Bankomaty znikają z polskich miast i wsi. A Euronet chce usunąć kolejne kilkaset

Bankomaty znikają z mapy Polski. Zgodnie z informacjami podanymi przez Narodowy Bank Polski od samego grudnia 2023 roku usunięto ich aż 1200. Eksperci i przedsiębiorcy wskazali na przyczyny tego zjawiska.

Zdaniem naukowców z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego dominującym katalizatorem jest kurcząca się rentowność urządzeń. Działalność bankomatów w Polsce po prostu przestaje się opłacać.

Bankomaty coraz mniej się opłacają

Niedogodności związane z prowadzeniem biznesu dotykają przede wszystkim niezależnych operatorów bankomatów. Dotkliwy jest malejący współczynnik wypłat gotówkowych, a także postępująca cyfryzacja płatności i używanie:

• kart płatniczych,
• aplikacji mobilnych,
• NFC.

Marek Szafirski, prezes Euronetu w Polsce w wypowiedzi dla bankier.pl wyjaśnił, że w finanse firmy uderzają rosnące koszty obsługi bankomatów. Druzgocące jest to, że jednocześnie, niezmiennie od lat, dalej funkcjonuje ta sama opłata interchange za wypłatę gotówki.

Dowodem, że sytuacja jest rzeczywiście zła, są niedawne decyzje Euronetu. Największy niezależny dostawca bankomatów w kraju zapowiedział, że w najbliższym czasie usunie 330 urządzeń.

Usuwanie bankomatów to problem małych miast i wsi

O ile likwidacja bankomatów nie musi być aż tak uciążliwa w większych miastach, o tyle w małych miejscowościach oraz wsiach, jest to rosnący problem. Tam dostęp do usług bankowych jest już ograniczony.

Usuwanie kolejnych maszyn do wypłacania i wpłacania pieniędzy może znacznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. Uwagę na to zwrócił Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek, który już w maju 2023 roku w tej sprawie złożył pismo do prezesa Związku Banków Polskich.

W odczuciu (osób) skarżących, takie działania banków ograniczają ich prawa konsumenckie. Podkreślają, że forma płatności gotówkowej jest nadal legalną, pełnoprawną, powszechną i akceptowaną formą transakcji, a tego rodzaju decyzje banków powodują ich wykluczenie społeczne i finansowe. Marcin Wiącek Rzecznik Praw Obywatelskich / źródło: Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił, że polityka banków w Polsce negatywnie oddziałuje na osoby starsze, a także niepełnosprawnych. Ze względu na usuwanie bankomatów wspomniane grupy społeczne mają wyjątkowo utrudnione dokonywanie płatności, jeśli nie chcą lub nie mogą korzystać z rozwiązań elektronicznych.

Polski rząd i Unia Europejska zmierzają w kierunku ograniczenia płatności gotówkowych

Nierentowne stawki interchange, a także nastawienie konsumentów w kierunku płatności elektronicznych już powodują ograniczenie stosowania rozliczeń gotówkowych. Do eskalacji tendencji przyczyniają się również działania rządowe.

Można do nich zaliczyć np. powołanie Fundacji Polska Bezgotówkowa, w której interesariuszami są: Ministerstwo Finansów, resort rozwoju i technologii, czy Visa oraz Master Card. Do podstawowych statutowych celów organizacji zalicza się m.in. "upowszechnienie i promocja obrotu bezgotówkowego wśród obywateli w Polsce".

W kierunku ograniczenia płatności gotówkowych działa także Unia Europejska. W sierpniu na łamach INNPoland.pl pisaliśmy o działaniach wspólnotowych oficjeli, którzy w Strasburgu dyskutowali o wprowadzeniu limitów płatności gotówkowych dla osób prywatnych.

Czy płatności gotówkowe znikną z Polski?

Prognozy mówiące o stopniowym odchodzeniu od użytkowania gotówki z bankomatów znalazły się również w analizie naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego pt. "Analiza rynku bankomatów w Polsce". Eksperci pracujący pod kierownictwem dr inż. Arkadiusza Manikowskiego przewidują, że że do IV kwartału 2028 roku wypłaty gotówki z bankomatów w Polsce będą rzadsze o 13-24 proc.

Wymienione działania rządów oraz wyniki badań naukowych pozwalają twierdzić, że istnieje duże prawdopodobieństwo postępowego wypierania płatności gotówkowych w naszym kraju.