Rozpoczyna się kwalifikacja wojskowa. Jeśli nie jesteś po 60-tce, może cię dotyczyć

Trzy miesiące wezwań przed komisję wojskową to decyzja Mariusza Błaszczaka, ministra Obrony Narodowej za rządów Mateusza Morawieckiego. Z administracji rządowej odszedł 13 grudnia, zdążył podpisać rozporządzenie 10 listopada 2023 roku. O planach wojska w ubiegłym roku informowaliśmy na INNPoland.

Celem kwalifikacji wojskowej jest aktualizacja danych w ewidencji wojskowej, określających zdolności fizyczne i psychiczne do pełnienia służby osoby podlegające obowiązkowi stawienia się przed komisję. I szczęśliwie, armia nie ma żadnego limitu do wyrobienia. Łapanek nie będzie.

Kogo wezwie komisja wojskowa?

Dziennik "Rzeczpospolita" podaje, że tym roku ok. 230 tysięcy osób zostanie wezwanych przez wojsko i ocenionych pod względem przydatności dla armii.

Podczas kwalifikacji ustala się np. kategorie:

• A – zdolny do czynnej służby wojskowej z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej, a także zdolność do odbywania służby zastępczej
• B – czasowo niezdolny do czynnej służby wojskowej;
• D – niezdolny do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju;
• E – trwale i całkowicie niezdolny do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju oraz w czasie ogłoszenia mobilizacji w czasie wojny.

Wezwani zostaną:

• mężczyźni urodzeni w 2005 r. (19-latkowie);
• mężczyźni w wieku 20-24 lat, z roczników 2000-2004, którzy nie posiadają określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej;
• osoby, które w latach 2022–2023 zostały uznane przez powiatowe komisje lekarskie za czasowo niezdolne do służby wojskowej ze względu na stan zdrowia (jeśli okres tej niezdolności upływa przed zakończeniem kwalifikacji wojskowej);
• kobiety urodzone w latach 1997-2005 posiadające kwalifikacje przydatne do służby wojskowej, które nie stawały jeszcze do kwalifikacji wojskowej, oraz kobiety pobierające naukę w celu uzyskania tych kwalifikacji, które w roku szkolnym lub akademickim 2023/2024 kończą studia na kierunkach lub kończą naukę w zawodach, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z 13 lipca 2023 r. w sprawie wskazania grup kobiet poddawanych obowiązkowi stawienia się do kwalifikacji wojskowej (Dz.U. poz. 1520);
• ochotnicy — kobiety i mężczyźni — którzy mają skończone przynajmniej 18 lat, niezależnie od posiadanych kwalifikacji i wykształcenia;
• osoby o nieuregulowanym stosunku do służby wojskowej, które kończą w 2024 r.  i nie posiadają określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej i  zgłosiły się ochotniczo do kwalifikacji wojskowej. 

Wezwanie na komisje przyjdzie z gminy, co najmniej 7 dni przed terminem stawienia się na kwalifikację. W przypadku mobilizacji "bilet" do armii mogą dostać osoby z kategoriami A i B. Te drugie w przypadku, gdy ustanie ich czasowa niezdolność do służby. W czasie wojny powołanie dostaną też osoby z kategorią D.

Kto jest zwolniony?

Obowiązek stawiennictwa trwa do końca roku kalendarzowego, w którym objęta tym obowiązkiem osoba kończy 60 lat życia. Dotyczy to również ochotników. 

Z obowiązku osobistego stawiennictwa do kwalifikacji wojskowej zwolnione są osoby:

• w stosunku do których orzeczono całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym na podstawie ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 r. poz. 208);
• całkowicie niezdolne do pracy oraz niezdolne do samodzielnej egzystencji lub uznane za całkowicie niezdolne do pracy na podstawie ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251);
• zaliczone do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności albo o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu przepisów ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 100);

Orzeczenia lub wypisy z takowych stwierdzających ww. niezdolności lub niepełnosprawności muszą być skutecznie doręczone wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta. Pisemna informacja o ich doręczeniu musi być wysłana do szefa wojskowego centrum rekrutacji, można to wykonać również drogą mailową.

Z nieoficjalnych informacji wiadomo jednak, że armia nie zaprasza nikogo na siłę. Jeśli więc ktoś ma małe dziecko, prowadzi jednoosobową firmę, która bez niego padnie itp., opiekuje się chorą osobą, powinien powiadomić o tym wojskowe centrum rekrutacji.

Pewne schorzenia i choroby wpływają na kategorię wojskową gwarantują, że nie dostaniecie A albo B. Wymienione są w załączniku do rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z 7 czerwca 2022 roku w sprawie orzekania o zdolności do służby wojskowej i trybu postępowania wojskowych komisji lekarskich w tych sprawach (Dziennik Ustaw z 2022 r. poz. 1243  i poz. 2400 oraz z 2023 r. poz. 2793). 

Wśród nich znajdziemy m.in. otyłość III stopnia, wzrost poniżej 150 cm i nieproporcjonalną budowę ciała, słaba budowa ciała, przewlekłe choroby skóry szpecące, zez lub ślepota.

Transpłciowe kobiety, które są jeszcze przed zmianą zapisu o płci w dokumentach, mają gwarantowaną kategorię E, o ile mają przy sobie dokument wydany przez psychiatrę z diagnozą transpłciowości. 

Brakuje lekarzy do pracy w komisjach

Komisja wojskowa składa się z lekarza, psychologa, pielęgniarki lub ratownika medycznego oraz sekretarza. Jej zadaniem jest ocena stanu zdrowia oraz psychiki kandydatów, a także określenie ich przydatności do służby wojskowej. Wojsko ma jednak problem z jej skompletowaniem z braku chętnych.