Polski Ład mocno namieszał w życiu przedsiębiorców. Wielu z nich cały czas nie wie, jaka forma opodatkowania będzie dla nich najkorzystniejsza: ryczałt, podatek liniowy albo zasady ogólne. Tymczasem dziś mamy ostatni dzień na zmianę formy opodatkowania.
Do poniedziałku 21 lutego osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą dokonać zmiany sposobu opodatkowania dochodów osiąganych z tej działalności. Formę opodatkowania zmienia się co do zasady do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym. W tym roku 20 lutego wypadł jednak w niedzielę, stąd przesunięcie terminu o jeden dzień roboczy.
Przedsiębiorcy mogą wybierać między opodatkowaniem dochodów na zasadach ogólnych – według skali podatkowej, podatkiem liniowym z 19-proc. stawką PIT lub opodatkowaniem przychodów ryczałtem ewidencjonowanym. Od 2022 r. nie można już jednak wybrać opodatkowania w formie karty podatkowej – przedsiębiorcy, którzy w roku poprzednim korzystali z opodatkowania w tej formie, mogą jednak nadal kontynuować ten sposób, o ile nie utracili do niego prawa.
– W tym roku wybór formy opodatkowania jest szczególnie utrudniony – zwraca uwagę Remigiusz Pytlik, adwokat i doradca podatkowy z kancelarii EXPERT Spółka Doradztwa Podatkowego. – Oprócz stawek podatków, które należało brać pod uwagę w ubiegłych latach, w tym roku należy brać pod uwagę również wysokość składki zdrowotnej, której wysokość jest różna dla ryczałtu, podatku liniowego i skali podatkowej.
Skala podatkowa
Skala podatkowa (inaczej opodatkowanie na zasadach ogólnych), to podstawowa forma opodatkowania działalności gospodarczej. Podatnik rozliczający się w taki sposób, będzie płacił podatek dochodowy według stawki 17 proc. oraz 32 proc. od nadwyżki dochodu ponad kwotę 120 000 zł.
Rozliczenie na zasadach ogólnych oznacza, że opodatkowaniu podlega dochód, czyli różnica pomiędzy uzyskanymi przychodami a kosztami uzyskania przychodów. Przychodami z działalności gospodarczej są wszelkie kwoty należne związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Może się także zdarzyć, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej koszty uzyskania przychodów przewyższą przychody. W takim wypadku firma ponosi stratę. Poniesioną stratę można odliczyć od dochodu w kolejnych pięciu następujących po sobie latach podatkowych.
Rozliczając się na skali, można korzystać z wielu ulg i odliczeń podatkowych, m.in. ulga dla klasy średniej, ulga na dziecko, ulgi IP BOX (preferencje m.in. dla programistów), ulgi termomodernizacyjnej, ulgi z tytułu działalności w specjalnej strefie inwestycyjnej, ulgi z tytułu krwiodawstwa etc.
– Wybór skali podatkowej będzie opłacał się tym podatnikom, którzy osiągają roczny dochód do 120 000 złotych. Będą oni płacili podatek od 90 000 zł, bowiem 30.000 zł to kwota wolna od podatku. Dodatkowo będą mogli rozliczyć ulgę dla klasy średniej, co może przynieść dodatkowe oszczędności podatkowe – tłumaczy mecenas Remigiusz Pytlik.
Ekspert zastrzega jednocześnie, że opodatkowania na zasadach ogólnych nie można jednak określić jednoznacznie najlepszym rozwiązaniem. – Skala podatkowa w tym roku to jednak forma dla przedsiębiorców o mocnych nerwach – przestrzega.
Jeżeli w trakcie roku pojawi się dodatkowych dochód, to po przekroczeniu progu 120.000 zł nadwyżka będzie opodatkowana stawką 32 proc. Składka zdrowotna – która dla przedsiębiorców na skali wynosi 9 proc. dochodu – spowoduje, że taki dodatkowy zarobek będzie obciążony na poziomie 41 proc. Jeśli przedsiębiorca przekroczy górny limit dochodu dla ulgi dla klasy średniej, tj. 133 692 zł, to w całości utraci możliwość skorzystania z tego rozwiązania. Wybierając tę formę, trzeba być zatem szczególnie ostrożnym.
Podatek liniowy
W przypadku opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej według stawki liniowej osiągnięte dochody są opodatkowane zawsze taką samą, 19 - procentową stawką podatkową. Ustalając dochody dla celów podatkowych, podatnik ma prawo uwzględniać koszty uzyskania przychodu poniesione w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz stratę z działalności gospodarczej.
