Co to jest WIBOR? Wszystko o kluczowym dla kredytów wskaźniku [PORADNIK]
WIBOR jest kluczowym wskaźnikiem dla każdego, kto zaciągnął kredyt w złotówkach, gdyż jego zmiana może wpływać na wysokość miesięcznej raty zaciągniętego kredytu. W najprostszym ujęciu WIBOR oznacza stopę procentową, po jakiej banki udzielają pożyczek innym bankom. Wpływa zarówno na kredyt hipoteczny, gotówkowy, jak i na raty leasingu czy wartość obligacji skarbowych.
WIBOR – co to takiego?
WIBOR, czyli Warsaw Interbank Offer Rate oznacza wysokość oprocentowania na polskim rynku międzybankowym. Stawka stopy procentowej, po jakiej banki udzielają pożyczek innym bankom, jest zmienna i ustalana codziennie o stałej porze.Wszystkie skróty WIBOR wskazują, na jaki okres banki pożyczają sobie pieniądze. Okresy zaczynają się już od niecałego dnia (WIBOR ON – Over Night), przez jeden dzień od jutra (WIBOR TN – Tommorow/Next) przez tygodnie (WIBOR 1T, 2T) miesiące (WIBOR 1M, 3M, 6M, 9M ) i rok (WIBOR 12 M/1Y).
Dlaczego powinno to interesować zwykłego Kowalskiego? Ponieważ wskaźnik ten w realny sposób przekłada się na jego życie.
Do wskaźnika WIBOR odwołuje się każda umowa kredytu hipotecznego ze zmiennym oprocentowaniem. Ma on też zastosowanie przy kredytach gotówkowych.
Oznacza to, że fluktuacje WIBOR mogą podwyższać lub obniżać ratę zaciągniętego kredytu. WIBOR ma też zastosowanie w obliczaniu raty leasingu ze zmiennym opodatkowaniem i wpływa na wartość obligacji skarbowych.
Najpopularniejszymi odmianami używanymi przy aktualizacji wysokości oprocentowania kredytów hipotecznych są:
- WIBOR 3M– aktualizacja oprocentowania raz na trzy miesiące
- WIBOR 6M– aktualizacja oprocentowania raz na sześć miesięcy
Oprócz WIBOR na rynku międzybankowym istnieją również takie wskaźniki, jak LIBOR (London Interbank Offer Rate), opierający się na tożsamej statystyce, ale dla brytyjskich banków. Z kolei dla transakcji międzybankowych w całej strefie euro wykorzystywany jest wskaźnik EURIBOR (Euro Interbank Offer Rate).
WIBID, czyli Warsaw Interbank Bid Rate to zaś referencyjna roczna stopa procentowa lokat międzybankowych. Odzwierciedla ona wysokość oprocentowania, jaką banki są skłonne zapłacić za środki przyjęte od innych banków.
Jak WIBOR wpływa na ratę kredytu?
Niestety, przy zaciąganiu kredytu hipotecznego ze zmiennym oprocentowaniem nie wiemy, jaka będzie dokładna rata przez cały okres spłacania naszego zobowiązania. Jak już wspomnieliśmy, WIBOR wpływa na wysokość raty, którą musi zapłacić kredytobiorca przez cały okres zobowiązania. Jak działa ten proces?Po pierwsze, aktualny WIBOR wpływa na oferty kredytów, jakie banki składają potencjalnym klientom. Ostatnio stopy procentowe są nienaturalnie niskie, co sprawia, że można znaleźć wiele atrakcyjnych ofert kredytów. Gdy jednak WIBOR zacznie wzrastać, wraz z nim może powiększyć się comiesięczna rata naszego zobowiązania.
Zaznaczyć należy, że na oprocentowanie kredytu składa się nie tylko WIBOR, ale też marża banku, czyli zysk instytucji finansowej z umowy z nami. Zwykle oscyluje ona w granicach 1-4 procent. Marża jest stała przez cały okres kredytowania, podczas gdy WIBOR może się zmieniać.
Zazwyczaj banki starają się utrzymać oprocentowanie na korzystnym dla siebie poziomie. Niski obecnie WIBOR może więc oznaczać, że banki "dołożą" nam większą marżę. Choć WIBOR nie podlega negocjacji, wysokość marży można zmieniać. Warto więc podjąć próbę negocjacji, co może nam dać lepsza ofertę końcową.
Kto ustala WIBOR?
Wskaźnik WIBOR ustalają banki wchodzące w skład tak zwanego panelu WIBOR. Należą do niego Bank Gospodarstwa Krajowego, BNP Paribas, Bank Citi Handlowy, Bank Millennium, Bank Pekao, Santander, Deutsche Bank, ING Bank Śląski, mBank i PKO Bank Polski.Jak ustala się bieżące stawki? Jest to wynik obliczenia średniej arytmetycznej z zadeklarowanych na dany dzień stóp procentowych banków. Z kalkulacji odrzuca się jednak skrajne oferty – dwie najwyższe i dwie najniższe wartości. Proces ustalania tej zmiennej określany jest jako fixing WIBOR-u.
Większość stawek, w tym WIBOR 3M i WIBOR 6M jest publikowana przez Radę Polityki Pieniężnej NBP w każdy dzień roboczy, o godzinie 11:00. Stawki WIBOR Over Night i Tommorow/Next publikowane zaś są równo o godzinie 17:00.
Fixing to jednak nie jedyny element wpływający na wskaźnik. Wpływa na niego też m.in. inflacja, podaż pieniądza czy PKB. WIBOR jest bezpośrednio powiązany z wysokością stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej Narodowego Banku Polskiego.
