NBP policzył, ile pieniędzy jest w obiegu. Płacenie gotówką wcale nie wymiera

Z ciekawości zajrzałem do własnego portfela: trochę nominału w monetach i papierowe "dyszki". Gotówką płacę praktycznie jedynie wtedy, kiedy jest to konieczne. Wedle danych NBP dokładam się mikroskopijnie do łącznej wartości (stan na listopad 2025 r.) 464 mld 276 mln gotówki w obiegu w 2025 roku. Płacenie bilonem wcale nie odchodzi w kraju do lamusa.

W porównaniu z październikiem wartość gotówki w obiegu w listopadzie br. wzrosła z 460 mld 293,4 mln zł, czyli wartość gotówki fizycznej w Polsce wzrosła o 3,98 mld zł. Gdy zestawimy to z listopadem 2024 roku, wzrost jest jeszcze bardziej znaczący: wtedy było to 408 mld 941,5 mln zł w obiegu.

Samych banknotów w Polsce mamy 3 mld 467,9 mln sztuk, a monet 24 mld 419,3 mln sztuk. Najwięcej trzymamy w portfelach stówek, czyli banknotów o nominale 100 zł – 1,6 mld sztuk. Oto jak wypadają całościowo banknoty w obiegu:

Wedle danych z NBP, na koniec trzeciego kwartału 2025 r. banknot w Polsce "żył" około 716 dni, czyli w obiegu znajdują się około dwóch lat. Porównując to rok do roku, w 2024 r. na koniec trzeciego kwartału "życie" banknotów wynosiło 663 dni.

Wzrost przeciętnego obrotu banknotów o 53 dni to nie byle co. Ciężko nie zauważyć również, że w tym roku towarzyszył nam wzrost trendu wśród sprzedawców, zachęcających klientów do płacenia gotówką. Rabaty w zamian za zapłatę kasą albo wręcz tabliczka informująca, że ani kartą, ani BLIK-iem nie zapłacimy, budzą kontrowersje wśród klientów.

Dlaczego? Wedle krytyków, aby łatwiej oszukiwać na podatkach, ale przedsiębiorcy zasłaniają się oszczędnościami i unikaniem użerania się o kontrolę gotówki, gdy banki robią problemy z jej pobraniem z konta.

Nowy rok może w przyszłości znów namieszać w statystykach NBP, ale ciężko powiedzieć, w którą stronę. Od lutego 2026 r. operatorzy kart płatniczych Visa i Mastercard podniosą opłaty za wypłaty z bankomatu nawet o połowę.