Oto obowiązki pracodawcy podczas upałów. Dobrze, że rząd chce je zaostrzyć

Tegoroczne lato, póki co nas nie rozpieszcza. Pochmurne niebo, deszcze i intensywny wiatr – taki był niemal cały czerwiec. Najbliższe dwa dni mają być jednak upalne.

Temperatura maksymalna w środę sięgnie 33 st. C, a w czwartek nawet 36 st. C. Choć na kolejny tydzień zapowiadane są znów deszcze i spadek temperatury do ok. 20 st., to z pewnością nie były ostatnie upały w tym sezonie. 

Ubiegłoroczne lato było najcieplejsze w historii pomiarów zarówno w Europie, jak i na świecie. Szczególnie rekordowy był sierpień. Mimo że na razie się na to nie zapowiada – prognozy na lato 2025 sugerują, że temperatury będą zbliżone do rekordów sprzed roku.

Wysokie temperatury nie tylko obniżają koncentrację, ale mogą też zagrażać zdrowiu, a nawet życiu pracowników. Dlatego kodeks pracy i przepisy BHP nakładają na pracodawców konkretne obowiązki, by w takich warunkach zapewnić bezpieczeństwo i higienę pracy.

Obowiązki te obejmują przede wszystkim zadbanie o odpowiednią temperaturę, wentylację oraz ochronę przed nadmiernym nasłonecznieniem. Pracodawca musi na przykład wyposażyć stanowiska pracy w rolety, żaluzje lub klimatyzację. Jeśli temperatura w biurze przekracza 28 st. C, pracownicy powinni otrzymać bezpłatnie zimne napoje. Podobny obowiązek dotyczy pracy na otwartej przestrzeni, gdy temperatura przekroczy 25 st. C.

W przypadku szczególnie trudnych warunków spowodowanych ekstremalnie wysokimi temperaturami pracodawca może dodatkowo skrócić czas pracy lub wprowadzić dodatkowe przerwy. Takie rozwiązania nie są jednak obowiązkowe i zależą wyłącznie od jego decyzji. Warto podkreślić, że wcześniejsze wyjście do domu nie powinno wiązać się z obniżeniem wynagrodzenia.

Niektórzy pracodawcy decydują się również na tworzenie specjalnych stref relaksu z klimatyzacją, gdzie można odpocząć podczas przerw regeneracyjnych.

Co istotne, obecnie nie ma w przepisach jasno określonej maksymalnej temperatury, w której praca w biurze powinna zostać wstrzymana. Wyjątek stanowią pracownicy młodociani, którzy nie mogą pracować w pomieszczeniach, gdzie temperatura przekracza 30 st. C, a wilgotność względna wynosi więcej niż 65 proc.

Brak realizacji obowiązku zapewnienia napojów lub ochrony przed upałem może być dla pracodawcy kosztowny — grozi za to grzywna od tysiąca do nawet 30 tysięcy złotych.

Temat pracy w skrajnych upałach stał się na tyle istotny, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt nowych regulacji w zakresie BHP. Jak informuje "Dziennik Gazeta Prawna", w najnowszej, trzeciej już wersji projektu znalazły się przepisy, które mają jeszcze lepiej chronić pracowników przed skutkami gorących dni.

Kluczową zmianą ma być wprowadzenie bezwzględnego zakazu wykonywania pracy w momencie, gdy temperatura przekroczy określone wartości graniczne — 35 st. C w pomieszczeniach oraz 32 st. C przy pracach fizycznych na zewnątrz.

"Tropikalne upały stały się już rzeczywistością polskiego lata. Przekonamy się o tym już w nadchodzących dniach, kiedy w wielu regionach kraju temperatura dojdzie do 36–37 st. C. Taki upał może stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pracowników" — podkreślił cytowany przez gazetę resort rodziny.

Przedstawiciele związków zawodowych, w tym Paweł Śmigielski z Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, pozytywnie oceniają projekt: "To ukłon w kierunku pracowników, bo przepisy pod tym względem zostały zaostrzone w porównaniu z poprzednim projektem" — mówi Śmigielski.

Eksperci zwracają jednak uwagę, że nowe przepisy nie będą działać automatycznie w każdy upalny dzień. Zakaz ma obowiązywać wyłącznie w czasie faktycznego przekroczenia ustalonych temperatur, a nie przez cały dzień, w którym zapowiadany jest gorąc. 

Dodatkowo nie będzie stosowany w sytuacjach, gdy "względy technologiczne" uniemożliwią wstrzymanie pracy, co może w praktyce osłabić skuteczność nowych zasad.

Źródło: gov.pl