Skarby ukryte w katalizatorach samochodowych cz. 2

Bez względu na to, czy regularnie co 5 lat tj. po każdych przejechanych 80 tysiącach kilometrów wymieniamy katalizator w samochodzie czy też nie, ilość zarejestrowanych w 2013 roku pojazdów w Polsce zgodnie z raportem Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego wyniosła 25,58 mln sztuk. Mając na uwadze informacje dostępne w PGM Market Report opublikowany przez Johnson Matthey Plc, produkcja katalizatorów samochodowych w 2015 roku pochłonęła niemal 41,8% wyprodukowanej platyny, 79,8% wyprodukowanego palladu oraz aż 83,4% wyprodukowanego rodu. Śledząc informacje dostępne w raportach, publikacjach, analizach rynkowych powstaje pytanie: czy platynowców starczy w przyszłości dla wszystkich branż i sektorów? Czy znaczący rozwój rynku motoryzacyjnego w dalszym ciągu będzie zużywał ponad połowę wydobytych platynowców? Najwięcej informacji na temat możliwych form wykorzystania platynowców w przemyśle można odszukać w corocznym raporcie przygotowywanym przez Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk. Pierwiastki z grupy platynowców dzięki swoim specyficznym właściwościom szeroko stosowane są w produkcji:
• katalizatorów zarówno tych samochodowych, jak i tych utleniających amoniak w sektorze nawozów sztucznych,
• biżuterii,
• mieszadeł, tygli, parownic (sprzęt laboratoryjny),
• tzw. łódek szklarskich, które sprzedawane są do zakładów wytwarzających włókno szklane przeznaczone na materiały izolacyjne,
• termoelementów i styków (w urządzeniach elektronicznych),
• łuków, klamer, drucianych aparatów ortodontycznych (w stomatologii),
• ceramiki (porcelana stołowa, płytki ceramiczne.
W Polsce zapotrzebowanie na platynowce pokrywane jest przede wszystkim importem oraz
w mniejszym stopniu przetwarzaniem odpadów zawierających te metale (głównie siatek katalitycznych wykorzystywanych w branży chemicznej). W kontekście rosnącego popytu
i ograniczonej podaży, zasadne wydaje się intensywniejsze inwestowanie środków
w technologie umożliwiające odzysk platynowców z surowców wtórnych, między innymi takich jak katalizatory samochodowe. Prace nad skonstruowaniem urządzenia
do odzyskiwania tych metali szlachetnych ze zużytych katalizatorów samochodowych prowadzone są m.in. przez interdyscyplinarny zespół naukowców Politechniki Śląskiej, który angażuje na rzecz opracowania dedykowanego rozwiązania oraz promocji własnych wyników badań środki przyznane przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej na podstawie umowy
nr 145/UD_SKILLS/2015 o wykorzystanie Nagrody przyznanej w konkursie IMPULS
w ramach projektu SKILLS współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego”.