Ile zarabia ksiądz w Polsce? Zarobki kleru to nadal temat tabu
W Polsce mamy około 25 tysięcy księży katolickich i ponad 10 300 parafii. Każdy z nich płaci podatki w sposób zryczałtowany, a ich zarobki są owiane tajemnicą. Ile zarabia ksiądz w kraju nad Wisłą? Postaraliśmy się znaleźć odpowiedź na to pytanie.
Jak zostać księdzem?
Na początku, zanim jednak przejdziemy do zarobków, zacznijmy od podstaw, czyli jak zostać księdzem. Przede wszystkim najpierw trzeba ukończyć wyższe seminarium duchowne, a żeby się tam dostać, należy mieć zdaną maturę, zaliczyć rozmowę kwalifikacyjną oraz zdać egzamin z wiedzy na temat religii katolickiej.Ponadto kandydat musi dostarczyć takie dokumenty, jak:
- Metryka chrztu świętego
- Świadectwo bierzmowania
- Świadectwo ślubu kościelnego rodziców
- Opinia księdza proboszcza i katechety
Seminarium duchowne trwa sześć lat. Pod koniec studiów należy obronić pracę magisterską, żeby móc przyjąć święcenia. Po tym etapie zyskuje się uprawnienia do udzielania sakramentów. Czy ksiądz ma pensję? To skomplikowana sprawa.
Od czego zależy wysokość zarobków księży?
– Są 44 diecezje w Polsce: 41 naszego obrządku łacińskiego, 2 grekokatolickiego i 1 Ordynariat Polowy. Ogółem jest 31 tys. księży, więc to jest naprawdę bardzo zróżnicowane. To nie jest tak, że otrzymujesz jedną pensję i jest to rozwiązane. Nie, jest to zależne od terenu, czy jest bardziej pobożny, czy mniej pobożny, ile ludzie dają na mszę świętą, ile masz godzin w szkole, czy może masz dodatkowe funkcje jakiegoś kapelaństwa – przeróżne rzeczy mają tu znaczenie – tłumaczył ksiądz Piotr Śliżewski, w jednym z odcinków programu Rafała Gębury "7 metrów pod ziemią".Tak więc pensja księdza zależy od:
- Liczby i zamożności parafian
- Pobożności liczonej jako procent uczęszczających na msze święte
- Liczby chrztów, ślubów, pogrzebów czy dzieci przystępujących do komunii świętej i bierzmowania
- Ofiar w kopertach za posługę
- Dodatkowej pracy w państwowych jednostkach budżetowych
Jak to wychodzi w przypadku księdza Śliżewskiego? – Mam 20 godzin w szkole, czyli 14 godzin w normalnej szkole takiej pod Kartę Nauczyciela i 6 godzin w szkole branżowej, więc otrzymuję pensję, która jest dla mnie. Z tacy, co ciekawe, wikariusz nie dostaje ani złotówki – wymienia ksiądz.
Tłumaczy, że pieniądze z tacy są dysponowane na trzy cele. Pierwszy idzie na utrzymanie kościoła.
– Osoby sprzątającej, organisty, zakrystiana, ocieplenie, zabezpieczenie budynku. Druga część tacy jest przekazywana na potrzeby diecezjalne, czyli danego rejonu kościelnego. W tym wypadku jest to u mnie diecezja szczecińsko-kamieńska, jedna z najmniej pobożnych. Przez to też pod względem materialnym jest ona jedną z najsłabiej dotowanych – twierdzi duchowny.
Opłaty, o których mowa to składka na Dom Księży Emerytów, wzajemną pomoc kapłańską czy lokalny uniwersytet katolicki. Nie wynoszą one jednak więcej niż kilkaset złotych miesięcznie. Z kolei trzecia część tacy idzie na utrzymanie plebanii, opłacenie kucharki, stałych opłat, drobne remonty itp.
Na czym zarabia ksiądz? Rodzaj uposażenia duchownego
– (Dochody księdza - red.)pochodzą z mszy świętej. Czyli od kogoś, kto składa ofiarę, czyli dobrowolną kwotę, którą chce dać. (...) Czy to będzie 10 zł, 50 zł, czasami więcej w zależności od hojności danego wiernego. Z tego jest robiony tzw. cumulus, czyli wszyscy księża zapisują, jakie ofiary zostały złożone, jest to podsumowywane i dzielone na ilość księży, którzy posługują w danej parafii – wyjaśnia ksiądz Śliżewski.To jest jedna z metod podziału pieniędzy z mszy w parafii. Drugi jest taki, że każdy z księży zachowuje w całości pieniądze, które wpłacił mu dany wierny. Ile można w ten sposób zarobić? W sieci nie brakuje uśrednionych wyliczeń, które mówią, że parafie na samych intencjach mszalnych są w stanie rocznie zarobić około 70 tys. zł.
