wykonujących określone, specyficzne rodzaje działalności.
W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych (czyli wg. tzw. skali) przedsiębiorca płaci 18 proc. podatku do sumy dochodu 85 528 zł, od tego odejmuje kwotę wolną, czyli 556 zł. Wszystko co zarobi powyżej 85 528 zł jest obłożone podatkiem w wysokości 32 proc.
Jeśli wybierzemy podatek liniowy, to – niezależnie od wysokości dochodu – będziemy płacić 19 proc. podatku. Ryczałt obejmuje kilka stawek – od 2 do 20 proc. podatku.
Trzeba pamiętać, że jeśli wybierzemy podatek według skali, to w rocznym PIT-cie możemy rozliczać się z dzieckiem, małżonkiem i korzystać z różnych ulg. Stracimy te możliwości, jeśli wybierzemy podatek liniowy, nie będziemy też mieli możliwości skorzystania z odliczenia kwoty wolnej – 556 zł.
W pewnym uproszczeniu można przyjąć, że podatek liniowy zaczyna się opłacać, gdy przekraczamy 90 tys. zł przychodu rocznie, ale nie jest to sztywna granica. Dlatego też lepiej skonsultować się z księgowym lub doradcą.
Wybierz PKD
Polska Klasyfikacja Działalności to spis (teoretycznie) wszystkich możliwych rodzajów działalności gospodarczej. W dokumenty założenia firmy trzeba wpisać jeden podstawowy, dominujący, oraz wybrać pozostałe, dodatkowe. Jeśli więc zakładamy firmę zajmującą się grafiką komputerową, ale będziemy też świadczyć usługi tworzenia stron internetowych, a może przy okazji coś innego, to wpiszmy to wszystko po kolei.
Co prawda nie ma limitu, który określałby, ile punktów PKD możemy sobie wpisać, ale lepiej zrobić to porządnie, niż zaznaczać wszystkie pozycje. Jeśli zamierzamy zmienić rodzaj działalności, w systemie CEDIG można to łatwo zmienić. Spis PKD znajdziemy na stronach Głównego Urzędu Statystycznego.
Płatnik VAT
Kolejna ważna decyzja polega na wyborze, czy będziemy płatnikami VAT, czy nie. W praktyce chodzi o grupę klientów. Jeśli nasze produkty czy usługi będziemy kierować do klientów indywidualnych, a jednocześnie firma nie wymaga dużych nakładów na tzw. środki trwałe, to możemy zrezygnować z bycia płatnikiem VAT. Takich firm jest jednak niewiele. Jeśli zamierzamy pracować dla innych firm, to nie będą chciały z nami współpracować, jeśli nie będziemy „vatowcami”.
Jeśli będziemy płacić (a więc i odliczać nadpłacony) VAT, musimy złożyć w naszym urzędzie skarbowym deklarację VAT-R. Dokument i instrukcję znajdziemy na stronach Ministerstwa Finansów.
Podczas tego całego procesu możemy i powinniśmy konsultować się np. z doradcami podatkowymi lub wybrać biuro księgowe do obsługi naszej firmy. Jest to dodatkowy koszt prowadzenia działalności gospodarczej, ale jeśli nie mamy doświadczenia w prowadzeniu działalności, rozliczeniach itp., to dużo bezpieczniej jest zlecić to biuru księgowemu.
Cena za taką usługę zależy od miasta i renomy biura. W Warszawie ceny są zróżnicowane – od 100 zł w promocji po 350 – 400 zł za miesiąc obsługi. Są też osoby, które dają sobie radę same. Warto jednak pamiętać, że urzędy skarbowe bywają trudne we współpracy, a błędy – kosztowne. Spóźnienie się z deklaracją o kilka dni może oznaczać kilkaset złotych kary. Księgowy oszczędza nam też dużo czasu, bo wypełnianie dokumentów jest po prostu pracochłonne.
Sprawa jest też o tyle istotna, że w formularzu CEIDG musimy wpisać, kto będzie prowadził księgowość firmy. Jeśli wybierzemy księgowego przed założeniem działalności – wpisujemy jego. Jeśli chcemy zrobić to później albo prowadzić samodzielnie – wpisujemy siebie.
ZUS
Jest to kolejna sprawa, z którą musimy udać się do odpowiedniego urzędu. Zakład Ubezpieczeń Społecznych musi nas odpowiednio zakwalifikować. Najczęściej musimy wypełnić druk ZUA, kiedy działalność będzie naszym jedynym źródłem przychodów. Inne druki składamy, gdy jesteśmy jednocześnie zatrudnieni gdzieś na etacie (druk ZZA). Jeśli jednak nasza pensja w zakładzie pracy jest niższa od średniej krajowej, to dostaniemy do wypełnienia deklarację ZUA. Na wizytę z ZUS-ie mamy maksymalnie 7 dni od zadeklarowanej we wniosku CEIDG daty rozpoczęcia działalności.
Konto firmowe
To ostatnia rzecz, jaką mamy do załatwienia. Oferta banków jest bogata, różni się drobiazgami. Czasem warto wybrać konto droższe w prowadzeniu, ale z tańszymi przelewami – jeśli będziemy robić ich sporo. Często banki ułatwiają założenie konta firmowego osobom, które mają już w nich konto prywatne.
Po założeniu konta należy poinformować o tym nasz urząd skarbowy oraz dokonać aktualizacji danych w CEIDG.
