AI zaprojektowała nowe stworzenia. Są zachwyty, ale i kontrowersje

Zespół badaczy ze Stanford University opracował bakteriofagi – wirusy atakujące bakterie – których genom został zaprojektowany przez sztuczną inteligencję. To pierwszy raz, kiedy algorytmy były w stanie napisać spójne, pełne sekwencje genomowe, zdolne do samodzielnej replikacji i infekcji.

Zdaniem Briana Hie’a, biologa obliczeniowego ze Stanfordu, to krok w kierunku tworzenia życia przy pomocy algorytmów, choć – jak zaznacza współautor Samuel King – do zaprojektowania całego organizmu jeszcze długa droga.

Do stworzenia nowych wirusów naukowcy wykorzystali modele Evo 1 i Evo 2, trenując je na bazie ponad dwóch milionów genomów bakteriofagów. Jako punkt odniesienia posłużył im prosty wirus ΦX174, dobrze znany w biologii molekularnej. 

AI wygenerowała tysiące sekwencji, z których badacze wybrali 302 do dalszej analizy.

Okazało się, że część z tych sztucznie zaprojektowanych wirusów potrafiła infekować szczepy E. coli oporne na leczenie. 

Łącznie 16 wariantów wykazało wysoką skuteczność, a niektóre działały nawet tam, gdzie naturalny ΦX174 był bezsilny. "To było dla nas ogromnym zaskoczeniem i ekscytującym dowodem na potencjał tej metody" – mówi Samuel King.

Oporność bakterii na antybiotyki jest jednym z największych zagrożeń dla zdrowia publicznego. AI może w tym kontekście stać się przełomowym narzędziem. Jak podkreśla Hie, opracowana metoda mogłaby uzupełnić lub wzmocnić istniejące terapie.

Nie da się jednak pominąć kwestii obaw, które rodzi nowe odkrycie. Pojawia się pytanie, czy sztuczna inteligencja może zostać wykorzystana do stworzenia groźnych dla ludzi wirusów. 

Badacze zapewniają, że wykluczyli z treningu modeli wszystkie patogeny atakujące ludzi i inne eukarionty (organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami). "Problem podwójnego zastosowania istnieje w całej biologii – każde odkrycie można wykorzystać zarówno w dobrym, jak i złym celu" – zaznacza Kerstin Göpfrich z Uniwersytetu w Heidelbergu.

Nie jest to również pierwsza próba tworzenia "sztucznego życia" przez naukowców. Brytyjscy badacze opracowali w tym roku bakterię o uproszczonym kodzie genetycznym. Sztucznie zaprojektowany przez nich szczep E. coli działa sprawniej niż organizmy powstałe naturalnie.

Źródło: Nature