W 2024 r. wzrosną podstawy, od jakich przedsiębiorcy opłacają składki ZUS. Eksperci inFaktu wyliczyli, ile w przyszłym roku będzie wynosiła minimalna podstawa składek i przy jakiej pensji pracownik może liczyć na częściowe zwolnienie z ZUS. Podwyżki są niestety znaczące. Przedsiębiorcy nie będą mieli łatwo.
Prognozowane przeciętne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w 2024 roku ustalono na poziomie 7824 zł. Zgodnie z przepisami, 60 proc. tej kwoty stanowi podstawę ustalenia składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców. Oznacza to, że w 2024 r. nie może być ona niższa niż 4694,40 zł – wylicza Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy w firmie inFakt.
Składki ZUS w 2024 roku wyniosą łącznie 1600,27 zł.
Piotr Juszczyk przypomina, że w przypadku przedsiębiorców istnieje ograniczenie górnej granicy miesięcznej podstawy składek i nie może ona przekraczać 250 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W 2024 r. nie może być ona wyższa niż 19 560 zł. Oznacza to, że maksymalna wysokość składek, jakie mógłby przedsiębiorca odprowadzać do ZUS w 2024 r., wniosłaby 6 668 zł miesięcznie.
Przypomnieć jednak należy uchwałę Sądu Najwyższego z 29 listopada 2023 r., który stwierdził, że ZUS ma prawo do weryfikacji podstawy wymiaru składek przedsiębiorcy, w sytuacji, gdy ten – będąc w początkowym okresie prowadzenia działalności – zadeklarował podstawę wymiaru, której wysokość nie ma odzwierciedlenia w przychodach.
W konsekwencji, pomimo że przepisy pozwalają na zwiększenie podstawy składek, może się okazać, że ZUS nie zgodzi się zadeklarowaną wyższą podstawę. Co istotne, w uchwale nie podano definicji początkującego przedsiębiorcy oraz czy przychody mają się pokrywać z podstawą, czy muszą być o określony procent wyższe od osiąganych przychodów/dochodów, czy adekwatne do składek.
To wszystko daje ZUS-owi duże pole do subiektywnej oceny, a w konsekwencji obniżanie podstaw przedsiębiorcom.
Podstawę małego ZUS stanowi minimalne wynagrodzenie, które w 2024 r. będzie podnoszone dwa razy, najpierw 1 stycznia 2024 r. oraz ponownie 1 lipca 2024 r.
Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność muszą więc liczyć się z dwukrotną podwyżką. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla nich stanowi bowiem 30 proc. minimalnego wynagrodzenia, które od 1 stycznia 2024 r. wyniesie 4242, a od 1 lipca 2024 r. - 4300 zł. Obecnie minimalne wynagrodzenie wynosi 3600 zł, a więc oznacza to, że mały ZUS wzrośnie o 20 proc. w 2024 r.
Podstawy małego ZUS wyniosą więc odpowiednio 1272,60 zł i 1290 zł. A składki ZUS za pierwsze półrocze 2024 – 402,65 zł, za drugie – 408,16 zł.
Z pensji pracownika opłacane są składki ZUS w takim samym procencie, jak w przypadku przedsiębiorców, z tą różnicą, że podstawę składek stanowi wynagrodzenie brutto pracownika oraz ich część pokrywa pracodawca.
W konsekwencji składki ZUS opłacane są od realnych zarobków i część ich kosztów ponosi pracodawca. W przypadku przedsiębiorców podstawa jest zryczałtowana i składki są jedne, niezależnie od tego, czy przedsiębiorca osiąga dochód, czy ponosi stratę.
Podstawa składek ZUS w przypadku pracowników ograniczona jest rocznie i nie może być wyższa, niż 30-krotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Ograniczeniu podlegają tylko składki emerytalne i rentowe.
Prognozowane wynagrodzenie wynosi 7824 zł, a więc ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2024 r. wyniesie 234 720 zł.
Co to oznacza? Jeśli pracownik ma pensję brutto przykładowo 23 472 zł miesięcznie, to od listopada 2024 r. nie zapłaci składki emerytalnej (9,76 proc.) oraz rentowej (1,5 proc.). Oszczędność miesięcznie w tym przypadku dla pracownika wyniesie 2 642,95 zł.