Pfizer-FAQ. Wszystko, co chcesz wiedzieć o szczepieniu na COVID-19, ale boisz się zapytać

1. Jak działa szczepionka Pfizera przeciwko COVID -19?

Szczepionka firmy Pfizer/BioNTech jest szczepioną typu mRNA. Szczepionki te zawierają informację genetyczną w postaci mRNA, pozwalającą na produkcję w komórce wybranych białek patogenu, które następnie są prezentowane na powierzchni komórek naszemu układowi immunologicznemu.

mRNA nie wnika do jądra komórkowego, gdzie znajduje się DNA (materiał genetyczny) i nie może wpływać na genom osoby zaszczepionej. Cząsteczka RNA po wytworzeniu białka ulega szybkiej degradacji.

Zaletą szczepionek mRNA jest ich wysoka immunogenność, czystość produktu, brak konieczności stosowania adiuwantów (wzmacniaczy przyp. red), możliwość szybkiej produkcji dużej liczby dawek.

2. Dlaczego w Polsce będzie wykorzystana szczepionka marki Pfizer a nie inne, które pojawiły się na rynku?

Według stanu z 7 grudnia br. KE podpisała sześć umów zakupu z wyprzedzeniem z firmami: Astra Zeneca, Sanofi-GSK, Janssen Pharmaceutica NV/Johnson & Johnson, Pfizer/BioNTech, CureVac i Moderna. Jak podano w projekcie, Polska zdecydowała się na przystąpienie do pięciu z tych umów.

Są to umowy na zakup: 16 mln dawek szczepionek z firmy Astra Zeneca, 16,98 mln dawek z Janssen Pharmaceutica NV/Johnson & Johnson, 16,74 mln dawek z Pfizer/BioNTec, 5,72 mln z CureVac i 6,69 mln z Moderny. W sumie Polska zdecydowała się kupić 62,141 mln dawek.

3. Kiedy rozpoczną się szczepienia przeciwko COVID-19 w Polsce?

Szczepienia zaczną się w styczniu, ale dokładny termin jest uzależniony od producenta - dopóki nie uzyska wszystkich zgód, nie będzie można rozpocząć szczepień.

Posiedzenie Europejskiej Agencji Leków (EMA) dotyczące dopuszczenia pierwszej szczepionki na koronawirusa (produktu firmy Pfizer) odbędzie się 29 grudnia. Drugi wniosek dotyczący dopuszczenia szczepionki złożył koncern Moderna i zostanie on rozpatrzony 11 stycznia 2021 r.

4. Czy szczepienia przeciwko COVID będą w Polsce obowiązkowe?

Szczepienia dla pacjentów będą dobrowolne.

5. Czy można odmówić/zrezygnować ze szczepienia?

Tak.

6. Czy szczepienia przeciwko COVID-19 w Polsce będą darmowe?

Tak.

7. Kto jako pierwszy będzie mógł się zaszczepić?

Najpierw realizowane będą: "Etap 0" i "Etap 1" szczepień.

W ramach "Etapu 0" zaszczepieni będą pracownicy sektora ochrony zdrowia – personel medyczny, pracownicy DPS-ów i MOPS-ów oraz personel pomocniczy i administracyjny w placówkach medycznych, w tym w stacjach sanitarno-epidemiologicznych.

W "Etapie 1" szczepieni będą pensjonariusze i pracownicy domów pomocy społecznej oraz zakładów opiekuńczo-leczniczych, pielęgnacyjno-opiekuńczych i innych miejsc stacjonarnego pobytu. W tym etapie będą także szczepione osoby powyżej 60 lat (począwszy od najstarszych), a także służby mundurowe, w tym wojska obrony terytorialnej.

Z kolei w "Etapie 2" szczepienie otrzymają "kluczowe grupy zawodowe". Chodzi o pracowników sektora edukacji, infrastruktury krytycznej, transportu publicznego i urzędników bezpośrednio zaangażowanych w zwalczanie epidemii (np. pracowników stacji sanitarno-epidemiologicznych).

W "Etapie 3" szczepieni będą przedsiębiorcy i pracownicy sektorów zamkniętych na mocy rozporządzeń w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Realizowane będą także powszechne szczepienia pozostałej części dorosłej populacji.

8. Jak będzie wyglądała weryfikacja do programu szczepień?

Proces szczepień będzie opierał się na zaproszeniach (dokument e-skierowania) ważnych 60 dni od dnia wystawienia. Będą one generowane automatycznie w systemie P1 w transzach zgodnych z kolejnością szczepień.

Przyjęcie szczepionki będzie potwierdzone przez specjalny system, który umożliwi weryfikację zaszczepienia (m.in. kod QR, który pozwoli szybko potwierdzić odbyte szczepienie). Pacjent otrzyma też umożliwiające korzystanie z ułatwień zaświadczenie o szczepieniu.

9. W jaki sposób i gdzie będzie można się zaszczepić?

Na ten moment jest już około 1000 podmiotów, które zadeklarowały chęć uczestnictwa w Narodowym Programie Szczepień; zainteresowane są nie tylko poradnie POZ, ale również sieci komercyjne, szpitale, przychodnie specjalistyczne. Nabór trwa.

