Tu składka, tam podatek. Tymi narzędziami policzysz, ile swojej pensji oddajesz państwu

Każda podwyżka pensji to równocześnie podwyżka składek i podatków, jakie wypłatom Polaków towarzyszą. Jak przeliczyć brutto na netto? Jakimi podatkami obłożona jest moja pensja, ile moich zarobków trafia z powrotem do państwa?

Etat – umowa o pracę – jak samemu przeliczyć pensję brutto na netto?

Najbardziej pożądany w kraju rodzaj umowy, gwarantujący (relatywną) ochronę prawną i określone przywileje. Licząc pensję brutto na netto musimy pamiętać o kilku zależnościach i tym, z czego się składa.

Zarobki na etacie, oprócz wynagrodzenia dla osoby, która je otrzymuje, zawiera w sobie także składkę emerytalną, chorobową, rentową, zdrowotną, zaliczkę na podatek. Po zsumowaniu tych opłat, jakie należą się państwu z naszej pracy, dostaniemy nasz wymiar pensji „na rękę”.

- składka emerytalna miesięcznie wyniesie 488 zł,
- składka rentowa 75 zł,
- składka chorobowa 122,50 zł,
- składka zdrowotna 388,31 zł,
- zaliczka na podatek 313 zł.
Zatem na etacie pensja 5000 zł brutto daje 3613,19 zł zarobku netto.

W przypadku umowy zlecenia jest nieco inaczej. Z zauważalnych różnic – nie ma obowiązku opłacania składek chorobowych, jak to muszą robić etatowcy. Można je opłacać dobrowolnie, co zmniejsza pensję netto, ale uprawnia do płatnego zwolnienia chorobowego. Dużą rolę odgrywa też nasz wiek – czy mamy poniżej 26 lat i dzięki temu możemy skorzystać z zerowego PITu.

Pensja 5000 zł brutto na umowie zlecenie – jak obliczyć netto?

W przypadku takiej umowy, musimy rozłożyć pensję na:

- składkę emerytalną – 488 zł,
- ubezpieczenie rentowe 75 zł,
- zdrowotne 399,33 zł,
- zaliczka na podatek – 260 zł,
- ubezpieczenie chorobowe (dobrowolne) – 122,50 zł.

Oznacza to, że przy pensji brutto 5000 zł, jej wartość netto na umowie zlecenie wyniesie 3777,67 zł (bez składki chorobowej) i 3674,20 zł ze składką chorobową.

Umowa o dzieło.

Ten rodzaj umowy bardzo często nadużywany jest przez pracodawców, bo jest nieoskładkowana. Ale też nie mamy do niczego prawa – urlopu, publicznej służby zdrowia, emerytury.

Zobacz też: To miasto wprowadza gigantyczną płacę minimalną. Niewyobrażalna stawka w porównaniu z polską

W przypadku umowy o dzieło, chcąc liczyć pensję brutto na netto, wystarczy pamiętać o kosztach uzyskania przychodu – 20 lub 50 proc. Składka 50 proc. (do pewnego progu zarobków rocznych) przysługuje twórczym grupom zawodowym – autorom, architektom, scenarzystom.

B2B – jednoosobowa działalność gospodarcza.

Tu liczenia jest najwięcej. Musimy pamiętać o tych samych składkach, jak w przypadku etatu, dodając do tego składkę wypadkową. Możesz zatem przez pierwsze pół roku (uwzględniając ulgę na start) – przy zarabianiu brutto 5000 zł, wyciągać na rękę 4000 bez paru groszy, bo jedynymi znaczącymi kosztami będą składka zdrowotna (362,34 zł) i zaliczka na podatek. Potem nasze wynagrodzenie zmniejszy się o kolejne ponad 200 zł (emerytalne i rentowe).

W przypadku pracy i zarobków ma znaczenie, jak samozatrudniony rozlicza podatek dochodowy z Urzędem Skarbowym (progi lub liniowo). W przypadku progów, płacimy 17 lub 32 proc. do kwoty 85 528 zł. Z nadwyżki powyżej tej kwoty Urząd Skarbowy zabiera 32 proc. Rozliczenie liniowe to stała wartość podatku, ale też brak możliwości korzystania z ulg, w tym odliczenia kwoty wolnej od podatku.

Zobacz też: Nawet jak dobrze zarabiasz, w tym kraju byłbyś biedakiem. Trudno tam nie wpaść na milionera

Najlepsze kalkulatory wynagrodzeń brutto netto

1. Kalkulator wynagrodzeń Grupy Pracuj

Dorobiła się jednego z najlepszych, jeśli nie najlepszego, bezpłatnego narzędzia na rynku. Oferuje zróżnicowane opcje, w różnych konfiguracjach.

Gdy chcesz przeliczyć pensję brutto na netto na etacie, kalkulator ten nie jest tylko czarno-biały, pozwala uwzględnić np. wymiar etatu, w jakim jesteś zatrudniony. Jest też świetnie opisany – użytkownik jest prowadzony za rękę przez poszczególne składowe, potrzebne do wyliczenia, tłumaczy też, czym się różni jedna opcja od drugiej i która może być dla ciebie atrakcyjniejsza.

2. Kalkulator brutto-netto na wynagrodzenia.pl od Sedlak & Sedlak

Kolejne świetne narzędzie, tym razem z rodziny serwisów Sedlak & Sedlak. Przeliczy pensję brutto na netto (i na odwrót) w przypadku umów o pracę, zlecenie, dzieło. Uwzględnia także szereg ulg i możliwości, policzy nawet wpływ Pracowniczych Planów Kapitałowych na pensję.

Niestety, trzeba się przeklikać przez parę niepotrzebnych banerów i wyskakujących komunikatów. Jednak wyniki prezentuje o tyle ciekawiej, że obok kwot, jakie pochłaniają poszczególne składki, dodaje wartość procentową – przykładowo ubezpieczenie emerytalne to niecałe 10 proc. pensji.

3. Poradnikprzedsiebiorcy.pl - kalkulator brutto netto wydawnictwa WINS

Bardzo udane narzędzie. Czytelne, przejrzyste, prowadzi użytkownika krok po kroku, tłumaczy co z czego wynika i co w jakiej sytuacji powinno się zaznaczyć, by otrzymać faktyczny wynik. Do tego narzędziu towarzyszy całkiem przydatna biblioteka „pracowa” - czyli artykułów, poradników, wzorów umów itp.

4. Kalkulator wynagrodzeń brutto-netto Go Work.

Relatywnie przejrzysty i czytelny, prawdopodobnie niezaktualizowany o wszystkie zmienne, bo wynik pokazuje delikatnie niższy (zgubił gdzieś w liczeniu 19 groszy), niemniej wyniki pokazuje miarodajne, tłumaczy, co z czego wynika, prowadzi też do licznych treści poradnikowych i wyjaśniających, związanych z pracą, podatkami i pensjami.

5. Kalkulator wynagrodzeń Gofin

Całkiem udane narzędzie. Przyznać trzeba, że wygląda, jak internet w latach 90., niespecjalnie wyjaśnia, co w jakiej rubryce wpisać, ale po pierwsze – liczy właściwie, daje czytelne wyniki kwotowe i procentowe, pokazujące, co się dzieje z naszą pensją i gdzie się po drodze rozmywa. Po drugie – ma ogrom materiałów pomocniczych i wyjaśniających, związanych z pracą, pensjami, księgowością, trzeba się jednak trochę naszukać (znów, wina layoutu).