• Z rozporządzenia ministra finansów wynika, że postanowienie o blokadzie rachunków może wydać nie tylko Szef Krajowej Administracji Skarbowej, ale również naczelnicy
• Według Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie to rozporządzenie nie ma mocy prawnej od 7 lipca 2022 r.
• Firma, której naczelnik urzędu celno-skarbowego zablokował rachunek po 7 lipca 2022 r., będzie mogła bronić się w sądzie

Blokada rachunku firmy przez fiskusa

Postanowienie o blokadzie rachunku podejmuje Szef Krajowej Administracji Skarbowej, którym obecnie jest Bartosz Zbaraszczuk. Na podstawie rozporządzenia ministry finansów Magdaleny Rzeczkowskiej mogą to jednak robić również naczelnicy urzędów celno-skarbowych.

Innego zdania jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Jak podaje serwis Business Insider, sąd ten orzekł, że "nie ma obecnie podstawy prawnej do takiej delegacji, przez błąd w nowelizacji z 8 czerwca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez KAS (Dz.U. poz. 1301 – ustawa o automatyzacji)".

Ustawa o automatyzacji

7 lipca 2022 r. weszła w życie ustawa o automatyzacji, która uchyla m.in. art. 119zma ordynacji podatkowej. Daje on ministrowi finansów podstawę do wydania rozporządzenia upoważniającego naczelników urzędów celno-skarbowych do blokowania rachunków. Mowa tutaj o rozporządzeniu Rzeczkowskiej z 28 sierpnia 2020 r. dotyczące upoważnienia innych organów KAS-u do wykonywania zadań Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. poz. 1488). Ustawa o automatyzacji wprowadziła też nowe upoważnienie dla ministra finansów. Dzięki niemu w ciągu dwóch lat może on wydać nowe rozporządzenie, aby nadać naczelnikom prawo do dokonywania blokad.

Dopóki to się nie stanie, na mocy przepisu przejściowego zostaną utrzymane dotychczasowe upoważnienia z rozporządzenia. Są jednak problemy z interpretacją przepisu.

Przepis przejściowy

Przepis przejściowy to art. 28 ust. 2 ustawy o automatyzacji. Zgodnie z nim aż do wydania nowych rozporządzeń moc prawną zachowują te dotychczasowe: 

• rozporządzenie dotyczące schematów podatkowych;
• rozporządzenie upoważniające naczelników urzędów celno-skarbowych do dokonywania blokad rachunków, ale tylko w zakresie zadań, o których mowa w art. 86g-86ia ordynacji. 

Wskazany zakres zadań dotyczy schematów podatkowych, ale już nie blokad rachunków. Właśnie ten zakres nie pozwala fiskusowi ich dokonywać, choć on ma przeciwne zdanie.

Fiskus nie zgadza się z decyzją sądu

Fiskus twierdzi natomiast, że naczelnicy urzędów celno-skarbowych po zmianach z 7 lipca 2022 r. nadal mogą dokonywać blokad rachunków na podstawie rozporządzenia z 28 sierpnia 2020 r. Stanowisko zostało zwarte w uzasadnienie wyroku WSA. Przedstawił je dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie (Wojciech Pawlak – red.).

Według niego z przepisu przejściowego wynika, że poprzednie rozporządzenie zachowuje moc w całości, również w zakresie zadań szefa KAS-u dotyczących przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Z taką opinią nie zgodziła się spółka i sąd.

Czytaj także: Jeśli idziesz na L4, siedź pod wskazanym adresem. Wiemy, co zrobi kontrola, jeśli cię nie zastanie

Sąd nie zgadza się z opinią dyrektora IAS-u

WSA w Warszawie uznał, że opinia fiskusa jest niezgodna z przepisem przejściowym. WSA wyjaśnił, że w przepisie przejściowym wystąpiła "usterka legislacyjna".

Przytoczony przepis przejściowy ustawy nowelizującej (z 8 czerwca 2022 r. – przyp.red.) nie zachowuje w mocy rozporządzenia wykonawczego z 28 sierpnia 2020 r. Dotyczy on bowiem tylko »zadań, o których mowa w art. 86g-86ia« (ordynacji podatkowej – przyp.red.) – czyli zadań związanych z raportowaniem schematów podatkowych i związanego z tymi zadaniami, innego rozporządzenia wykonawczego.Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie

Ile razy fiskus sprawdzał konta bankowe Polaków?

Takie pytanie Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Marcin Wiącek zadał ministrze finansów Magdalenie Rzeczkowskiej. Od 1 lipca każdy naczelnik urzędu skarbowego w Polsce może zażądać wydania informacji w sprawie dowolnej osoby, również takiej, która nie ma statusu podejrzanego. Pisaliśmy o tym w innym artykule w INNPoland.

Jak zauważa Rzecznik Praw Obywatelskich nadaje urzędnikom skarbowym uprawnienia przekraczające te, które ma prokurator. KAS przekazał Business Insiderowi dane jedynie z 2 miesięcy. W lipcu i sierpniu miały się odbyć 33 kontrole.