Podniesienie stóp zaowocuje automatyczną podwyżką WIBOR. Obniżanie ich sprawi, że WIBOR także pozostanie niski. Przypominamy, że w okresie pandemii Covid-19 NBP utrzymuje wyjątkowo niskie stopy procentowe.
Ile wynosi WIBOR?
Aktualną wysokość wskaźnika WIBOR można znaleźć na stronie informacyjnej administratora tego wskaźnika, czyli GPW Benchmark SA. GPW oferuje na przykład tabelę z tak zwanymi danymi opóźnionymi. Kwoty są aktualizowane z opóźnieniem dwóch dni roboczych.Przykładowe stawki WIBOR na sierpień 2021 roku wynosiły:
- WIBOR 1M – 0,18 proc.
- WIBOR 3M– 0,21 proc.
- WIBOR 6M– 0,25 proc.
- WIBOR 1Y– 0,34 proc.
Porównać to można ze stawkami z marca 2020 roku. WIBOR 1M wynosił wtedy 1,62 proc., a WIBOR 3M – 1,69 proc. Widać więc, jak znaczna różnica wystąpiła w związku z obniżeniem stóp procentowych przez RPP.
WIBOR – kiedy zmiana raty?
Pytanie o to, kiedy bank zmieni wysokość raty ze względu na WIBOR jest ważne dla każdego kredytobiorcy. Niestety trudno odpowiedzieć jest na to pytanie, gdyż każda umowa kredytowa jest inna.W każdej umowie kredytu hipotecznego to bank powinien drobiazgowo wskazać zasady aktualizacji zmian WIBOR i kiedy wpływa on na wysokość raty. Najłatwiejszym sposobem odpowiedzenia sobie na to pytanie jest więc więc spojrzenie na podpisaną z bankiem umowę kredytową.
Możemy jedynie dodać, że podstawą będzie umówiony z instytucją wskaźnik WIBOR. Niektóre umowy korzystają z WIBOR 1M, inne z WIBOR 3M, jeszcze inne z WIBOR 6M. zdarzają się też takie biorące pod uwagę WIBOR 1Y. Od tego oraz od daty zaciągnięcia kredytu zależeć będzie okres, po którym zmieni się nasza rata.
WIBOR – jakie prognozy?
Prognozowanie przyszłych wartości WIBOR jest niezwykle trudne. Polska gospodarka cały czas nie podniosła się po pandemii koronawirusa, a Rada Polityki Pieniężnej miarowo utrzymuje niskie stopy procentowe, mimo szybko rosnącej inflacji.Kiedy zmieni się WIBOR? W najbliższym czasie wskaźnik powinien utrzymywać się na podobnym poziomie. Jak wskazują dane – niestandardowo niski WIBOR utrzymuje się w Polsce od kilkudziesięciu lat.
Choć na razie nie ma większych powodów do obaw, w dłuższej perspektywie może nastąpić przełamanie i wzrost wskaźnika. WIBOR reaguje bowiem na kryzysy, zmiany w PKB, fluktuacje koniunktury czy wzrost inflacji. A tych w latach 2020 i 2021 nie brakowało.
O ile może wzrosnąć WIBOR? Niestety w tej kwestii również trudno wskazać jednoznaczną odpowiedź. Podczas gdy niektórzy przewidują nawet lekką obniżkę wskaźnika, pozostali wskazują, że odpowiedni koktajl warunków rynkowych może doprowadzić do skokowego wzrostu WIBOR. Próba podania konkretnej wartości to jak wróżenie z fusów.
Co się stanie ze stawką WIBOR po wprowadzeniu euro?
Częstym pytaniem wśród kredytobiorców jest możliwość zmiany waluty, jaką posługujemy się w Polsce. Choć plany wprowadzenia euro w Polsce raczej nie należą do priorytetów obecnej władzy, kto wie, co wydarzy się za 10, 20 czy 30 lat. A kredyty zaciągamy w perspektywie długoterminowej.Jak wspomnieliśmy, WIBOR oznacza wysokość oprocentowania na polskim rynku międzybankowym. Dotyczy on wyłącznie kredytów zaciąganych w złotówkach. Co jeśli złotówka zniknie z obiegu?
Odpowiedź jest dość prosta. EURIBOR (Euro Interbank Offer Rate) to tożsamy wskaźnik dla transakcji międzybankowych w całej strefie euro. Co ciekawe, taka zamiana byłaby dość korzystna dla kredytobiorców.
Jeśli sprawdzimy reprezentatywne wskaźniki EURIBOR z sierpnia 2021 roku, wynoszą one:
- EURIBOR 1M – -0,55 proc.
- EURIBOR 3M– -0,54 proc.
- EURIBOR 6M– -0,51 proc.
- EURIBOR 1Y– -0,49 proc.
Gdyby euro weszło do Polski jutro, banki mogłyby interpretować wskaźnik na dwa sposoby. Mogą przyjąć jego ujemną wartość, co spowodowałoby zmianę o 0,75 pp. na korzyść kredytobiorcy posługującego się obecnie wskaźnikiem WIBOR 3M. W przypadku WIBOR 6M różnica wyniosłaby zaś jeszcze wyższe 0,79 punktu procentowego. Drugą drogą jest przyjęcie, że wskaźnik ujemny wynosi zero. Wtedy pożyczkobiorcy zyskaliby sporo mniej, bo tylko różnicę obecnego WIBOR od zera.