Multiwersum Marvela to nie bajka? Jak fizyka kwantowa zmienia świat
Marvel Studios’ Ant-Man and The Wasp: Quantumania, w reż. Peyton Reeda. Ilus.: Marvel Entertainment / YouTube

Czy komputery kwantowe już działają? A może to tylko marketingowy mit technologii przyszłości? Rozmawiamy z dr. hab. Krzysztofem Pawłowskim, dyrektorem Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, o tym, czym naprawdę jest fizyka kwantowa i czy teoria wielu światów, znana z produkcji Marvela, ma jakikolwiek związek z nauką.

REKLAMA

Rozmowa na temat fizyki kwantowej już na wstępie wymaga odrzucenia podstawowych zasad myślenia o otaczającym nas świecie.

– W mechanice kwantowej jest możliwe, żeby cząstka była w dwóch stanach jednocześnie. Czyli moneta może być i orłem, i reszką na raz – tłumaczy mi dr hab. Krzysztof Pawłowski, dyrektor Centrum Fizyki Teoretycznej PAN.

– Można wykonać eksperyment i to po prostu potwierdzić, a nie mieści się to w naszej intuicji. Nawet jeżeli wykonamy te eksperymenty, to nie poczujemy tego, bo nasza intuicja z dnia codziennego mówi nam, że tak być nie może – dodaje ekspert.

Choć nie jest intuicyjna, fizyka kwantowa odgrywa ogromną rolę w naszym współczesnym świecie. Od Marvela, po komputery kwantowe – w najnowszym odcinku Studia INN:Poland rozmawiamy o kwantach we współczesnej kulturze i technologii.

Ile prawdy w Marvelu?

– Teraz jest hype na kwantową technologię – mówi dyrektor Centrum Fizyki Teoretycznej PAN. Według Pawłowskiego może on prowadzić do powielania mitów na temat osiągnięć producentów tej technologii. – Codziennie właściwie czytam jakieś informacje, które mnie zaskakują. Najczęściej one mają jakieś źródło prawdy, ale są powielane w niewłaściwy sposób, albo czasami nawet świadomie przekłamywane.

Tak z jednej strony producenci technologii kwantowej mogą promować swoje odkrycia, a z drugiej pisarze mogą puścić wodze fantazji.

Obok ostatnich przełomów w dziedzinie komputerów kwantowych, to trudne do wyobrażenia zagadnienie pojawia się coraz częściej w naszej kulturze popularnej. Najbardziej rozpoznawalnym przykładem są zapewne produkcje Marvela, które garściami czerpią z rozważań fizyków badających świat kwantów.

– Zgodnie z tą koncepcją, cząstki kwantowe istnieją jednocześnie w wielu stanach, w różnych światach równoległych. W momencie pomiaru nasza rzeczywistość niejako "wybiera" jedną z tych możliwości, a my lądujemy w tym konkretnym świecie – mówi Pawłowski o teorii równoległych rzeczywistości. – Wszystkie te światy istnieją i ewoluują nieprzerwanie, a nasza rzeczywistość w momencie pomiaru po prostu przeskakuje między nimi.

Studio INNPoland to cykl rozmów, w których opowiadamy o świecie z perspektywy odkryć i innowacji – przekrojowe wywiady z naukowcami, innowatorami, CEO startupów, politykami i decydentami.