• Rozliczenie roczne dla samozatrudnionych. Co zmienił Polski Ład 2.0?
• Tylko w tym roku pozostawiono pewną furtkę, będzie działała tylko ten jeden raz
• Na co przede wszystkim osoby na JDG powinny zwrócić uwagę? Ekspert wyjaśnia

To już czas rozliczenia się ze skarbówką z dochodu za 2022 rok, dla osób na JDG, czyli jednoosobowych działalnościach gospodarczych ten rok będzie wyjątkowy, choć raczej wyjątkowo nieprzyjemny, bo Polski Ład wywołał ogrom zamieszania i trudności.

Z dobrych informacji, dla JDG jest jedna ważna furtka, która będzie obowiązywała tylko w tym roku podatkowym.

Forma opodatkowania

W normalnym trybie osoby prowadzące JDG wybierają formę opodatkowania do 20 lutego. Ta obowiązuje potem przez cały rok. Z racji na wiele zmian wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu 2.0, osoby na działalności w trakcie roku mogły zmienić formę opodatkowania. A to nie wszystko.

– Te zmiany dotyczyły głównie opodatkowania na zasadach ogólnych. Dlatego chwalono, że można przejść z ryczałtu lub podatku liniowego na właśnie zasady ogólne, w trakcie roku podatkowego, do sierpnia – powiedział w rozmowie z INNPoland Andrzej Marczak, ekspert podatkowy, partner KPMG.

Jak dodał, jest to bilet w jedną stronę. Zmiany można było dokonać wyłącznie z ryczałtu lub podatku liniowego na zasady ogólne, nie odwrotnie. Fiskus jednak był tak łagodny, że wprowadził drugą możliwość zmiany tego opodatkowania, de facto w momencie składania zeznania podatkowego.

– Więc jeżeli podatnik dojdzie do wniosku, po zakończeniu roku podatkowego, pomiędzy 15 lutego a 30 kwietnia, kiedy trzeba złożyć zeznanie podatkowe, że może mu się bardziej opłacają zasady ogólne, bo tam jest właśnie 12-procentowa stawka, to może to zmienić – zaznaczył ekspert podatkowy.

Dla JDG inaczej wylicza się jednak składkę zdrowotną. Przy ryczałcie również składka jest zryczałtowana, a w przypadku podatku liniowego wynosi ona 4,9 proc.

– Tutaj sami podatnicy muszą sobie wyliczyć, czy im się to opłaca, czy nie – powiedział Andrzej Marczak.

Taki zabieg został zastosowany tylko przez zamieszanie z Polskim Ładem. Do 20 lutego 2023 roku trzeba będzie wybrać formę opodatkowania na cały 2023 rok z góry, a do 30 kwietnia 2023 – zasady rozliczenia 2022 roku. 

Skarbówka nas wyręczy?

W języku prawniczym często używa się zwrotu "co do zasady". Przy opisywaniu Polskiego Ładu 2.0 to sformułowanie pasuje jak ulał. Więc – co do zasady – Polski Ład 2.0 ma być bardziej korzystny dla płatnika (podatnika). Co jednak w sytuacji, gdy Polski Ład 1.0 będzie dla nas korzystniejszy? Andrzej Marczak wyjaśnia.

– Bano się, że te zmiany mogą w niektórych przypadkach okazać się niekorzystne, w związku z tym wprowadzono mechanizm, który to ryzyko niweluje, czyli właśnie pozostawiono ten dualizm podatkowy. To zabezpieczenie interesów podatników – powiedział ekspert podatkowy.

Jak to wyliczyć? Okazuje się, że w ogóle nie trzeba sobie zaprzątać tym głowy. W ustawie nakłada się na urzędy skarbowe obowiązek korzystniejszego dla podatnika rozliczenia. A więc rozpisywanie kilku wersji rozliczenia PIT pozostawiamy tym, którzy chcą mieć absolutną pewność, że skarbówka wszystko wyliczyła poprawnie.

Zajmie się tym algorytm. Jak uspokaja w rozmowie z INNPoland partner KPMG Andrzej Marczak, za 2022 rok składamy zeznanie podatkowe zgodnie z zasadami wprowadzonymi w ramach Polskiego Ładu 2.0.

PIT 2023 a Polski Ład – zmiana skali podatkowej. Ile zapłacisz?

Wcześniej w INNPoland, w kontekście rozliczeń PIT dla osób zatrudnionych na umowach o pracę, pisaliśmy o zmianie stawek dla osób rozliczających się na zasadach ogólnych. Choć nie jest to popularna forma wśród samozatrudnionych, to istnieje i niektórzy z niej korzystają.

Należy zatem pamiętać, że po nowemu (zmiany przyniósł Polski Ład 2.0) pierwszy próg podatkowy to 12-procentowa stawka podatku, a drugi próg pozostał bez zmian – to wciąż 32 proc.

Z pierwszego progu do drugiego wpada się po przekroczeniu limitu zarobków, a wyższą stawką objęte są tylko te dochody, które przekraczają ten limit.

W praktyce, do dochodu na poziomie 120 000 zł obowiązuje I próg podatkowy, od każdej złotówki powyżej tej kwoty wylicza się już podatek 32-procentowy, czyli II próg podatkowy.

Dzięki temu osoby z dochodami z pierwszego progu powinny zaoszczędzić, jednak problematyczna jest składka zdrowotna, bo nie można jej odliczyć od podatku. Dlatego też oszczędność nie będzie tak wysoka, jak wygląda to na papierze.

– W Polskim Ładzie 2.0 skala podatkowa się zmienia. Stawka z pierwszego progu podatkowego została zmniejszona z 17 proc. na 12 proc., czyli o 5 punktów procentowych. To bardzo dużo. Z kolei ta wyższa stawka pozostała na poziomie 32 proc. – tłumaczy Andrzej Marczak.

Uważaj na składkę zdrowotną

Najważniejsze, na co zwraca uwagę doradca podatkowy w rozmowie z INNPoland, to kwestia niemożliwej do odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Tę ustalono na poziomie 9 procent (w przypadku rozliczenia na zasadach ogólnych, czyli skali podatkowej 12 i 32 proc.)

Do 12 proc. podstawy opodatkowania musimy doliczyć 9 proc. składki zdrowotnej, więc summa summarum jest to 21 proc. A w drugim progu ze składką zdrowotną robi się już 41 proc. (32 proc. + 9 proc.).

– Tak to sprytnie jest ukryte, że nie bije po oczach. Bo 12 proc. ładnie wygląda, to niemalże raj podatkowy, bo teoretycznie do 120 tys. zł zarobków, czyli 10 tys. zł miesięcznie, płaci się taką stawkę – powiedział ekspert podatkowy.

– Później jednak, gdy się doliczy te 9 proc. składki zdrowotnej, to ludzie dziwią się, gdy patrzą na te swoje paski płacowe, że na rękę dostają tak mało. To właśnie przez to. Dlatego ta zmiana stawki podatkowej na 12 proc. to jest taki myk marketingowy – podsumował.

Polski Ład z założenia miał wyrównywać nierówności społeczne. W praktyce jednak okazał się rewolucją podatkową, która przyniosła ogrom zamieszania i zbędnych nerwów, a przy okazji, sporo pracy dla doradców podatkowych, którzy musieli ten skomplikowany system najpierw zrozumieć, by potem móc pomagać swoim klientom z rozliczeniem.