Naukowcy wywołali sztuczne zaćmienie słońca. Wykorzystali do tego dwa satelity

Uderzające zdjęcie z zielonym słonecznym rozbłyskiem to efekt misji Proba-3 realizowanej przez Europejską Agencję Kosmiczną.

Wyjaśniamy, jak do tego doszło i dlaczego to tak ważne wydarzenie.

Zdjęcie zostało wykonane przez skomplikowany lot synchroniczny. Dwie satelity leciały przez kilka godzin w jednej formacji, utrzymując stałą odległość od siebie 150 m. Jeden z nich wyposażony był w tarczę zasłaniającą Słońce (Okulter), drugi rejestrował obraz (Koronograf).

Tak powstało sztuczne zaćmienie pozwalające wykonać przełomowych badań słońca.

Satelity zostały wyniesione na orbitę w grudniu ubiegłego roku, a operacja przebiegła w marcu. Dwie maszyny zdołały utrzymać położenie względem siebie z dokładnością do jednego milimetra.

Do tego działały jak niezależne laboratorium i teleskop w jednym. Zespół naziemny monitorował sytuację, był w gotowości do interwencji, ale nie wpływał w żaden sposób na wyniki.

Obserwacja i zrozumienie korony słonecznej pozwala na lepsze prognozowanie pogody kosmicznej. Dostarczone dane będą bezcenne m.in. dla przyszłych symulacji wybuchów słonecznych.

Co roku słońce wyrzuca z siebie masę, której cząsteczki w postaci "wiatru słonecznego" lecą przez przestrzeń, w tym ku Ziemi. Wywołują piękne zorze, ale mogą być też potencjalnie niebezpieczne dla ziemskiej elektroniki.

Obserwacja korony słonecznej wykonywana koronografami z powierzchni Ziemi miała wadę: rozproszone przez atmosferę światło docierające do detektora nie było dość "czyste". Satelity w misji Proba-3 wyeliminowały ten problem, dostarczając niezwykle szczegółowego obrazu z przestrzeni kosmicznej.

W dodatku satelity są w stanie utrzymać stan sztucznego zaćmienia Słońca przez ok. 6 godzin. Naukowcy zapewniają, że uzyskany obraz jest porównywalny do faktycznego zaćmienia.

Zaangażowanych jest w nią 14 krajów współpracujących z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), łącznie 40 firm i instytucji. A Polska odgrywa ważną rolę w tym przedsięwzięciu, z naszego sektora kosmicznego zaangażowało się łącznie 7 podmiotów.

Najważniejszy polski instytut zaangażowany w misję to Centrum Badań Kosmicznych PAN, odpowiadający za projekt i integrację kluczowych komponentów koronografu. Czyli głównego instrumentu naukowego wykorzystywanego w badaniach.

Następujące firmy działające w Polsce dostarczają swoich technologii do projektu:

Misja Proba-3 ma potrwać łącznie dwa lata, po czym oba satelity powrócą na Ziemię, aby spalić się w atmosferze i zapobiec pozostawieniu szczątków w przestrzeni kosmicznej.

Źródło: ESA.