Bycie ambasadorem swojego państwa, czyli pełnienie funkcji reprezentatywnej na terenie innego kraju (zwanego przyjmującym), wiąże się z poważnymi przywilejami. Na żądanie Marka Magierowskiego, który miał wykonywać obowiązki ambasadora do 23 listopada 2025 roku, Ministerstwo Spraw Zagranicznych odpowiedziało, że nie ma do tego żadnego uzasadnienia.

W rozmowie z Wirtualną Polską resort stwierdził, że "nie istnieje żaden tryb rekompensaty" i że zgodnie z uregulowaniami otrzymuje wynagrodzenie wynikające z powołania. Sprawdźmy więc, ile zarabiają ambasadorzy.

Zarobki ambasadorów

Zacznijmy od tego, kim dokładnie jest ambasador. To członek korpusu służby cywilnej, wysoko postawiony zawodowy dyplomata mianowany przez prezydenta na wniosek ministra spraw zagranicznych i zaakceptowany przez Prezesa Rady Ministrów. Ambasador pełni rolę pełnomocnego przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej w innym państwie lub przy organizacji międzynarodowej jak ONZ. Jest głównym kontaktem dla zagranicznych dygnitarzy.

Oprócz reprezentacji chroni interesy Polski i jej obywateli, prowadzi rokowania z państwem przyjmującym (gdzie pełni służbę) i dba o jak najlepsze stosunki między nim a Polską. Działa również rzecz promocji rodzimej kultury, nauki i gospodarki, a jednocześnie jest na bieżąco z wydarzeniami na miejscu i przekazuje RP wieści o działalności państwa przyjmującego.

Długość trwania kadencji ambasadora oraz limity jej odbywania nie są określone w ustawie o służbie zagranicznej. Ustawowo ambasadora mianuje i odwołuje prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych, zaakceptowany przez Prezesa Rady Ministrów. Również w rękach tego ostatniego (również na wniosek ministra) leży ustalanie mnożnika wynagrodzenia zasadniczego i dodatków.

Dokładne zarobki dyplomatów nie są upubliczniane, podlegają regulacjom przez odpowiednie przepisy. Dla ambasadora tytularnego, najwyższego stopnia dyplomatycznego w służbie zagranicznej, są ogólne ramy w wysokości średnio 11-12 tys. zł miesięcznie lub odpowiednik w walucie państwa przyjmującego. Jest to kwota, która ma zapewnić dyplomacie utrzymanie się w obcym kraju na godziwym poziomie, odpowiednim do powagi obowiązków reprezentacji naszego kraju.

Dodatkowe benefity

Pensja reprezentanta Polski różni się w zależności od kraju, gdzie pełni obowiązki, a do tego przysługują mu dodatki do służby zagranicznej (do 450 zł), za staż pracy (5-20 proc. wynagrodzenia zasadniczego). W zależności od kraju, gdzie pełni misję dyplomatyczną, może dostać też dodatek za trudne warunki pracy. Ambasadorzy, oprócz immunitetu, cieszą się zwolnieniem z opłat, podatków i ubezpieczeń społecznych, które nie podlegają umowom międzynarodowym. A nie brakuje także innych benefitów, takich jak:

• diety;
• nieodpłatny lokal mieszkalny i częściowy zwrot kosztów jego eksploatacji;
• pokrycie kosztów podróży przesiedleniowej, w tym przewozu mienia oraz, raz na 2 lata, podróży urlopowej do kraju członka służby zagranicznej i członków jego rodziny, a także zwrot kosztów podróży i przewozu w przypadkach szczególnych i losowych;
• zwrot uzasadnionych, udokumentowanych kosztów leczenia w państwie przyjmującym oraz kosztów leczenia przebywających z nim stale za granicą członków rodziny;
• zwrot opłat za naukę dzieci ze względu na szczególne warunki państwa przyjmującego, jeżeli nie mają one możliwości uczęszczania do bezpłatnej publicznej szkoły typu podstawowego lub średniego;
• zasiłek adaptacyjny, na pokrycie kosztów zagospodarowania się w państwie przyjmującym;
• ryczałt z tytułu używania do celów służbowych samochodów osobowych i motocykli niebędących własnością pracodawcy;
• ambasadorowi, którego małżonek przebywa wraz z nim na placówce zagranicznej i nie jest zatrudniony na podstawie art. 31 ust. 1, przysługuje dodatek na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania rodziny;

Żyć nie umierać, o ile godzimy się na wyrzeczenia, takie jak dyspozycyjność 24 godziny przez siedem dni w tygodniu (z wyjątkiem 11-godzinnego, nieprzerywanego odpoczynku), żeby móc spełnić każdą nagłą potrzebę służby zagranicznej. Jedynym wyjątkiem są kobiety w ciąży i osoby opiekujące się małymi dziećmi do lat 8. Małżonek ambasadora nie może podejmować pracy zagranicznej w czasie pełnienia obowiązków przez ambasadora, chyba że oboje są zatrudnieni w tej samej placówce dyplomatycznej.

Członek personelu dyplomatycznego ma prawo do dodatkowego urlopu rocznego w wymiarze 6 dni roboczych po 10 latach pracy i 12 dni roboczych po 20 latach pracy. Jeśli pracuje w warunkach wyjątkowo szkodliwych dla zdrowia, może liczyć na 5 ekstra dni roboczych urlopu.

Ile zarabia się w dyplomacji?

W placówce dyplomatycznej pracuje nie tylko ambasador. Zarobki na pozostałych stanowiskach również zależą od kraju, ale także specjalizacji i długości stażu. Konsul, wykonujący konkretne zadania dyplomatyczne z węższego zakresu, jak np. pomoc rodakom w sprawach zagranicznych, może zarabiać ok. 6 tys. zł brutto, a radca-minister (drugi najwyższy tytuł w dyplomacji) już ok. 10 tys. zł brutto. 

Pozostali pracownicy korpusu cywilnego również mogą liczyć na dodatkowe świadczenia i premie. 

A tymczasem osoba na stanowisku konsula honorowego Polski nie dostaje wynagrodzenia za wykonywanie funkcji konsularnych i za wydatki na służbie płaci z własnej kieszeni, o ile nie ma umowy z naszym państwem. Są to jednak osoby traktowane jako oficjalni reprezentanci państwa w krajach, gdzie nie ma konsula zawodowego ani misji dyplomatycznej. 

Odprawa dla ambasadorów

MSZ odmawia spełnienia żądania Marka Magierowskiego, które nie ma uzasadnienia w przepisach. Odprawa dla członków korpusu służby cywilnej przeznaczona jest dla osób, których stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę. Ambasador w takiej sytuacji może liczyć na jednorazową odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, a jeśli ma przepracowane co najmniej 20 lat, w wysokości sześciomiesięcznego.

Emerytura jest gwarantowana także w sytuacji likwidacji urzędu, jeżeli mężczyzna ukończył 60 lat, kobieta 55, oraz pracownicy mają wymagany okres zatrudnienia.