Darowizna od siostry. Jaki podatek trzeba zapłacić od prezentu?
Od prezentów płaci się podatki – warto o tym pamiętać. Niezgłoszenie nawet wolnej od podatku darowizny grozi tym, że skarbówka zabierze nam aż 20 procent wartości prezentu. Jak prawidłowo rozliczyć darowiznę od siostry lub brata?
W 2022 roku nie zmieniły się zasady dotyczące darowizn i płaconych od nich podatków. Sprawdźmy ile trzeba zapłacić państwu od prezentów od rodziny. Jaki podatek zapłacimy od prezentu od siostry lub brata?
W przypadku podatku od darowizny najwięcej zależy od tego, kto komu robi prezent. Można tu wyodrębnić kilka grup. W naszym przypadku istotna jest tzw. grupa zerowa, która ma najwięcej przywilejów.
Najbliższa rodzina podatku od darowizny nie płaci
W grono osób najbliższych wlicza się małżonka (czyli męża i żonę), zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, pasierbów, ojczymów i macochy. Przez zstępnych rozumiemy potomków. W świetle prawa są nimi nie tylko biologiczne dzieci, naturalne wnuczęta, prawnuczęta, itd. Do grona zstępnych zalicza się także dzieci adoptowane (przysposobione), jak również dzieci uznane za własne oraz dzieci pochodzące spoza małżeństwa. To zastrzeżenie jest niezwykle istotne w przypadku rozliczania podatków od darowizn od i dla rodzeństwa. Dlaczego? Bo z przepisów jednoznacznie wynika, że przyrodni brat lub siostra są traktowani dokładnie tak samo jak rodzone rodzeństwo. Co więcej – adoptowane (w przepisach nazywane przyposobionymi) dzieci traktowane są na równi z rodzonymi i przybranymi.Tematykę pokrewieństwa w polskim porządku prawnym reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 682 ze zm.). Regulacje tego kodeksu nie wprowadzają „rodzajów” rodzeństwa, co oznacza, że pojęcie rodzeństwo należy rozumieć szeroko, zaliczając do niego zarówno rodzeństwo mające oboje tych samych rodziców (rodzone), jak też rodzeństwo mające wspólnego tylko jednego rodzica (przyrodnie). Dotyczy to też przysposobienia.Wszystkie te osoby są dla siebie pełnoprawnym rodzeństwem. A to oznacza, że wszelkie darowizny pomiędzy nimi są zwolnione z podatku, o ile zachowane zostaną dość proste warunki. Kwota darowizny ma znaczenie. Jeśli chcemy obdarować rodzeństwo darowizną o wartości do 9 637 zł nie musimy tego nigdzie zgłaszać. Umowę darowizny można zawrzeć ustnie, pieniądze przekazać z ręki do ręki. Przekroczenie kwoty 9 637 zł wiąże się już z pewnymi obowiązkami.
Po pierwsze: przekazanie pieniędzy nie może się odbyć gotówką z ręki do ręki. Musimy albo zrobić przelew bankowy, albo skorzystać z usług Poczty Polskiej i zrealizować przekaz pocztowy. W tytule wystarczy wpisać słowo „darowizna”.
Druga niezwykle istotna sprawa to powiadomienie urzędu skarbowego o darowiźnie. Mamy na to pół roku. Zgłoszenia dokonuje osoba obdarowana. Robi się to na formularzu SD-Z2. Jego wypełnienie jest stosunkowo proste.
Jak wypełnić formularz SD-Z2?
Po wpisaniu swoich danych przechodzimy do kolejnych rubryk. Jako tytuł nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych (część D) zaznaczmy „darowizna”. W kolejnej rubryce (część E) jako rodzaj dokumentu potwierdzającego nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych zaznaczamy opcję „umowa”. Robimy tak wtedy, gdy ją spisaliśmy. Jeśli mamy do dyspozycji tylko potwierdzenie przelewu albo przekazu, zaznaczamy opcję „inny dokument”.W części mówiącej o danych dotyczących nabytych rzeczy lub praw majątkowych (rubryka F), w punkcie 7 zaznaczamy „środki pieniężne”. W kolejnym zaznaczamy okienko „100%”, obok wpisujemy nazwę banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo – kredytowej. Chodzi o tę instytucję z której dokonano przelewu. Obok wpisujemy kwotę darowizny.
