Masz problemy z AI? Rozwiązanie podsunie ci... papież. I nie chodzi wcale o memy

Zapewne, kiedy ktoś powie w jednym zdaniu o papieżu i sztucznej inteligencji, na myśl przyjdą wam wiralowe obrazki, w których występował w puchowej kurtce inspirowanej Balenciagą. A jednak papież Franciszek ma w tej sprawie sporo do powiedzenia i nie chodzi wcale o komentarz na memy. Powołał do życia Instytut Technologii, Etyki i Kultury (ITEC), który zaczął pracę od blisko 140 stronicowej publikacji.

Co to jest ITEC?

Instytut Technologii, Etyki i Kultury (ITEC) to efekt współpracy papieża z Centrum Markkula Uniwersytetu Santa Clara. Ich pierwsza publikacja nazywa się "Ethics in the Age of Disruptive Technologies: An Operational Roadmap" co można przełożyć jako "Etyka w dobie Rewolucyjnych Technologii: Operacyjny plan działania". Na stronie ITEC określa to też w wersji skróconej jako "ITEC Handbook", czyli przewodnik.

Autorami są José Roger Flahaux, Brian Patrick Green oraz Ann Gregg Skeet. Do pobrania jest ze strony Centrum Markkula za subskrypcją. 

Co to za książka?

Książka jest efektem licznych spotkań przedstawicieli Watykanu z ekspertami od technologii. Zacznijmy jednak od tego, czym ona nie jest. Na samym wstępie mamy deklarację, że to narzędzie, które ma sugerować rozwiązania na problemy etyczne, ale nie jest przeznaczone do porad prawnych czy zarządzania. I nie da ostatecznych odpowiedzi ani nie użyje w tym celu żadnych odnośników do wiary.

"Mamy nadzieję, że dostarczymy wyczerpujący przewodnik dla firm, spółek tworzących technologię i zanurzonych w technologii, aby mogły poważnie pracować na rzecz wspólnego dobra. Wierzymy, że firmy mogą odnieść sukces, zarabiać i nadal nie wyrządzać krzywdy planecie czy ludziom ją zamieszkującym" pisze w publikacji Dyrektor Wykonawczy Centrum Markkuli. 

Dla serwisu Gizmodo wypowiedział się Brendan McGuire, pastor z Los Altos. Organizacja ITEC, w jego słowach, jest efektem dłuższego zainteresowania Watykanu rozwojem technologii, a Stolica Apostolska ma "unikatową możliwość przyciągnięcia głównych graczy do jednego stołu" na rozmowy.

Co jest w książce?

"Papież miał zawsze szerokie spojrzenie na świat i ludzkość i wierzy, że ta technologia jest dobrą rzeczą. Ale kiedy ją rozwijamy, nadchodzi czas, aby zadawać trudniejsze pytania" opowiada w wywiadzie dla Gizmodo pastor Brendan McGuire.

Publikacja zawiera zestaw rozwiązań, z których mogą skorzystać firmy, aktualnie borykające się z problemem, jak uregulować takie technologie jak sztuczne inteligencje. Są one proponowane z myślą, by wyprzedzić możliwe regulacje, jakie wprowadzą rządy krajów, żeby nie naprawiać błędów "po fakcie". Brzmi dobrze czy jak kolejna pusta deklaracja o etyce dużych korporacji?

Krok po kroku rozbija się większe zagadnienia na szczegóły. Za przykład weźmy elementy składowe zarządzania z podejściem "Technologii Odpowiedzialnej" - omawiane jest zarządzanie zespołem, etyka zachowań, wprowadzanie tejże, struktura podejmowania decyzji etycznych, rozwój pracowników i wspomaganie pożądanych u nich reakcji. To wszystko w kontekście nie tylko samej technologii, ale i stanu współczesnego świata, z myśleniem o szacunku dla drugiego człowieka i planety.

Warto jednak zwrócić uwagę, że 140 stron może się wydawać zbyt mało na wyczerpującą analizę wszystkich tych etapów, a książka zawiera jeszcze więcej zagadnień. I to prawda.

Autorzy nie kryją się z tym, że to jedynie zestaw propozycji czy, jak określają to we wstępie, schematów, na których zainteresowani zbudują resztę. Wśród akapitów da się odnaleźć odnośniki, odsyłając czytelnika do bardziej szczegółowych artykułów na stronie Centrum Markkuli. Wśród nich są też sugerowane narzędzia jak przykładowe pokazy slajdów albo przegląd skutecznych etyk pracy, wprowadzanych w firmach przeanalizowanych przez organizację.

Zasady moralne ITEC

W apendyksie publikacji znajdziemy listę trzech korporacji - IBM, Google i Microsoft - z ich deklaracjami etycznego rozwijania technologii, po czym następuje wersja ITEC. Spis jest obiektywny, przytacza rzeczy, jakimi są bez komentarzy. Lista zasad nowej organizacji jest bardzo szczegółowa. 

Też zawiera pewne ogólniki, jak "bądźmy dobrzy i nie krzywdźmy", ale kryją się pod nimi plany stworzenia rozwiązań, które przydadzą się ludziom tu i teraz, uwzględniając galopujące tempo zmian technologicznych, w tym pod kątem kryzysu klimatycznego.

Co Watykan mówi o AI?

Może się zdziwicie, ale Kościół nie skupia się wcale na wizjach apokalipsy… i nawet zahacza o temat obrazków papieża w kurtce. Nie chodzi tu wcale o obronę przed memami Franciszka, lecz każdego człowieka. Słowem, o etykę używania przez AI czyjegoś wizerunku, stylu, kopiowanie treści i tak dalej.

Pastor Brendan McGuire w wywiadzie stwierdził, że AI może poważnie zagrozić naszej egzystencji, ale "bieżące problemy z użyciem tej technologii potrzebują bardziej naszej uwagi". Serwis Gizmodo zapytał go też, czy papież używa ChatGPT, ale pastor nie potrafił udzielić na to odpowiedzi.