Tematyka funduszy brukselskich pełna jest trudnych słów, specjalistycznych terminów (często tylko w j.angielskim), niepisanych reguł i sztywnych zasad. Na codzień zajmuję się „odczarowywaniem” tego tematu i rozjaśnianiem Horyzontu europejskim przedsiębiorcom. Coraz częściej w kontekście innowacyjnych projektów finansowanych z funduszy unijnych (zarówno na poziomie narodowym, jak i brukselskim) używa się tajemniczo brzmiącego skrótu TRL. Pojawiają się zwroty: projekt musi mieć odpowiedni poziom TRL, wymagany poziom TRL to 6 etc. Co to znaczy?
Ostrzegam - dzisiejszy post jest treściwy – z konkretami, żeby raz a dobrze wyjaśnić o co chodzi w TRL, bo to zapytanie często do nas trafia.
Jest to post dla osób z wysoką potrzebą zdobycia wiedzy. Osobom z mniejszą potrzebą sugeruję czytanie tylko tych elementów, które mogą im się przydać.
Zaczynamy!
Poziom TRL (czyli Technology Readiness Level) służy do określenia gotowości technologicznej danego rozwiązania. Gotowość technologiczna to nic innego jak etap rozwoju projektu z szeroko rozumianej branży technologicznej.
Poziom TRL mówi jak blisko (lub daleko) od wdrożenia jest dana innowacja. Poziom jest ustalany w trakcie oceny gotowości technologicznej (Technological Readiness Assessment), która analizuje koncepcje programowe, wymagania i zademonstrowane możliwości technologiczne. Pośrednio określa jakie działania walidacyjne zostały już wykonane a jakie są jeszcze do zrobienia.
Dzięki temu można porównać poziom rozwoju technologii i stopień zaawansowania prac z zupełnie różnych dziedzin. Stosując TRL jednostki finansujące projekty (dysponujące różnymi budżetami na projekty będące w poszczególnych fazach rozwoju) mają możliwość oceny czy innowacja może zostać sfinansowana z danego programu.
POZIOMY:
TRL są oparte na skali od 1 do 9, przy czym 9 to najwyższy stopień dojrzałości technologicznej.
Warto pamiętać, że skala należy do „idealnego świata” i jest „idealnym" sposobem rozwoju innowacji, więc jest możliwe, że nie każdy projekt będzie kolejno przechodził przez każdy punkt.
Do wzięcia udziału w Instrumencie dla MŚP wymagany jest poziom TRL 6 lub wyższy.
TRL 1 - Zaobserwowano podstawowe zasady danego zjawiska
To najniższy poziom gotowości technologicznej. Pierwszy krok w przejściu od teorii do praktyki. Rozpoczynają się przygotowania do badań ze sfery Research & Development. Powstają podstawowe założenia i wstępna koncepcja nowej technologii.
TRL 2 – Sformułowano koncepcję technologiczną
Rozpoczyna się proces tworzenia innowacji. Powstaje koncepcja technologiczna, której założenia skupiają się konkretnym zdefiniowanym problemie. Założenia mają charakter spekulacyjny, nie ma jeszcze potwierdzonych dowodów i szczegółowej analizy. Tworzy się narzędzia analityczne potrzebne do symulacji i analizy założeń.
TRL 3 – Przeprowadzono eksperymentalny dowód na słuszność koncepcji
Rozpoczynają się zaawansowane badania ze sfery Research and Development. Etap obejmuje badania analityczne i laboratoryjne w celu potwierdzenia słuszności pomysłu. Dowód słuszności, który powstanie opiera się na konkretnych danych.
TRL 4 – Przeprowadzono walidację technologii w warunkach laboratoryjnych
Powstają pierwsze, wczesne prototypy. Poszczególne części technologiczne są ze sobą łączone, żeby ustalić czy będą ze sobą kompatybilne. Są testowane w warunkach laboratoryjnych przy uwzględnieniu pełnego problemu lub zbioru danych. Prototyp w tej fazie ma niską wiarygodność i wciąż różni się znacząco od pożądanej końcowej innowacji.
TRL 5 – Dokonano walidacji technologii w środowisku zbliżonym do rzeczywistego
Dokładność i poziom zaawansowania prototypu znacząco wzrasta. Podstawowe elementy technologiczne są zintegrowane z realistycznie działającymi elementami dodatkowymi, więc prototyp zostaje poddany testom w środowisku zbliżonym do rzeczywistego.
TRL 6 – Dokonano demonstracji technologii w środowisku zbliżonym do rzeczywistego
Duży skok technologiczny w porównaniu z poziomem 5. Zostały przeprowadzone wstępne działania w celu potwierdzenia wykonalności projektu. Projekt został przetestowany w środowisku zbliżonym do naturalnego. Wszystko wskazuje na to, że końcowy produkt jest możliwy do stworzenia i będzie spełniał swoje zadania.
TRL 7 – Dokonano demonstracji prototypu systemu w otoczeniu operacyjnym
Prototyp zachowuje się podobnie do finalnej technologii, co stanowi ważny krok w porównaniu do TRL 6. Technologia zostaje przetestowana w środowisku naturalnym (np. nawigacja zostaje przetestowana w samochodzie). Test pozwala na wprowadzenie poprawek i dalszy rozwój technologii.
TRL 8 – Zakończono badania i demonstrację ostatecznej formy technologii
Końcowy etap rozwoju technologii. Zostało udowodnione, że oprogramowanie i sprzęt działają tak jak powinny. Wszystkie funkcje technologii zostały przetestowane w środowisku naturalnym z wynikiem pozytywnym. Większość dokumentacji technicznej, szkoleniowej i serwisowej jest już przygotowana.
TRL 9 – Działanie systemu udowodniono w środowisku operacyjnym i uruchomiono produkcję na skalę przemysłową
Ostatni etap gotowości technologicznej. Najprościej mówiąć – w pełni gotowy (i w pełni przetestowany) produkt, który może trafić do sprzedaży.