O czym warto pamiętać rozważając udział w Horizon 2020 - praktyczne wskazówki
Jan Kaczmarek
24 czerwca 2015, 11:42·4 minuty czytania
Publikacja artykułu: 24 czerwca 2015, 11:42Pomimo iż uwagę przedsiębiorców sektora wysokiej techniki przykuwają przede wszystkim pierwsze ogłoszone nabory w ramach programu Inteligentny Rozwój warto nie zapominać o Horizon 2020 - europejskim programie finansującym badania, rozwój nowych technologii oraz działania innowacyjne. H2020 finansowany jest w kwocie 77,03 mld euro bezpośrednio z budżetu Komisji Europejskiej.
Uczestnictwo w Programie Ramowym (Horizon 2020 jest kolejną 7-latką po Siódmym Programie Ramowym 2007-2013) w istotny sposób różni się od uczestnictwa w krajowych programach prowadzonych przez NCBR czy PARP. Doświadczenia z takich programów jak Innowacyjna Gospodarka nie mają bezpośredniego przełożenia na Program Ramowy. Programem zarządza i finansuje bezpośrednio Komisja Europejska, wnioski oceniają panele recenzentów z różnych państw członkowskich, roboczym językiem jest język angielski, a o granty konkurują wszystkie najważniejsze Europejskie uniwersytety, centra badawczo-rozwojowe i tysiące Europejskich firm zarówno dużych jak i średnich, małych i mikro.
Niniejszy artykuł otwiera autorski, subiektywny katalog 10 wskazówek, o których warto pamiętać rozważając udział w Programie Horizon 2020.
1. Temat ma znaczenie
Podstawową różnicą pomiędzy H2020 a programami krajowymi jest to, że w H2020 zakres tematyczny danego naboru jest ściśle określony. W ramach poszczególnych programów i dla poszczególnych tematów (pomijam tu prezentację dość złożonej struktury H2020, który składa się z kilku niezależnych tematycznie programów, z których każdy definiuje własny zestaw “Celów” i “Tematów”) ogłaszane są nabory (tzw. calls) opisujące zwykle na 1-2 stronach oczekiwany zakres tematyczny dla przyjmowanych propozycji projektów (tzw. project proposals, czy po prostu proposals). Staranne wczytanie się w wymagania danego naboru (a mowa tu o wymaganiach merytorycznych, nie formalnych!), dokładne zrozumienie jakich projektów oczekuje Komisja w danym naborze, jakie powinny być cele propozycji projektowych oraz jakie są oczekiwane rezultaty to punkt wyjścia do zdefiniowania własnej propozycji. Spotyka się tutaj dwie podstawowe strategie projektodawców: (I) poszukiwanie i oczekiwanie na odpowiedni nabór dobrze pasujący do technologicznych/innowacyjnych planów rozwojowych firmy, (II) inspirowanie się tematami zawartymi w ogłoszonych naborach i dostosowanie własnych potrzeb rozwojowych do ramowo zdefiniowanych przez KE kierunków badań, rozwoju i innowacji. Obie strategie są dopuszczalne i mogą być skuteczne, w przypadku przedsiębiorstw o wyborze powinien decydować przede wszystkim ich strategiczny interes.
2. Potrzebna sieć partnerów
Zdecydowana większość naborów w ramach H2020 wymagać będzie zbudowania międzynarodowego konsorcjum złożonego z przynajmniej 3 podmiotów z różnych państw członkowskich Unii Europejskiej, bowiem H2020 tradycyjnie finansuje tzw. collaborative research. Element integracji i współpracy w ramach europejskiej przestrzeni badawczej zawsze miał istotne polityczne znaczenie. W praktyce europejskie konsorcja badawcze są liczniejsze, zawierają zwykle od 5 do kilkunastu członków, a ich odpowiednio dopasowany do tematu skład ma duży wpływ na szanse powodzenia propozycji. Jakość konsorcjum, dopasowanie kompetencji i doświadczenia jego członków do proponowanych tematów badawczych i planów komercjalizacji jest jednym z podstawowych kryteriów oceny wniosków. Dlatego dostęp do odpowiednich sieci kontaktów w Europie oraz dobre rozpoznanie pełnej panoramy europejskiego sektora B+R to rzadki i cenny zasób, którego brak może stanowić istotną barierę wejścia dla nowicjuszy w H2020.
Można w pierwszej kolejności posiłkować się w takim przypadku istniejącą siecią partnerów handlowych w Europie, kontaktami osobistymi własnymi oraz kontaktami partnerów i współpracowników, lub też skorzystać z sieci kontaktów zaangażowanych w proces przygotowania wniosku doradców. Bogatym źródłem wiedzy, praktycznych porad i kontaktów dysponuje też Krajowy Punkt Kontaktowy. Kilkanaście lat temu pewien bardzo doświadczony w Programach Ramowych norweski badacz powiedział mi o Programie: “This is people’s business”. Z każdym rokiem przekonuję się, jak bardzo prawdziwa była to diagnoza.
3. Ważna merytoryka, proste formalności
Planując projekt w ramach H2020 należy przede wszystkim skoncentrować się na stronie merytorycznej. Wniosek z formalnego punktu widzenia jest stosunkowo łatwy do złożenia za pośrednictwem systemu elektronicznego dostępnego poprzez Research Participation Portal. Ważne aby budżet był prawidłowo skonstruowany i wprowadzony do systemu bo nie ma oczywiście późniejszej możliwości modyfikowania wnioskowanej kwoty dofinansowania, jednak drobne nieścisłości mogą być wyjaśnione i skorygowane na etapie negocjacji kontraktu. Proces oceny wniosków skoncentrowany jest na doskonałości (ang. research excellence), jego celem jest wyłonienie najlepszych projektów pod względem merytorycznym i nie stosuje się praktyki dziesiątkowania wniosków pod względem formalnym. Na etapie wnioskowania nie są wymagane żadne zaświadczenia, oświadczenia czy inne skomplikowane i trudne do pozyskania załączniki. By zarejestrować danego partnera w danym wniosku wystarczy wypełnić prosty formularz w systemie, a w przypadku organizacji które już brały udział w Programie wystarczy podać ich numer identyfikacyjny tzw. PIC (Participant Identification Code).
Natomiast strona merytoryczna wymaga bardzo dobrego przygotowania w szczególności: a) starannego zdefiniowania celu zgodnego z tematem naboru, b) dobrego skomponowania grupy projektowej i konsorcjum (osobowo i podmiotowo) c) bardzo dokładnej analizy stanu wiedzy i analizy rynku (konkurencji) (research state of the art, oraz market state of play), ze szczególnym uwzględnieniem dotychczas zrealizowanych prac w ramach Programu Ramowego w poprzednich jego edycjach.
Już wkrótce kolejne wskazówki dla inwestujących w B+R przedsiębiorców, którzy chcą spróbować swych sił w programie Horizon 2020