Zmiany podatkowe od 1 lipca w pigułce. Na chłopski rozum wyjaśniamy, co się zmieni

Wbrew nazwie ustawa wprowadza zmiany dotyczące nie tylko przedsiębiorców (w części dotyczącej VAT-u), ale i całej reszty podatników (w przepisach dotyczących PIT). Część wchodzi w życie już od 1 lipca 2023 r., ale nie wszystkie. Niektóre będą obowiązywały od 1 stycznia, bo wtedy będzie można je stosować.

Które z nich są najważniejsze dla ogółu obywateli? Zapytaliśmy o to Piotra Juszczyka, głównego doradcę InFaktu.

– Przepisy nowelizujące ustawę o spadkach i darowiznach wprowadzają nowe kwoty wolne od podatku. Kwoty wolne były podwyższane jesienią 2022 r., jednak – umówmy się – było to symboliczne zwiększenie. Poprzednia zmiana była w 2003 roku, natomiast przez te blisko 20 lat rzeczywistość mocno się zmieniła. W mojej ocenie zmiany powinny następować dużo częściej. Wartość złotówki dziś a 20 lat temu znacznie się różni. Zmiany oczywiście oceniam na pozytywne, ponieważ w każdej z grup wzrosną kwoty wolne od podatku. Zmniejszy się również zakres obowiązków wobec urzędu, formalności zgłoszeń otrzymanych darowizn czy też spadków – mówi w rozmowie z INNPoland.pl Piotr Juszczyk.

– Jednocześnie przepisy od razu nowelizują przepisy które też wchodzą 1 lipca, uderzające w tzw. zrzutki. Przypomnijmy, że obok kwot darowizn od jednej osoby, przepisy zakładają limit łącznych darowizn. Na szczęście nagłośnienie nowelizacji przepisów spowodowało, że jednak nie ma łącznego limitu. Jest to bardzo istotne, bo nie wyobrażam sobie, żeby kwotą zebraną na kosztowne leczenie jeszcze dzielić się z fiskusem – dodaje doradca.

Przypomina też, że zlikwidowano również limit dochodu opiekuna dziecka niepełnosprawnego.

– W ten sposób nawet bez względu na dochody będą mogli oni skorzystać z ulgi prorodzinnej. Jest to krok w dobrym kierunku. W mojej ocenie limit powinien być zlikwidowany całkowicie. Program socjalny typu 500+ nie uzależnia wypłaty od zarobków opiekunów, tym bardziej tak powinno być przy uldze, gdzie zwrot pochodzi z naszych podatków bezpośrednio – wyjaśnia.

Zacznijmy od zmiany dotyczących ogółu obywateli. Jest ich sporo, chodzi m.in. o ulgę na dziecko, ryczałt od przychodów z najmu prywatnego czy ulgę rehabilitacyjną. Oto wszystko, co musisz wiedzieć o nowych przepisach podatkowych.

Ulga rehabilitacyjna

W największym skrócie: do teraz mogły z niej skorzystać dzieci i rodzice. Dzieci mogły rozliczyć ulgę na rodziców z niepełnosprawnością, rodzice na dzieci z niepełnosprawnością. Od 1 lipca do tej grupy dołączają też wnuczęta i dziadkowie. Czyli może z niej skorzystać także osoba, której niepełnosprawny wnuczek, wnuczka, babcia lub dziadek pozostaje na jej utrzymaniu. Rozwiązanie to będzie miało zastosowanie już do rozliczenia za bieżący rok.

– Jeśli wnuki będą zajmować się dziadkami lub dziadkowie wnukami, to opiekunowie już za 2023 rok będą mogli z niej skorzystać – tłumaczy Piotr Juszczyk z inFaktu.

Ulga na dzieci

Od 1 lipca zlikwidowany zostanie limit dochodowy dla rodziców wychowujących jedno dziecko z niepełnosprawnością. Na czym polega zmiana? Aktualne (do 1 lipca) przepisy nie pozwalają rodzicom samotnie wychowującym jedno dziecko skorzystania z ulgi prorodzinnej, jeśli dochód opiekuna przekracza 56 tys. zł. Dotyczy to także dzieci z niepełnosprawnością.

– Dzięki nowym przepisom osoby samotnie wychowujące dziecko z niepełnosprawnością będą mogły skorzystać z ulgi, nawet jeśli zarabiają więcej niż 56 tys. zł. Jeśli dziecko jest wychowywane przez dwójkę rodziców, to stawka ta wynosić będzie 112 tys. zł – wyjaśnia Juszczyk.

Również to rozwiązanie będzie miało zastosowanie już do rozliczenia za bieżący rok.

Ryczałt od przychodów z najmu prywatnego

To z kolei zmiana ważna dla osób wynajmujących mieszkania i inne nieruchomości. Ustawa SLIM VAT 3 zmienia stawkę podatku dla przychodów osiąganych z tytułu najmu.

– Obecnie płacimy daninę 8,5 proc. za przychód do 100 tys. zł, a powyżej tego progu stawka rośnie do 12,5 proc. Przepisy w ramach ustawy SLIM VAT 3 wprowadzają zmianę, na mocy której dla małżonków kwota opodatkowana 8,5 proc. wynosić będzie 200 tys. zł, niezależnie od tego, który z partnerów będzie rozliczał najem. Jeśli na przykład żona wykaże przychód z najmu wyższy niż 200 tys. zł, to on będzie opodatkowany stawką 12,5 proc. – tłumaczy Piotr Juszczyk.

Za zmiana również będzie miała zastosowanie już do rozliczenia za bieżący rok.

