Rząd Mateusza Morawieckiego zdaje się już sam nie wierzyć w narrację o uszczelnianiu VAT.
Rząd Mateusza Morawieckiego zdaje się już sam nie wierzyć w narrację o uszczelnianiu VAT. Fot. KPRM / domena publiczna
Reklama.
– W ciągu ostatnich lat rząd zapewniał, że luka VAT dzięki działaniom uszczelniającym zostanie zmniejszona o dziesiątki miliardów, co umożliwi sfinansowanie wielu obietnic wyborczych. Najnowsze prognozy ministerstwa tych twierdzeń jednak nie potwierdzają – stwierdza Sławomir Dudek, główny ekonomista Pracodawców RP.
Jak ocenia, jesteśmy prawdopodobnie świadkami końca hurraoptymistycznej narracji o uszczelnieniu luki VAT.

Liczby wszystko zewryfikują

Według Dudka, rząd sam już przestał wierzyć w efekty uszczelniania VAT – co widać po szczegółowej analizie prognoz zawartych w projekcie ustawy budżetowej na 2021 r.
Dochody z tytułu podatku VAT w 2020 r. mają spaść aż o 6 proc. względem 2019 r., co oznacza aż 11 mld zł mniej w państwowej kasie. Równocześnie konsumpcja gospodarstw domowych zmniejszy się o ok. 1,1 proc. – a to właśnie z niej do budżetu wpływa najwięcej (bo aż 70 proc.) VAT.
– Dlatego proste zestawienie powyższych liczb pokazuje, że według rządu dochody podatkowe zmniejszą się w tym roku dużo bardziej niż suma naszych wydatków – tłumaczy Dudek. I zauważa, że dynamiczne kurczenie się luki VAT w poprzednich latach wynikało z rosnącej konsumpcji.

Coraz większa luka

Z kolei wydatki bieżące i inwestycyjne sektora publicznego (które dają kilkanaście proc. bazy VAT) wzrosną nominalnie o 10 proc., zaś konsumpcja publiczna o 2,5 proc. Przy zastosowaniu podejścia KE oznacza to, że łączna baza podatku VAT pozostanie na zbliżonym poziomie do roku poprzedniego.
– To wszystko oznacza, że wzrost luki VAT będzie jeszcze większy niż wskazuje na to wyłącznie konsumpcja – podkreśla ekspert. Dudek wylicza, że przy zastosowaniu metodologii KE prognozowana wielkość luki VAT w 2021 r. może wynieść 38 mld zł w ujęciu nominalnym i zbliżyć się do poziomów notowanych przed 2016 r.
Zauważa również, że MF bez chwalenia się wykreśliło z reguły wydatkowej na 2020 r. wszystkie efekty uszczelniania VAT, które zakładało w pierwotnym projekcie. Tymczasem dawały one aż 8 mld zł.