Poznaliśmy laureatów Nobla z medycyny. To oni odkryli, jak odczuwamy temperaturę i dotyk

Aleksandra Jaworska
Naukowcy David Julius oraz Ardem Patapoutian zostali laureatami Nagrody Nobla 2021 w dziedzinie medycyny lub fizjologii. Doceniono ich za odkrycie receptorów temperatury i dotyku. Podzielą pomiędzy siebie nagrodę o wartości 10 mln koron (950 tys. euro).
Nobla 2021 w dziedzinie medycyny lub fizjologii otrzymali David Julius i Ardem Patapoutian (Fot. Niklas Elmehed / nobelprize.org)

David Julius oraz Ardem Patapoutian dostali Nobla

Instytut Karoliński w Sztokholmie zdecydował, że tegoroczna nagroda Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii trafi do Davida Juliusa i Ardema Patapoutiana za odkrycie dotyczące receptorów temperatury i dotyku.

"Nasza zdolność do odczuwania ciepła, zimna i dotyku jest niezbędna do przetrwania i stanowi podstawę naszej interakcji ze światem. W codziennym życiu odczucia te są dla nas oczywiste, ale w jaki sposób impulsy nerwowe są inicjowane, abyśmy mogli odczuwać temperaturę i ciśnienie? Na to pytanie odpowiedzieli tegoroczni laureaci Nagrody Nobla" – czytamy w uzasadnieniu decyzji.

David Julius jest profesorem na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco. Na swoim koncie - poza Nagrodą Nobla 2021 - ma także inne sukcesy, m.in. Shaw Prize z 2010 roku, jak i nagrodę Breaktrough Prize in Life Sciences z ubiegłego roku.

Ardem Patapoutian z kolei jest pochodzenia ormiańsko-amerykańskiego. Zajmuje się biologią molekularną oraz neurobiologią. Pracuje w placówce badawczej Scripps Research w Kalifornii.

Dzięki przełomowym odkryciom naukowców wiadomo, w jaki sposób ciepło, zimno oraz dotyk mogą inicjować sygnały w ludzkim układzie nerwowym. W wyniku ich prac udało się zidentyfikować kanały jonowe, które są ważne dla przebiegu wielu procesów fizjologicznych – a wiedza ta wykorzystywana jest m.in. do prac nad terapiami stanów chorobowych takich jak przewlekły ból.

Nagroda Nobla z medycyny

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny przyznawana jest od 1901 roku. Wyróżnienia nie przyznano jedynie dziewięć razy: w latach 1915-1918, 1921, 1925 oraz 1940-1942. Testament Alfreda Nobla pozostawia taką możliwość w sytuacji, w której przyznający nagrodę Instytut Karoliński uzna, że w danym roku nie ma osiągnięć naukowych zasługujących na wyróżnienie.

Najmłodszym laureatem medycznego Nobla był w 1923 roku Kanadyjczyk Frederick Banting. W wieku zaledwie 32 lat został on wyróżniony za odkrycie insuliny (jeszcze młodszy był jego asystent Charles Best, którego jednak pominięto przy przyznawaniu nagrody).

Od 1974 roku Nagrody Nobla nie mogą być przyznawane pośmiertnie – chyba że laureat umarł już po ogłoszeniu werdyktu. W 2011 roku medyczny Nobel spowodował jednak spore zamieszanie: po podaniu nazwisk laureatów do wiadomości publicznej, okazało się, że jeden z nich – Ralph Steinman – zmarł trzy dni wcześniej. W drodze wyjątku Fundacja Noblowska zdecydowała, że Steinman laureatem pozostanie.

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej INNPoland.pl