Kryteria mają za zadanie zagwarantować możliwie największą przepustowość przy szczepieniu milionów osób, a z drugiej strony bezpieczeństwo podczas tego typu masowych szczepień. Zainteresowanie szczepieniem rośnie zarówno po stronie przychodni publicznych, jak i prywatnych. Ministerstwo Zdrowia nie wyklucza przeprowadzenia dodatkowych naborów, jeśli będzie taka potrzeba.

Przyjęcie szczepionki będzie potwierdzone przez specjalny system, który umożliwi weryfikację zaszczepienia (m.in. kod QR, który pozwoli szybko potwierdzić odbyte szczepienie). Pacjent otrzyma też umożliwiające korzystanie z ułatwień zaświadczenie o szczepieniu.

10. Czy będzie można zaszczepić się prywatnie?

Szczepionki będą finansowane z budżetu państwa. Szczepienia dla pacjentów będą dobrowolne i darmowe.

11. Czy szczepionka chroni przed koronawirusem?

Dotychczasowe wyniki badań klinicznych wskazują, że podanie dwóch dawek szczepionki daje wysoką skuteczność w ochronie przed zachorowaniem na COVID-19.

Jeszcze nie wiemy czy szczepionka będzie jednocześnie chroniła przed zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Odpowiedź na to pytanie poznamy po dalszej kontynuacji badań klinicznych.

12. Na ile mogą czuć się bezpiecznie zaszczepione osoby?

Osoby zaszczepione dwiema dawkami szczepionki, czyli zgodnie z zalecanym schematem szczepień przeciw COVID-19, mogą czuć się bezpiecznie. Szczepionka zapewnia ochronę przed zachorowaniem na poziomie nawet 95%.

13. Jak wygląda podanie szczepionki? Ile dawek należy przyjąć?

14. Jakie warunki trzeba spełnić, by móc się zaszczepić? Jakie są przeciwwskazania?

Wykonanie szczepienia ochronnego przeciw COVID-19 będzie poprzedzone badaniem, które zidentyfikuje ewentualne przeciwwskazania oraz ograniczy ryzyko wystąpienia błędów medycznych i niepożądanych odczynów poszczepiennych.

Narodowa Strategia Szczepień zaleca wykorzystanie sprawdzonego kwestionariusza, który będzie kluczowym elementem procesu kwalifikacji do szczepienia przeciw COVID-19.

15. Czy szczepić się będą mogły dzieci lub kobiety w ciąży?

Szczepieniem objęte będą osoby powyżej 18 r.ż. Kobiety w ciąży nie będą mogły się szczepić.

16. Kto nie będzie mógł się zaszczepić?

Wykonanie szczepienia ochronnego przeciw COVID-19 będzie poprzedzone badaniem, które zidentyfikuje ewentualne przeciwwskazania.

17. Czy po szczepieniu występuje okres wzmożonej podatności na zachorowanie?

Nie, w badaniach nie opisywano takich sytuacji.

18. Czy bezpośrednio po zaszczepieniu mogę zarażać koronawirusem?

Zaszczepienie dwiema dawkami szczepionki przeciw COVID-19 chroni przed zachorowaniem, mechanizm działania tej szczepionki wyklucza możliwość zakażenia koronawirusem. W szczepionkach mRNA ani w szczepionkach wektorowych nie ma czynników zakaźnych.

19. Czy szczepionkę na COVID można łączyć z innymi szczepieniami? Czy po zaszczepieniu na COVID można zaszczepić się również np. na grypę?

Na podstawie aktualnych danych, zaleca się by osoba zaszczepiona przeciw COVID-19 odczekała 7 dni (wcześniej podawano że 14 dni) i dopiero po tym czasie zaszczepiła się przeciw grypie. W ten sposób chcemy uniknąć ewentualnego nałożenia się działań niepożądanych, które mogą wystąpić po podaniu szczepionki.

20. Jakie są skutki uboczne szczepionki na COVID-19 marki Pfitzer?

Do najczęstszych działań niepożądanych, które mogą wystąpić po podaniu szczepionki firmy mRNA Pfizer/BioNTech zaliczamy: dolegliwości bólowe w miejscu podania szczepionki, zmęczenie i ból głowy. Rzadziej występują: bóle mięśniowo-stawowe i dreszcze w przebiegu gorączki.

21. Jaka będzie procedura w przypadku wystąpienia skutków ubocznych?

Tak jak w przypadku występowania działań niepożądanych po innych szczepionkach, należy zgłosić się do lekarza. Lekarz zgłosi NOP do Inspekcji Sanitarnej, która następnie przekaże informacje do GIF, URPL MiPB i NIZP-PZH.

22. Czy szczepionka przeciwko COVID może okazać się szkodliwa? W jakich sytuacjach?

Szczepionka mRNA przeciw COVID-19 jest przeciwwskazana u osób, u których wcześniej występowała reakcja anafilaktyczna po podaniu szczepionki lub ciężka reakcja alergiczna na składnik szczepionki.