Resort finansów chce, by prewencyjne blokady kont bankowych wydłużyć do czterech dób. Co więcej, chce blokować także prywatne rachunki jednoosobowych działalności gospodarczych – pisze "Rzeczpospolita".

Plany skarbówki poznaliśmy dzięki projektowi zmian w ordynacji podatkowej. Największą z nich, jak pisze gazeta, może się okazać wydłużenie czasu blokady konta w razie podejrzenia, że jego właściciel jest zamieszany w wyłudzenia skarbowe. Jeśli projekt przejdzie, konta jednoosobowych działalności gospodarczych będą mogły być blokowane na cztery dni

"Dziś szef KAS, nawet bez przedstawiania dowodów, może zablokować firmowe konto podatnika na 72 godziny. Czas ten ma zostać wydłużony do 96 godzin. Oznacza to, że fiskus dostanie dodatkową dobę na – mówiąc językiem ustawowym – podjęcie czynności mających na celu zbadanie sprawy" – pisze "Rz".

Z projektu wynika, że zmianie nie ulegnie czas blokady, gdy fiskus uzna, że zachodzi prawdopodobieństwo przestępstw skarbowych. Wydłużenie blokady będzie możliwe na okres do trzech miesięcy.

Skarbówka blokuje coraz chętniej

Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów, w pierwszym kwartale br. liczba blokad rachunków bankowych z wykorzystaniem STIR wyniosła 91 (48 – Szef KAS, 43 – NUCS). To o 54,2 proc. więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy takich przypadków było 59 (28 – Szef KAS, 31 – NUCS).

Natomiast liczba podmiotów kwalifikowanych objętych blokadami wyniosła w pierwszym kwartale br. 91, a rok wcześniej – 58 (wobec jednego podmiotu dokonano dwóch blokad).

– W mojej ocenie, pomimo ww. wzrostu liczby blokad, narzędzie to w dalszym ciągu jest relatywnie rzadko stosowane. Z danych GUS-u z początku 2023 roku wynika, że w Polsce mamy prawie 5 mln firm, a zatem zbliżoną ilość rachunków bankowych możliwych do zablokowania – komentuje Ewa Flor, doradca podatkowy z Kancelarii ATL Accounting & Payroll.

– Z tej perspektywy, 91 blokad dokonanych w I kwartale br. z pewnością nie jest zatrważającym zjawiskiem, a raczej świadczy o marginalnym wykorzystywaniu tego narzędzia. Na etapie projektowania tego rozwiązania Ministerstwo Finansów szacowało, że rocznie będzie blokowanych około 4,6 tys. rachunków – dodaje.

Według Marka Niczyporuka, doradcy podatkowego z Kancelarii Ars AEQUI, należy rozważyć kilka przyczyn tego wzrostu. Po pierwsze, istnieje możliwość, że wynika on z rosnących nieprawidłowości po stronie podatników. Może to oznaczać, że więcej osób nie przestrzega obowiązujących przepisów podatkowych lub popełnia błędy w swoich rozliczeniach.

Po drugie, nie jest wykluczone zaostrzenie kursu UCS i KAS wobec podatników. Organy skarbowe są bardziej czujne na potencjalne nieprawidłowości lub są bardziej zmobilizowane do ich wykrywania. Trzecią opcją jest coraz lepsze typowanie przedsiębiorców do weryfikacji. To oznaczałoby, że organy kontrolne są w stanie skuteczniej identyfikować podatników, którzy mogą być zagrożeniem dla systemu podatkowego.

– Blokada rachunku bankowego stanowi jedną z najdotkliwszych sankcji dla podatnika. Zgodnie z przepisami, jej stosowanie może być wydłużone nawet do trzech miesięcy. To niekiedy oznacza całkowite sparaliżowanie funkcjonowania takiego przedsiębiorcy, które ostatecznie może nawet doprowadzić do likwidacji działalności. Skutki takich działań mogą być zatem nieodwracalne, nawet przy późniejszym wygraniu sporu przez podatnika na etapie sądu administracyjnego – zaznacza Jakub Warnieło, szef Zespołu Sporów Podatkowych z firmy doradczej MDDP.

Z udostępnionych danych wynika również, że w pierwszym kwartale br. liczba zablokowanych rachunków bankowych wyniosła 313 (147 – Szef KAS, 166 – NUCS). To z kolei o 17,2 proc. więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy było ich 267 (129 – Szef KAS, 138 – NUCS). 

– Ten wzrost można różnie interpretować. Po pierwsze, zwiększona skuteczność działań organów skarbowych w identyfikowaniu i rozwiązywaniu problemów dotyczących ścigania nieprawidłowości podatkowych. Po drugie, może to oznaczać, że organy nie korzystają z innych środków form interwencji, takich jak czynności sprawdzające czy kontrole podatkowe – mówi ekspert z Kancelarii Ars AEQUI.

Dodaje, że potrzeby finansowe państwa wciąż rosną. Konieczność ich finansowania powoduje, że z pewnością istnieje presja na poszukiwanie nieprawidłowości i zapobieganie wypływom z budżetu

Ponadto resort informuje, że w I kwartale br. łączna wartość zablokowanych środków finansowych wyniosła 22,47 mln zł (12,29 mln zł – Szef KAS, 10,18 mln zł – NUCS). To o 41,2 proc. więcej niż od stycznia do marca 2022 roku. Wówczas było to 15,91 mln zł (7,29 mln zł – Szef KAS, 8,62 mln zł – NUCS).