Koszty uzyskania przychodów to z resztą pojęcie kluczowe dla podatników stosujących podatek liniowy. Przepisy nie wskazują konkretnie, co może stanowić koszt uzyskania przychodu. Kluczowy jest cel, w jakim przedsiębiorca ponosi wydatki:
osiągnięcia przychodów, na przykład poprzez nabycie towarów, materiałów biurowych, wyposażenia – wszystkiego, co bezpośrednio bądź pośrednio ma doprowadzić do osiągnięcia przychodu;
zachowania źródła przychodów, czyli na przykład wydatki na organizację spotkań z kontrahentami;
zabezpieczenia źródła przychodów, czyli na przykład wydatki na polisy ubezpieczeniowe
– Dotychczas podatek liniowy był pierwszym wyborem przedsiębiorcy ze względu na niską stawkę 19 proc. i możliwość odliczenia kosztów – mówi Remigiusz Pytlik.
– W tym roku obciążenia wzrastają o składkę zdrowotną, która w roku 2022 została ustalona na poziomie 4,9 proc. Poprzez brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku obciążenia fiskalne wzrastają zatem realnie do 23,9 proc. To wielu osobom przestaje się opłacać i trudno się dziwić, że szukają alternatyw dla podatku liniowego – zaznacza.
Ryczałt
Podstawę opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stanowi osiągnięty przychód po uwzględnieniu przysługujących odliczeń. W rozliczeniu podatkowym nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów. Dzięki temu obliczenie podatku jest o wiele prostsze niż na zasadach ogólnych. Ryczałt może być zatem opłacalny dla przedsiębiorców, którzy nie ponoszą wysokich wydatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Ryczałt pozwala prowadzić uproszczoną księgowość (ewidencję przychodów), a stawki podatku zależą od rodzaju prowadzonej działalności i wynoszą od 2 proc. do nawet 17 proc.
– Stawki ryczałtu zależą od przedmiotu usług, które świadczy przedsiębiorca. Zasadniczo stawka ryczałtu wynosi 8,5 proc. przychodu, ale są też usługi obłożone wyższymi stawkami. Warto przeanalizować katalog usług obciążonych stawką 15 proc., bowiem nieprawidłowa klasyfikacja usług spowodować może nieopłacalność wyboru tej formy opodatkowania – radzi Remigiusz Pytlik.
Jak przypomina, niektóre klasyfikacje są nieoczywiste, bowiem ustawa posługuje się Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług, a przedsiębiorcy przyzwyczajeni są do Polskiej Klasyfikacji Działalności.
– Ta forma opodatkowania sprawdzi się w tych działalnościach, gdzie nie ma kosztów albo są one niskie. Trzeba jednak zwrócić uwagę na pewne wyłączenia zawarte w ustawie. Najbardziej istotne to wyłączenie możliwości stosowania ryczałtu jeżeli świadczymy usługi na rzecz obecnego pracodawcy lub byłego pracodawcy - tutaj jest dwuletni okres karencji – podkreśla doradca podatkowy.
Jak zmienić formę opodatkowania?
Formę opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej można zmienić raz w roku przez rezygnację z aktualnej formy opodatkowania lub wybranie nowej formy opodatkowania. Ze względu na to, że dziś jest ostatni dzień na dokonanie tej zmiany, najwygodniej będzie to zrobić online, na stronie Biznes.gov.pl.
Najpierw należy zalogować się do swojego Konta Przedsiębiorcy (np. poprzez Profil Zaufany albo aplikację banku), następnie poprzez zakładkę “Moja Firma” należy wybrać "Aktualizacja wpisu CEIDG".
Remigiusz Pytlik zastrzega jednak, że podejmowanie tej decyzji pochopnie i na "ostatnią chwilę" może nie być najlepszym pomysłem.
– Doradzając przedsiębiorcom na przestrzeni ostatnich kilku tygodni, zaczynaliśmy od wyliczeń podatku oraz składki zdrowotnej i porównywaliśmy otrzymane wyniki dla każdej formy opodatkowania. Wyliczenia te prowadziły czasem do wniosków nieoczywistych, sprzecznych z intuicją i pierwotnymi założeniami – wyjaśnia.
Jest to dodatkowe obciążenie, którego nie nazwano podatkiem, a które w istotny sposób wpływa na obciążenia związane z daną formą opodatkowania. Sporo kontrowersji wiąże się też z nową ulgą dla klasy średniej. Jej zastosowanie w rozliczeniu wspólnie z małżonkiem może wpłynąć na decyzję co do wyboru skali podatkowej w miejsce np. podatku liniowego,
Remigiusz Pytlik
EXPERT Spółka Doradztwa Podatkowego
Trzeba przewidzieć wysokość spodziewanych przychodów w 2022 roku oraz wysokość kosztów w naszej działalności. Wybór pozornie niskiej stawki ryczałtu może odbić się niekorzystnie na sytuacji przedsiębiorcy, jeśli w firmie pojawią się wyższe koszty, a świadczona usługa zostanie zakwalifikowana objętych wyższą stawką ryczałtu.