"Doskonalsze niż natura". Naukowcy stworzyli nową formę życia

Dotychczas wszystkie znane organizmy na Ziemi posługiwały się tym samym kodem genetycznym, wykorzystując 64 trzyznakowe sekwencje DNA i RNA, zwane kodonami. Każdy z nich odpowiada określonemu aminokwasowi – budulcowi życia. Jednak część kodonów była powtarzalna, a natura, jak się okazało, nie działała w pełni "ekonomicznie". Naukowcy od dawna zastanawiali się, czy można stworzyć żywy organizm, który będzie bardziej wydajny niż te powstałe w drodze ewolucji. Teraz udało się to udowodnić.

Zespół badaczy z Medical Research Council’s Laboratory of Molecular Biology w Cambridge zaprezentował światu bakterię nazwaną Syn57. To zmodyfikowany szczep E. coli, który zamiast 64 kodonów korzysta zaledwie z 57. Osiągnięcie tego było możliwe dzięki usunięciu nadmiarowych elementów i przeprogramowaniu całego genomu.

Proces wymagał ogromnej precyzji. Naukowcy musieli zmienić ponad 101 tysięcy fragmentów kodu genetycznego – najpierw teoretycznie, a następnie w praktyce, konstruując nowe sekwencje DNA od podstaw.

– Life still works (Życie nadal działa) – podsumował efekty badań Wesley Robertson, członek zespołu, który stworzył Syn57.

Nie był to pierwszy raz, gdy badacze próbowali ograniczyć liczbę kodonów. W 2010 roku świat usłyszał o pierwszej sztucznej komórce bakteryjnej, jednak wówczas stworzono jedynie wierną kopię istniejącego organizmu z kompletem 64 kodonów.

Prawdziwy przełom nastąpił w 2019 roku, gdy naukowcy z Uniwersytetu Cambridge zdołali zmniejszyć liczbę kodonów do 61. Już wtedy mówiono o najambitniejszej próbie stworzenia całkowicie syntetycznej formy życia".

Syn57 to kolejny krok – udowodnienie, że życie może istnieć i prawidłowo funkcjonować z jeszcze bardziej zredukowanym kodem.

Badacze podkreślają, że ich praca nie kończy się na stworzeniu Syn57. Wręcz przeciwnie – to dopiero początek testowania alternatywnych kodów genetycznych. Nowa technologia otwiera możliwość badania, jak dalece można "odchudzić" kod życia, a także, czy da się tworzyć organizmy o cechach całkowicie nieznanych w naturze.

Syn57 nie jest tylko eksperymentem w laboratorium. To dowód, że człowiek potrafi ingerować w fundamenty biologii i projektować życie według własnych reguł. Bakteria nadal funkcjonuje i rozwija się, mimo że jej kod został pozbawiony elementów obecnych w każdym innym organizmie na Ziemi.

Dla części badaczy to powód do zachwytu, dla innych – do refleksji. Dzięki temu odkryciu biologia syntetyczna wkracza na nieznane terytorium. Być może wkrótce badacze stworzą organizmy, które nie tylko będą bardziej "ekonomiczne" od naturalnych, ale także zdolne do zadań, jakich ewolucja nigdy nie przewidziała.