Chrzciny to około 200-300 zł za jeden, z kolei ślub to już dochód rzędu 700-1000 zł. Są też pogrzeby, za które ksiądz dostaje nawet 800 zł. Jeśli przy parafii jest cmentarz parafialny, to niektórzy księża ustalają opłaty za otwarcie bramy dla ekipy kamieniarskiej, czy też za sprzedaż lub dzierżawę miejsca.
Do tego wypominki – niektóre źródła podają, że można na nich zarobić nawet 35 tysięcy złotych rocznie oraz kolęda (nawet 50 tysięcy złotych), z której część też może trafić do kieszeni księży.
Czytaj także: Młodzież policzyła, ile kosztuje religia w ich szkołach. "Drogie lekcje dyskryminacji"
Ile zarabia ksiądz w szkole?
Ksiądz może być też zatrudniony w szkole jako katecheta. Jego płace są wtedy takie same jak zwykłe zarobki nauczycieli oraz zależą od stażu pracy, stopnia mianowania, a także od tego, czy pracują na cały lub pół etatu.Duchowny po seminarium zarobi w szkole ponad 2000 zł za cały etat. Z kolei ksiądz, który jest nauczycielem mianowanym już 1400 zł na rękę za pół etatu.
Ile zarabia ksiądz w szpitalu?
Duchowny może znaleźć zatrudnienie także w szpitalu lub hospicjum jako kapelan. Według niektórych źródeł mogą zarobić tam około 1200 zł netto miesięcznie za pół etatu.Ile przeciętnie zarabia ksiądz w Polsce?
Patrząc na powyższe wyliczenia i stawki, można mniej więcej oszacować, ile przeciętny duchowny zarabia średnio na miesiąc.Początkujący wikary pracujący na pełny etat w szkole i odprawiający msze święte zarabia średnio około 5000 złotych netto miesięcznie w średnio zamożnej parafii. W przypadku proboszcza pensja natomiast wynosić może nawet dwa razy tyle, ale generalnie jest o kilka tysięcy wyższa od pensji wikarego.
Każdy ksiądz płaci od swoich dochodów podatki. Różnią się one jednak od zwykłej skali podatkowej. Podatki księży są zryczałtowane i ustalane co roku przez urząd skarbowy na podstawie wielkości parafii, w której urzędują, czyli ilu posiadają wiernych pod swoją opieką.
"Wikariuszy do celów podatkowych podzielono na sześć grup, w zależności od liczby mieszkańców parafii, w których pracują. W 2021 roku najmniejsze podatki płacą duchowni z parafii liczących do tysiąca mieszkańców, położonych na terenach małych gmin lub miast (do 5 tysięcy mieszkańców). Ich podatek to 127 złotych. Wikariusze w równie małych parafiach, lecz w miastach z liczbą mieszkańców przekraczającą 50 tysięcy, płacą 380 PLN" – czytamy na stronie Portfelpolaka.pl.
Mniejsza różnica jest między podatkami, które muszą płacić wikariusze w większych parafiach. Największy podatek płacą duchowni w parafiach, których liczebność przekracza 10 tysięcy wiernych. Tam wyniósł on w 2021 roku od 440 do 486 zł. Taką opłatę kapłani muszą płacić co kwartał, więc miesięcznie nie wynosi ich to więcej, jak 150 zł.
Podatkiem nie są objęte takie kwestie jak kościelna taca, opłaty za chrzest, ślub, pogrzeb, komunię, bierzmowanie. Kościoły nie płacą także podatku od nieruchomości, ponieważ wszystkie miejsca kultu są z niego zwolnione.
Czy ksiądz ma emeryturę?
Czy po latach posługi ksiądz może przejść na emeryturę? Owszem, może. Przecież pracując w szkole, czy w szpitalu płaci składki, więc zbiera sobie pieniądze na przyszłą emeryturę. Dodatkowo po ukończeniu 75 roku życia pensja emerytowanego księdza zasilana jest z Funduszu Kościelnego.Trudno jednak dokładnie policzyć ile pieniędzy z tytułu emerytury otrzymują księża, ponieważ to świadczenie wypłacane jest w zależności od przepracowanych lat, wielkości parafii czy poziomu w hierarchii. Według bardzo okrojonych szacunków emerytowany proboszcz otrzymuje średnio 5 tysięcy złotych miesięcznie.