Tak PiS zasypuje lukę VAT. Z ważnego projektu usunęli każde wspomnienie o podatku

Katarzyna Florencka
Ministerstwo Finansów miało praktycznie w rękach nowatorski system do wykrywania wyłudzeń VAT i akcyzy, który zaoszczędziłby miliardy złotych w budżecie państwa. Nagle jednak... usunęło z niego wszystko, co mogło skutecznie uszczelnić lukę VAT.
Rząd miał w rękach sposób na skuteczną walkę z mafiami VAT-owskimi, jednak nagle postanowił usunąć z projektu wspomnienie o VAT. Fot. Dawid Żuchowicz / Agencja Gazeta
Z propozycją stworzenia spójnego systemu analitycznego do wykrywania przypadków nadużyć w podatku akcyzowym i VAT zwrócili się do resortu finansów naukowcy z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu i Politechniki Wrocławskiej. Jak podaje "Rzeczpospolita", zbudować go mieli doświadczeni specjaliści od ścigania przestępstw podatkowych, z międzynarodowym doświadczeniem.

W ciągu ośmiu lat budżet państwa mógłby zaoszczędzić w ten sposób co najmniej 120 mld zł, a luka VAT zmalałaby do 3 proc. Minęły jednak dwa lata, a projekt nie wykroczył poza fazę planowania. Mało tego: MF nagle usunęło z całego projektu słowo "VAT".

Eksperci: zła decyzja

System miał zostać sfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w programie GOSPOSTRATEG II. Niespodziewanie jednak MF poprosiło o zmianę tytułu złożonego wniosku: z "System wykrywania przypadków nadużyć w podatku VAT oraz akcyzie" na "Mechanizm identyfikacji i oceny ryzyka w zakresie operacji gospodarczych w obszarze podatku akcyzowego".


Biuro prasowe resortu tłumaczy, że projekt został po prostu podzielony na dwa odrębne. Decyzję tę jednak krytykują sami autorzy projektu.: "Jednym z głównych powodów wielomiliardowych strat budżetu państwa jest właśnie brak całościowego podejścia do zagadnienia powstawania wyłudzeń podatkowych" – tłumaczą w uwagach do NCBR.

"Obserwowane wyłudzenia podatku akcyzowego są zwykle powiązane z wyłudzeniami nie tylko takich podatków jak VAT, PIT czy CIT, ale również podatku u źródła celem redystrybucji uzyskanych korzyści" – dodają.

PiS nie wierzy w uszczelnianie VAT

Nominalna luka VAT wzrośnie w przyszłym roku do niemal 40 mld zł. Rząd PiS ma tym samym spory kłopot: po latach chwalenia się tym, że dzięki skutecznej walce z VAT-owskimi mafiozami mają w państwowej kasie dodatkowe miliardy na programy społeczne, czarno na białym widać, że uszczelnianie VAT niewiele dało. Rząd cichaczem wycofuje się więc ze swoich przechwałek.

Według Sławomira Dudka, głównego ekonomisty Pracodawców RP, rząd sam już przestał wierzyć w efekty uszczelniania VAT – co widać po szczegółowej analizie prognoz zawartych w projekcie ustawy budżetowej na 2021 r.

Przykładowo, MF bez chwalenia się wykreśliło z reguły wydatkowej na 2020 r. wszystkie efekty uszczelniania VAT, które zakładało w pierwotnym projekcie. Tymczasem dawały one aż 8 mld zł.