W tym nie mamy sobie równych. Polacy mistrzami... w harowaniu po godzinach
Jak wynika z raportu Working Time in 2019–2020 przygotowanego przez Eurofound, w 2020 roku pracowaliśmy średnio 1848 godzin rocznie. To najwięcej w całej Unii Europejskiej, ex aequo z Węgrami.
Nadgodziny w Polsce
Jak podaje Klub Jagielloński, razem z Węgrami pracowaliśmy średnio po 1848 godzin rocznie. Natomiast statystyczni Niemcy spędzili w pracy tylko 1574 godzin. Znacznie lżej pracują też Francuzi z wynikiem 1610 godzin i Duńczycy, którzy spędzają w pracy 1635 godzin.Nadgodziny to jedno, płatność za nie - drugie. Tu niestety również wypadamy słabo. Z badań przeprowadzonych przez ADP wynika, że często zostajemy dłużej w pracy za darmo. Pieniędzy za przeproacowane nadgodziny nie otrzymuje nawet co drugi Polak.
Problem niezapłaconych świadczeń najrzadziej dotyczy osób powyżej 55. roku życia - za darmo nie zdarza się pracować aż 66 proc z nich. Z drugiej strony natomiast, aż połowa pracowników (50 proc.) z pokolenia Z (w wieku 18-24 lata) przyznaje, że za darmo pracuje przynajmniej jedną godzinę w tygodniu.
– Pracujemy coraz dłużej, a sama praca staje się coraz bardziej wyczerpująca psychicznie – zwraca uwagę Bartosz Paszcz z Klubu Jagiellońskiego.
Jeśli chcemy wygospodarować czas na życie rodzinne, prace domowe, budowę relacji małżeńskich i rodzicielskich, musimy zrobić jedno z dwojga: zdecydować się na silniejszą separację pracy zarobkowej od reszty życia i skrócić spędzany w niej czas lub zaakceptować jej płynny charakter, pozbawiony ściśle normowanych godzin. Wówczas będziemy pracować z mniejszą intensywnością.
Nadgodziny w świetle prawa
Jak informuje Państwowa Inspekcja Pracy, nadgodziny są dopuszczalne w razie:- konieczności prowadzenia akcji ratowniczej,
- by chronić życie lub zdrowie człowieka, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii (powódź, pożar, katastrofy, np. drogowe, budowlane, a także wszelkiego rodzaju awarie maszyn czy urządzeń),
- szczególnych potrzeb pracodawcy, np. wynikających z absencji chorobowej pracowników czy konieczności pilnego, terminowego wykonania określonej pracy.
Pracodawca nie może z góry planować pracy w godzinach nadliczbowych. Obowiązują go też limity roczne pracy w nadgodzinach – co do zasady jest to 150 godzin w roku kalendarzowym na poszczególnego pracownika.
Za pracę po godzinach pracownik powinien otrzymać normalne wynagrodzenie (zarówno pensję zasadniczą, jak i inne jego składowe, jeśli takie otrzymuje; wlicza się więc rozmaite dodatki, premie itp.) oraz dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.