Specyficzne czerwono-białe rękawy możemy zobaczyć przy lotniskach, drogach szybkiego ruchu, mostach, plażach i wszędzie tam, gdzie silny wiatr mógłby stanowić zagrożenie. Wiele osób nie wie, że wskazuje on nie tylko kierunek wiatru, ale i jego siłę, którą można łatwo obliczyć.
Patrząc dziś na wskaźniki wiatru, powinniśmy pamiętać o tym, że jest to japoński wynalazek, zwany koinobori. Ale nie służył do określania siły wiatru. Takie specyficzne flagi powiewały nad domami, a ich odcinki symbolizowały ojca rodziny i jego synów. Znaczenie koinobori zmieniało się wraz z czasem. W końcu zostały uznane za symbol Dnia Chłopca.
Potem rządowy dekret przekształcił Dzień Chłopca (Tango no Sekku) w obecny Dzień Dziecka (Kodomo no Hi). Kolory koinobori symbolizują obecnie wszystkich członków rodziny i radośnie powiewają nad japońskimi domami 5 maja, ostatniego dnia Złotego Tygodnia. To okres kilku świąt, podczas których w Japonii na kilka dni zamykają się szkoły, urzędy i firmy.
W XIX wieku żeglarze dostosowali japońską flagę do swoich potrzeb i dzięki niej ułatwili sobie określanie kierunku i siły wiatru. Potem rękawy czy skarpety weszły do powszechnego użytku na lotniskach i w miejscach, gdzie wiatr mógłby zagrażać ludziom. Dziś możemy je zobaczyć przy autostradach, plażach czy miejscach, gdzie silny wiatr może narobić szkód.
Dość oczywistym faktem jest, że skarpeta pokazuje kierunek wiatru. To zwężająca się rura z lekkiego materiału, osadzona na kółku bądź cylindrze. Łapie wiatr i dokładnie pokazuje, w którym kierunku wieje.
Ale pokazuje ona też siłę wiatru, którą możemy sobie łatwo obliczyć. Wystarczy pamiętać, że każdy z fragmentów skarpety, zwanej po angielsku windsock lub airsock, pokazuje 3 węzły.
Jeśli nie wieje, rękaw zwisa. Jeśli do poziomu podniesie się jego pierwszy, najgrubszy fragment, prędkość wiatru wynosi około 1 węzła, czyli ok. 1,5 metra na sekundę, 5,5 km/h. Każdy kolejny poziomujący się fragment rękawa oznacza zwiększenie prędkości wiatru o kolejne 3 węzły.
Można się tego dowiedzieć z poniższej grafiki:
1 fragment w poziomie:
2 fragmenty w poziomie
3 fragmenty w poziomie
4 fragmenty w poziomie
5 fragmentów w poziomie
Cały rękaw w poziomie, końcówka silnie łopocze
Powyżej 10 metrów na sekundę końcówka zaczyna łopotać i podnosi się wyżej. Przy tej prędkości wiatru zaleca się zaprzestanie niektórych prac budowlanych, lądowanie skoczków spadochronowych może być utrudnione. To ważna wskazówka dla wielu osób.
Nie wspominając już oczywiście o pokazaniu kierunku wiatru, co ma szczególne znaczenie dla pilotów. Nie od dziś praktycznie każdy manewr startu i lądowania przeprowadza się w miarę możliwości "pod wiatr", dzięki czemu utrzymana jest wysoka siła nośna podczas kluczowych manewrów.
Musimy oczywiście pamiętać o tym, że rękaw tylko w przybliżeniu pokazuje siłę wiatru. Jego wskazać nie należy traktować jako wyroczni. Materiał jest narażony na różne zjawiska atmosferyczne. Opady czy mrozy mogą zaburzyć wskazania "skarpety".