Kolejna część (G) wymaga wpisania stopnia pokrewieństwa nabywcy dóbr i darczyńcy. Należy tam zaznaczyć odpowiednią rubrykę. W części H precyzujemy sposób przekazania pieniędzy. To wszystko. Tak wypełniony formularz musimy dostarczyć swojemu urzędowi skarbowemu. Swojemu, czyli temu, w którym składamy coroczny PIT. Formularz można wysłać listem poleconym albo osobiście zanieść do urzędu. W tym drugim przypadku trzeba mieć ze sobą kopię, na której urzędnik przystawia pieczęć. W ten sposób unikniemy jakichś niejasności w przyszłości.
Wbrew pozorom to dość istotne – bo takiego zgłoszenia i dokumentów potwierdzających darowiznę (umowy, potwierdzenia przelewu etc.) nie możemy wyrzucić. Musimy te dokumenty trzymać u siebie do końca życia.
Warto pamiętać, że im wyższa darowizna, tym większa szansa na to, że urzędnicy postanowią sprawdzić czy wszystko się zgadza. Warto więc mieć porządek w papierach.
Na zgłoszenie do urzędu skarbowego mamy 6 miesięcy od otrzymania spadku lub darowizny. Przekroczenie tego terminu spowoduje konieczność zapłaty podatku w pełnej wysokości, natomiast jeśli fakt otrzymania darowizny zostanie ujawniony w wyniku kontroli, stawka podatku wyniesie 20 proc. wartości nabytego majątku.
Uwaga – trzeba też pamiętać o tym, że darowizny się sumują. Prezenty otrzymywane od tej samej osoby są zliczane za ostatnich 5 lat. Jeśli więc ktoś chce swojemu bratu lub siostrze podarować 5 tysięcy w tym roku i 5 tysięcy w następnym, to w tym drugim roku obdarowany będzie musiał zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego.
A co ze szwagrem?
W przypadku darowizny od rodzeństwa w grę często wchodzi jeszcze jedna osoba - szwagier albo szwagierka. Warto pamiętać, że zgodnie z polskimi przepisami takie osoby są traktowane nieco inaczej - nie są zaliczane do najbliższej rodziny. W związku z tym zasady opodatkowania darowizn od i dla szwagrów i szwagierek wyglądają nieco inaczej. Poniżej prezentujemy opis poszczególnych grup podatkowych oraz wysokość danin, jakie w przypadku wzajemnych darowizn trzeba oddać państwu.Pierwsza grupa podatkowa
To teściowie oraz zięciowie z synowymi. W przypadku tych osób zwolnienie z podatku dotyczy kwoty jedynie 9637 złotych. Od darowizn o wyższej wartości trzeba zapłacić podatek. Jak go wyliczyć?Darowizna w wysokości od 9 637 zł do 10 278 zł oznacza konieczność zapłacenia 3 procent podatku. Darowizny warte od 10 278 zł do 20 556 zł wymagają zapłacenia 308,30 zł i 5 nadwyżki od kwoty 10 278 zł. Z kolei od darowizn wartych ponad 20 556 zł trzeba zapłacić już 822,20 zł i 7 proc. nadwyżki od tej kwoty.Uwaga - od 27 października 2020 roku do grupy I należą także wychowankowie rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
Druga grupa podatkowa
Do niej zaliczają się członkowie dalszej rodziny, czyli ciotki i wujkowie. Formalna wyliczanka prawna wymienia tu zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków oraz małżonków innych zstępnych.Tutaj próg od którego trzeba zapłacić podatek wynosi 7276 zł. Od tej kwoty do 10 278 zł płaci się 7 proc. podatku. Z kolei od darowizny w przedziale 10 278 zł – 20 556 płaci się 719,50 zł plus 9 proc. nadwyżki od 10 278 zł. Powyżej 20 556 płacimy 1644,5 zł plus 12 proc. nadwyżki od tej kwoty.