W poniedziałek ma mieć miejsce premiera elektronicznych dowodów osobistych. Ministerstwo Cyfryzacji nazywa je “największym projektem, jaki kiedykolwiek wdrażała nie tylko administracja, ale i biznes”. Oto odpowiedzi na kilka pytań, które warto znać przed 4 marca.
Pierwsze e-dowody muszą być wydane w Polsce najpóźniej 31 marca 2019 r. W przeciwnym razie nasz rząd będzie musiał zwrócić 150 mln zł z unijnej dotacji, które… już wydał.
Czym różni się nowy dowód od starego?
Na pierwszy rzut oka: niczym. Jedyną różnicą będzie numer CAN na pierwszej stronie dokumentu oraz kod kreskowy na drugiej. Podstawowe funkcje dowodu również pozostają bez zmian - nadal potwierdza tożsamość i pozwala na przekroczenie granicy państw Unii Europejskiej.
We wnętrzu dokumentu znajduje się jednak chip, dzięki któremu możliwe jest korzystanie z jego dodatkowych funkcji, między innymi pozwalających na kontakt z administracją publiczną.
Kiedy pójdziemy do urzędu, będziemy mogli przyłożyć dowód do specjalnego czytnika. Aby e-dowody faktycznie spełniały swoją rolę i umożliwiały załatwienie swojej sprawy zdalnie, czytniki powinny znaleźć się na biurkach we wszystkich urzędach. Wtedy wystarczyłoby przyłożyć dokument do takiego urządzenia, aby potwierdzić swoją tożsamość i nie wpisywać swoich danych w setkach formularzy.
Jak dostać nowy dowód?
Dokładnie tak samo jak stary. Jeśli złożymy wniosek o wydanie dowodu po 4 marca, dowód, który otrzymamy, będzie posiadać warstwę elektroniczną. Oczywiście nie będziemy musieli z niej korzystać. Wymiana dowodu jest bezpłatna.
Wniosek o dowód można będzie złożyć w dowolnym urzędzie gminy (niezależnie od miejsca zamieszkania) lub przez internet. Przy tym ostatnim warto sprawdzić wymagania dotyczące zdjęć do dowodu - niepoprawnie wykonane zdjęcia są zdaniem ministerstwa najczęstszym powodem odrzucenia wniosku o dowód.
Do czego e-dowód będzie mi potrzebny?
Oprócz standardowych funkcji e-dowód będzie można wykorzystać do kontaktów z administracją publiczną. Ma on umożliwiać m.in. logowanie się do portali administracji publicznej przy użyciu bezpiecznego środka identyfikacji elektronicznej.
Nowe dowody osobiste zostały dostosowane do norm określonych przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego. Dzięki temu będziemy mogli skorzystać z bramek skanujących dane biometryczne na niektórych lotniskach. To może znacznie usprawnić wychodzenie z lotniska, nie tylko w Europie, ale również np. w Gruzji czy Albanii. Do tych krajów można bowiem dostać się tylko posiadając dowód osobisty.
W wizji ministerstwa elektroniczny dowód pozwoli na podpisywanie urzędowych dokumentów czy łatwiejsze umawianie wizyt do lekarza. W praktyce przekonamy się jednak, jakie funkcje zostaną udostępnione w pierwszym okresie działania nowych dowodów.
Czy będę musiał wymienić dowód?
Jeśli dowód osobisty jest jeszcze ważny, to nie ma obowiązku jego wymiany. Jeśli chcemy korzystać z nowych dokumentów, możemy złożyć wniosek o wymianę dokumentu. Wymiana będzie darmowa, jeśli jako powód złożenia wniosku wskażemy, że chcemy wymienić "zwykły" dowód.
Jeśli nasz stary dowód stracił ważność, nowy dokument otrzymamy już w wersji elektronicznej. Trzeba pamiętać, że jeśli zapomnimy o wymianie dowodu, może to oznaczać karę nawet do 5 tys. zł. Termin ważności dowodu osobistego znajduje się w prawym dolnym rogu tego dokumentu.
Co jeśli ktoś ukradnie e-dowód?
Dowód elektroniczny w razie zagubienie będzie można zawiesić, maksymalnie na 14 dni. W tym czasie nie będzie możliwe korzystanie z jego funkcji, natomiast po jego odnalezieniu będzie możliwe “odwieszenie” dowodu. Jeśli w ciągu 14 dni nie odwiesimy wniosku, dowód zostanie zablokowany.
Wniosek o zawieszenie lub odwieszenie dowodu można będzie złożyć w dowolnym urzędzie gminy lub przez internet.
Nowy dokument ma ponadto być dobrze zabezpieczony przed podrobieniem oraz odczytaniem z niego danych przez osoby nieuprawnione. W tej chwili trudno jednak powiedzieć, czy nowy dokument lepiej będzie zapobiegać kradzieżom tożsamości czy próbom wzięcia kredytu na dane z dowodu.