Reklama.
Hel-3
Hel-3 to izotop, który może całkowicie zrewolucjonizować energetykę. Wykorzystany jako paliwo w reakcji syntezy termojądrowej, pozwoli w przyszłości na produkcję czystej energii - bez wytwarzania radioaktywnych odpadów czy gazów cieplarnianych.Izotop ma zresztą wiele różnych zastosowań już dziś.
– Jest wykorzystywany w kriogenice (nauce zajmującej się właściwościami ciał w bardzo niskich temperaturach - przyp. red.), bo pozwala osiągnąć niższe temperatury niż hel-4. Jest też powszechnie stosowany w detektorach neutronów, które stosuje się do wykrywania substancji rozszczepialnych – mówi dr Adam Zwierzyński z Solar System Resources Corporation.
dr Adam ZwierzyńskiCEO Solar System Resources Corporation
"W oparciu o tę technologię działają wszelkie urządzenia do wykrywania materiałów rozszczepialnych stosowane na lotniskach czy na przejściach granicznych. Zapotrzebowanie na hel-3 wzrosło dramatycznie po atakach 11 września."
– Izotop pozwala również na stabilizację komputerów kwantowych oraz uważa się, że pozwoli na stabilizację tzw. “kryształów czasu”, które w przyszłości mogą być podstawą stabilnych qbitów, czyli komputerów nowej generacji – wylicza.
Niestety, to substancja niezwykle rzadka na ziemi. – Powstaje głównie przy konserwacji broni atomowej i to w śladowych ilościach – tłumaczy naukowiec. Cennego izotopu nie brakuje natomiast na Księżycu.
Jak szacują eksperci, złoża “kosmicznego” pierwiastka na Księżycu mogłyby posłużyć do zaspokojenia całego zapotrzebowania ludzkości na energię elektryczną. Dodatkowo, księżycowy Hel-3 jest surowcem odnawialnym, ponieważ jego źródłem jest wiejący nieustannie wiatr słoneczny.
Reaktory termojądrowe
Prace nad fuzją termojądrową są na razie w powijakach, jednak jest to jeden z najgorętszych tematów we współczesnej energetyce. Badaniami w tym obszarze zajmują się nie tylko potężne korporacje, ale i badawcze startupy.– US Nuclear Corp, z którą podpisaliśmy porozumienie jest udziałowcem jednej z takich firm, która pracuje nad syntezą termojądrową. I mają bardzo obiecujące wyniki. Nie jest wykluczone, że to będzie pierwsza firma na świecie, której się uda opracować komercyjny reaktor termojądrowy – mówi dr Adam Zwierzyński.
List intencyjny, podpisany przez US Nuclear Corp a Solar System zakłada, że strona amerykańska odbierze 500 kg helu-3 z Księżyca. Pozyskaniem izotopu ma zająć się krakowski Solar System Resources Corporation z innymi podmiotami. Ma się to odbyć w trakcie bezzałogowej ekspedycji górniczej. Dostawy mają zostać dostarczone do 2028-32 roku.
Kosmiczne górnictwo
W pierwszej fazie projektu polska firma zamierza zlokalizować złoże. – Będziemy poszukiwać miejsc z wysoką koncentracją izotopu. M.in. minerałów, które akumulują hel – mówi naukowiec.W następnej fazie krakowscy naukowcy pobiorą próbki do przebadania. – Chcemy w ten sposób zapewnić naszych inwestorów, że będziemy mieli dobrze rozpoznane złoża. Gdzie na pewno hel występuje w ilościach, które zapewnią łatwą i ekonomicznie opłacalną eksploatację.
Samo wydobycie to dopiero trzecia faza.
– To nie jest projekt wyłącznie górniczy. To również rozpoznanie i stworzenie łańcucha wartości. Można mieć wspaniały surowiec, ale co z tego, jeśli nie ma się na niego odbiorców – tłumaczy szef Solar System.
dr Adam Zwierzyński"Obecnie intensywnie poszukujemy partnerów, którzy po pierwsze mają technologie i są zainteresowani, by ją przetestować w kosmicznym górnictwie, ale szukamy też odbiorców. Czyli firm, które chcą te surowce kosmiczne wykorzystać."
A co z logistyką? W jaki sposób hel-3 ma być transportowany na Ziemię?
– W tym obszarze również poszukujemy inwestorów, bo to przedsięwzięcie wymaga dużych nakładów, choć ceny usług transportowych w kosmosie spadają – mówi dr Adam Zwierzyński. – Na rynku są już jednak komercyjni przewoźnicy, którzy umożliwią nam odebranie ładunku.
Największe nadzieje dla całej branży są wiązane ze Starship (projekt Space-X Elona Muska - przyp. red.), który pomimo obecnych niepowodzeń związanych z eksplozjami przy lądowaniu wcześniej czy później powstanie. Ale Space-X to nie jedyny projekt, który zamierza wejść w branżę komercyjnych lotów kosmicznych.
Rynkowa cena helu-3 to obecnie aż 16,6 mld dolarów (ok. 62 mld złotych) za tonę.