Z polskiego rynku może zniknąć pół miliona firm. Najbardziej ucierpią najmniejsi, nie wytrzymają plagi kontroli

W czym rzecz? Otóż w tym, że dopóki robisz kanapkę, którą konsument weźmie w rękę i zabierze ze sobą – płacisz podatek 5-procentowy. Wyższa stawką związała się – w powszechnym odczuciu – z usługą restauracyjną: podaniem dania, które klient zacznie jeść od ręki. Od czerwca, według stanowiska resortu finansów, to czy danie jest mrożone, pakowane próżniowo, czy jest to kanapka czy frytki z napojem, czy serwujesz je w miejscu ogólnodostępnym, czy są tam stoliki i krzesła, jakaś toaleta – to wszystko przestało mieć znaczenie. Kanapka od pana na korytarzu jest jak obiad w knajpie, a nie jak słoik z bigosem w sklepie.

Ale nie wszystkich jednak stać na sądowe batalie. Analitycy ZPP opisują losy firmy Nexa z Zamościa. – Wskutek przedłużających się postępowań kontrolnych, firma utraciła płynność finansową i musiała zakończyć swoją działalność. Pracę straciło 170 osób – kwitował Jakub Bińkowski z ZPP. Związek zarzuca też władzom państwa, że walczą z nadużyciami i przestępstwami – jak np. karuzele VAT-owskie czy wykorzystywanie luk podatkowych – kosztem przedsiębiorców, np. poprzez opóźnianie zwrotu VAT, tudzież konsekwencje dla kontrahentów firm, które nieświadomie współpracowały z firmami łamiącymi prawo. – Dochodzimy do sytuacji absurdalnej, w której podatnik, poza ryzykiem biznesowym, które ponosi nawiązując relacje handlowe z nieuczciwym kontrahentem, naraża się na odpowiedzialność za zaległość podatkową – podkreśla Marcin Nowacki.

Najbardziej wstrząsające są jednak wyniki sondażu, którym ZPP zilustrował swój raport (ankietowanych było ponad pół tysiąca firm). Zgodnie z nimi jedynie co piąty (22 proc.) przedsiębiorca z sektora małych i średnich firm ma zamiar dalej działać bez zmian. Ale już 15 proc. ma zamiar ograniczyć działalność, by ograniczyć ryzyko. Zamknąć firmę chce 18 proc. respondentów, przenieść firmę zagranicę – 11 proc., przejść do szarej strefy – 6 proc., podjąć inne działania – 4 proc. Co czwarty jeszcze nie wyrobił sobie zdania w tej sprawie.

– Oczywiście, polscy biznesmeni nie podejmują decyzji na bazie jakiejś jednej przyczyny. To jest cały splot różnego rodzaju rzeczy – podkreśla Cezary Kaźmierczak. W badaniu BCC powraca również temat kontroli: 58 proc. przedsiębiorców skarży się nie tylko na nadmierną liczbę, ale i czas trwania kontroli. W ponad 45 proc. ankietowanych firm w ciągu roku przeprowadzanych jest od dwóch do pięciu kontroli. Ba, w 15 proc. firm „przydarza się” od pięciu do dziesięciu kontroli. Na drugim biegunie jest 12 proc. biznesów, które nie doświadczyło kontroli w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy. Zresztą, umówmy się: kontrole to nie byle pikuś – w co czwartej firmie kontrolerzy siedzą przez 2-3 tygodnie, w 6,5 proc. - od 4 do 5 tygodni. W 3,3 proc. kontrole trwały... ponad miesiąc.

– Nadmiar instytucji kontrolnych (naliczyliśmy ich czterdzieści) oraz zbyt częste i przeciągające się kontrole dezorganizują pracę firm – kwitował Marek Goliszewski, prezes Business Centre Club. – Wcześniej, dobrą praktyką były kontrole zapowiadane z mocy ustawy. Obecnie takiej praktyki nie ma, co rodzi nieufność między biznesem a państwem, między przedsiębiorcą a urzędnikiem – dorzucał. Jego zdaniem, to hamuje proces inwestycji. – A jak nie będzie inwestycji i miejsc pracy, nie będzie wzrostu gospodarczego, wystarczających wpływów podatkowych do budżetu i zabraknie pieniędzy na plan Morawieckiego. Przedsiębiorcy oczekują stabilnych warunków do działania i bardziej spójnej, długofalowej polityki rządu – podsumowywał. Czekaj tatka latka?