Nawet dwucyfrowe wzrosty cen kawy. Jednym z powodów wojna w Ukrainie

Kupując ostatnio swoją zwyczajową kawę ziarnistą, uniosłem brew na widok ceny. Nie byłem jedyny i wedle statystyk, w maju kawa mielona zdrożała średnio rdr. o 25,1 proc., a rozpuszczalna o 20,3 proc.

Wzrosty ceny mają uzasadnienie w sytuacji na świecie i niestety, w przyszłości kawa może stać się dobrem luksusowym.

W 2024 roku ceny kawy mielonej w polskich sklepach wzrosły średnio o 5,4 proc., a rozpuszczalnej o 1 proc., wedle raportu "Indeks Cen w Sklepach Detalicznych". A ceny rosną od 2021 roku.

"To w dużej mierze efekt problemów podażowych na rynku globalnym, głównie niekorzystnych warunków pogodowych w Ameryce Południowej i Azji. Pogorszyły one zbiory arabiki w Brazylii i robusty w Wietnamie. Dla przykładu ceny tego drugiego rodzaju kawy w I kwartale 2025 roku osiągnęły wieloletnie maksima z powodu ograniczonej podaży i również zwiększonego popytu w Azji. W efekcie mamy do czynienia z rosnącymi cenami surowca na giełdach" – ocenia Piotr Biela z Grupy Blix, współtwórców raportu.

Eksperci informują, że odbudowa światowej produkcji kawy potrwa. Wyraźne spadki produkcji w sezonie 2024/25 odnotowano w Indonezji i Wietnamie. Tamtejsze zbiory były zdecydowanie mniejsze z powodu suszy. Prognozy na kolejny sezon wskazują na umiarkowany wzrost produkcji.

Spodziewamy się jednak piątego roku z rzędu z niedoborem podaży.

Jednocześnie na całym świecie rośnie spożycie kawy. Wedle raportu International Coffe Organization, coraz większymi kawoszami robią się Azjaci. Na tym kontynencie w ciągu ostatnich 5 lat spożycie kawy wzrosło o 14 proc.

W dłuższej perspektywie może to oznaczać kolejny wzrost cen w sklepach, jednakowo w segmencie premium oraz regularnych marek.

"Rosyjska agresja na Ukrainę podbiła ceny nawozów, co zwiększyło koszty produkcji. Na to jeszcze nakłada się zamieszanie związane z wojnami celnymi, które wpływa na kierunki globalnego transportu i zachwianie łańcuchów dostaw, a także osłabiło dolara. To skłoniło wytwórców do żądania większej liczby jednostek tej waluty za swój produkt" – tłumaczy Marcin Luziński z Santander Bank.

Dodaje, że chociaż spadki cen są możliwe, w długim okresie ceny kawy będą dalej rosnąć.

Do tego produkcja "czarnego złota" zmaga się z tymi samymi problemami co cały sektor produkcji: inflacją kosztową. Rosnące koszty energii, pracy i logistyki oznaczają, że obciążenia kosztowe przenoszone są na konsumentów w postaci wzrostów cen.

Swoje dorzuca Unia Europejska. Planowane jest wejście w życie regulacji, która będzie wymagać od producentów udowodnienia, że podczas uprawy kawy nie wykarczowano lasu. To może dodatkowo podnieść koszty produkcji, które są przenoszone na klientów.

Największym producentem kawy na świecie jest Brazylia, która specjalizuje się w produkcji arabiki. Drugi z kolei jest Wietnam, będący producentem tańszych ziaren robusty, używanych przede wszystkim w produkcji kawy rozpuszczalnej. Oba kraje mierzą się z ekstremalnymi warunkami pogodowymi.

Wietnam w ubiegłym roku został spustoszony przez tajfun Yagi. Straty mierzone były w tysiącach hektarów plantacji kawy. Uszkodzone drzewa będą regenerować się przez lata.

W tym roku w czerwcu uderzył w niego tajfun Wutip, powódź zalała hektary upraw. Producenci żywności w tym kraju mierzą się z rosnącymi długami, tytułem pobierania ogromnych pożyczek na zapobieganie stratom, które ponoszą co rok.