Warszawska giełda popadła w marazm. Przegrywamy już nawet z Turkami. Jeszcze chwila i GPW zamieni się w muzeum

„GPW brakuje jasnej strategii, wsparcia ze strony głównego akcjonariusza i określenia jej roli w polityce Skarbu Państwa” – zaczynają autorzy raportu. Potem jest tylko gorzej: obroty na warszawskim parkiecie są siedem razy niższe niż na porównywalnym pod względem ilości obecnych spółek parcie w Stambule, inwestorzy nie są nagradzani ulgami podatkowymi za długoterminowe inwestycje – mało tego, są obciążani relatywnie wysokimi opłatami, a obciążenia dywidend sprawiają, że opłacalniej włożyć pieniądze na lokatę bankową niż inwestować je na giełdzie.

Wreszcie, mści się brak wiarygodnych informacji – inwestorzy niewiele wiedzą o firmach małych i średnich, obecnych na GPW. Giełdę omijają drobni inwestorzy (w Stambule – 60 proc. obrotów to dzieło indywidualnych inwestorów), a na dodatek mieszana struktura właścicielska, z uprzywilejowanym udziałem Skarbu Państwa uniemożliwia obranie zdecydowanego kursu w jakimś kierunku.

– „Skansen” to mocno powiedziane – odpowiada na pytanie INN:Poland Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu. – Ale generalnie polska giełda jest w dryfie, czy w marazmie – przyznaje. Według niego, po latach pionierskiego kapitalizmu, a następnie dominacji najważniejszych graczy – czyli funduszy emerytalnych – nastąpił odwrót od giełdy. Dzisiejszy impas to bezpośredni skutek ucieczki funduszy emerytalnych, które zaczęły szukać bardziej opłacalnych źródeł zysku. – W dosyć dużym stopniu eksportując oszczędności Polaków za granicę – podkreśla ekspert. – Ale cóż, OFE są rozliczane ze stóp zwrotu – dorzuca.

Kampania nienawiści? Bez przesady – mówi nam Janusz Jankowiak. – Z całą jednak pewnością jest w stosunku do polskiej giełdy daleko idąca niefrasobliwość polityków – kwituje. Politykom brak świadomości, że kapitał na warszawskim parkiecie to oszczędności polskich inwestorów. Tymczasem wypowiedzi na temat spółek skarbu państwa, czy stawianie realizacji nadrzędnych celów rządu nad dbałością o wyniki. – Ministerstwo finansów wprost sformułowało tezę, że spółki skarbu państwa, jeżeli są spółkami giełdowymi, to inwestorzy powinni zdawać sobie sprawę, że interes państwa będzie stał ponad wszystkim innym – wskazuje Jankowiak. Marazm pogłębia niepewność dotycząca sytuacji banków czy dalszego losu OFE.

Eksperci Martis Consulting rozpisują jeszcze dłuższą listę pożądanych zmian. Zaczynają od uporządkowania struktury właścicielskiej: albo pełna prywatyzacja, albo pełne przejęcie kontroli nad parkietem przez Skarb Państwa. Podobnie jak Jankowiak, domagają się wpisania GPW do Planu na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Domagają się ponadto preferencji podatkowych dla inwestorów indywidualnych, zwolnień z podatku dla inwestycji trwających ponad dwa lata, obniżki podatku od dywidend i zysków ze sprzedaży akcji i innych instrumentów finansowych.

Ważne są też zmiany wizerunkowe: obniżka opłat do poziomu najtańszych giełd europejskich, progi opłat dostosowane do aktywności graczy (im aktywniejszy, tym mniej płaci), preferencje w CIT dla firm decydujących się na wejście na parkiet. Konieczne też ma być stworzenie systemu analitycznego – od bardziej rygorystycznych wymogów dla brokerów zagranicznych (konieczność obecności na lokalnym rynku lub korzystanie z usług lokalnych brokerów), powstanie polskiej agencji ratingowej – dostarczającej oceny małych i średnich spółek, zwłaszcza z sektora nowych technologii, stworzenie indeksu WIG NOWA GOSPODARKA dla tych ostatnich.

– Bez inwestorów giełda zwiędnie – mówi nam Jankowiak. – Brak możliwości zarabianie wypchnie z kraju nawet naszych rodzimych inwestorów – kwituje. Niemożliwe? Ależ, oczywiście, że tak: choćby w przypadku giełdy w Wiedniu, o której piszą eksperci Martis Consulting. Giełdy nie trzeba będzie wtedy nawet likwidować. Będzie cichym budynkiem na uboczu, gdzie kurz będzie wirować nad parkietem, migocząc w promieniach wpadającego przez okna słońca. W ciszy i świętym spokoju.