Darowizny: spore zmiany

W skrócie: bez płacenia podatku można podarować więcej. Przepisy wprowadzają nowe stawki kwot wolnych od podatku dla darowizn uzyskanych w ciągu 5 lat. Tu kilka słów wyjaśnienia, bo w przepisach o darowiznach mamy wyodrębnionych kilka grup.

Pierwsza to zerowa. Podatku nie płaci się od dowolnej wysokości darowizn dla małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie), pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy. Jest jednak pewna granica: do 1 lipca 10 343 złote, od 1 lipca podniesione do 36 120 zł. Poniżej tej wartości nie musimy nic nikomu zgłaszać, powyżej niej darowizna musi być zgłoszona w skarbówce oraz w jakiś sposób potwierdzona – na przykład przelewem, nie może być to gotówka z ręki do ręki.

Kolejna grupa zwana jest pierwszą. W stosunku do zerowej rozszerzona jest o inne osoby blisko spokrewnione ze sobą. Zaliczają się do niej teściowie oraz zięciowie z synowymi. Do grupy I należą także wychowankowie rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej. Od 1 lipca kwota wolna dla tej grupy wzrośnie do 36 120 zł (poprzednio wynosiła 10 434 zł).

Do drugiej grupy podatkowej zaliczają się członkowie dalszej rodziny, czyli - w skrócie - ciotki i wujkowie. Formalnie w prawie są wymienieni zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków oraz małżonkowie innych zstępnych.

Dla nich kwota wolna wyniesie 27 090 zł (do 1 lipca 7878 zł). Z kolei dla trzeciej grupy, do której zaliczają się wszyscy pozostali darczyńcy i spadkodawcy, kwota wolna wynosiła 5 308 zł. Od 1 lipca będzie to 5 733 zł. Uwaga: do tej grupy zaliczają się także konkubenci oraz małżonkowie tej samej płci. Formalnie są dla siebie osobami... obcymi.

Przedstawiliśmy tu tylko stawki kwoty wolnej od podatku. Szczegóły dotyczące daniny znajdziecie w ustawie.

Zmiany również dla przedsiębiorców

Ustawa znana jako SLIM VAT 3 zwiększa m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro.

Wyższa kwota VAT dla sprzedaży opodatkowanej

SLIM VAT 3 zwiększa kwotę podatku VAT, dla której będzie można uznać, że sprzedaż jest tylko opodatkowana.

– Wskaźnik sprzedaży mieszanej pozostaje na takim samym poziomie, czyli jeżeli udział sprzedaży opodatkowanej wynosi co najmniej 98 proc., będziemy mogli uznać, że dokonujemy wyłącznie sprzedaży opodatkowanej – pod warunkiem, że podatek VAT nie przekroczy 10 tys. zł, zamiast obecnych 500 zł – tłumaczy Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy w firmie inFakt.

Łatwiejsze fakturowanie towarów zza granicy

W obrocie międzynarodowym nie będzie już wymogu posiadania faktury dotyczącej wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu.

– Do tej pory było tak, że po nabyciu towarów z zagranicy należało rozpoznać wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów i zapłacić od tego podatek. Nie było jednak możliwości odliczenia go, gdy nie było faktury. Teraz zostaje to zmienione – tłumaczy Piotr Juszczyk.

Przepisy pozwolą na rozliczenie wewnątrzwspólnotowe z metodą neutralności podatku VAT nawet, gdy przedsiębiorca nie będzie posiadał faktury od kontrahenta z zagranicy.

Nowy model wyliczania sankcji

Ustawa SLIM VAT 3 wprowadza także system miarkowania sankcji za nieprawidłowe rozliczanie podatku VAT. Zastąpi on dotychczasowy model sankcjonowania według określonych stawek, np. 100 proc. podatku VAT. Teraz kary będą mieć charakter zindywidualizowany, a ich wysokość będzie zależeć od pozycji majątkowej podatnika.

Piotr Juszczyk dodaje, że doprecyzowane zostaną też kwestie dotyczące kursów przeliczeniowych dla faktur korygujących. Jeżeli faktura zostanie wystawiona w walucie obcej, to rozszerzona będzie możliwość przeznaczania środków zgromadzonych na koncie VAT na kolejne podatki i opłaty, w tym na podatek od sprzedaży detalicznej.

Ograniczanie papierów i likwidacja opłat za decyzje

Ustawa wprowadza też możliwość rezygnacji z paragonów papierowych na rzecz elektronicznych.

– Od 15 września z tego rozwiązania będą mogli skorzystać wszyscy przedsiębiorcy. Obecnie jest ono dostępne m.in. dla taksówkarzy – wskazuje Piotr Juszczyk. E-paragony będą łatwiejsze do przechowywania dla podatników, a jednocześnie ograniczą liczbę drukowanych dokumentów.

I wisienka na torcie: zrzutki

Przypomnijmy: styczniowa nowelizacja prawa w zakresie spadków i darowizn zakłada, że już od 1 lipca 2023 r., zostanie wprowadzony nowy podatek od zrzutek. Jeżeli wartość donacji przekazana przez wielu darczyńców jednemu organizatorowi, przekroczyłaby łącznie kwotę 54 180 zł, wówczas beneficjent musiałby odprowadzić podatek w wysokości nawet 20 proc.

Po fali krytyki politycy PiS zapewniali, że przepis zostanie zlikwidowany. Efekt jest taki, że nie zdąży wejść w życie, bo nowa ustawa likwiduje pojęcie zbiórek charytatywnych, które powstało na mocy wcześniej podpisanej przez Prezydenta ustawy.

– W wyniku zamieszania legislacyjnego regulacje, które miały wejść w życie 1 lipca, już tego samego dnia zostaną zniesione na mocy zmian w ustawie wprowadzającej SLIM VAT 3 – wyjaśnia Piotr Juszczyk.