Wielka reforma rynku pracy. Mnóstwo zmian od 1 czerwca

Reforma to odpowiedź na oczekiwania zarówno pracowników, jak i pracodawców. Ustawy mają porządkować zasady zatrudniania, ale też otwierają drzwi dla grup, które dotąd były marginalizowane – m.in. rolników, seniorów, długotrwale bezrobotnych, a także młodzieży wkraczającej dopiero na rynek pracy.

Wprowadzony zostanie nowoczesny system teleinformatyczny, który usprawni kontakt z urzędami pracy, a osoby poszukujące zatrudnienia zyskają lepszy dostęp do aktualnych ofert – wszystko w jednym miejscu, online.

Co ważne, nie będzie już obowiązku rejestracji w urzędzie pracy właściwym dla miejsca zameldowania – liczyć się będzie miejsce faktycznego pobytu.

W centrum nowych przepisów znajdują się osoby bezrobotne – niezależnie od wieku czy statusu społecznego.

Ustawa znosi ograniczenia wiekowe w dostępie do wsparcia z urzędu pracy, co oznacza, że seniorzy i młodzi będą mogli korzystać z tych samych instrumentów wsparcia. Przykładem może być bon na zasiedlenie, który od czerwca będzie dostępny bez względu na wiek.

Wsparcie obejmie również osoby wychowujące samotnie dzieci oraz członków rodzin wielodzietnych. Rolnicy zyskają możliwość rejestracji jako bezrobotni, a emeryci – szansę na aktywizację zawodową dzięki dofinansowaniu ich zatrudnienia.

Reforma wprowadza także nowe instrumenty: pożyczkę edukacyjną sięgającą nawet 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia, bon na kształcenie ustawiczne, pakiet aktywizacyjny czy pomoc w przypadku zwolnień grupowych.

Wzrośnie również efektywność działania Krajowego Funduszu Szkoleniowego.

Nowa ustawa składa się z aż 453 artykułów i podzielona jest na 14 działów. Eksperci już mówią o niej jako o największej reformie rynku pracy od dekad. Wśród 21 najważniejszych zmian znalazły się m.in.:

Druga z ustaw dotyczy zatrudniania obcokrajowców i ma na celu uporządkowanie procedur, które dotychczas były skomplikowane i często nieefektywne. W pierwszej kolejności ustawa zabezpiecza polskich pracowników, by nie byli narażeni na nieuczciwą konkurencję czy utratę pracy.

Nowe przepisy mają przeciwdziałać nadużyciom, zwłaszcza wyłudzaniu zezwoleń na pracę jedynie w celu uzyskania wjazdu do strefy Schengen.

Ważną zmianą będzie zwiększenie roli publicznych służb zatrudnienia w wydawaniu zezwoleń na pracę. Nowoczesne narzędzia informatyczne połączą systemy różnych instytucji, co ma uprościć procedury i uszczelnić nadzór.

Starostowie zyskają też nowe kompetencje – będą mogli wskazać zawody lub rodzaje pracy, w których zatrudnianie cudzoziemców nie będzie możliwe, np. w obliczu zwolnień grupowych w danym regionie.

Zniknie też uciążliwa dla przedsiębiorców procedura tzw. testu rynku pracy – zastąpi ją nowy, bardziej elastyczny mechanizm oceny sytuacji lokalnej.

Nowe regulacje to nie koniec zmian – niektóre przepisy, zwłaszcza dotyczące instytucji szkoleniowych i wsparcia osób młodych, wejdą w życie dopiero 1 stycznia 2026 roku.