Polscy nauczyciele przez cały czas upominają się o wyższe wynagrodzenia. Na początku kariery mogą liczyć na pensje niższe niż płaca minimalna i to po podwyżce. Sprawdzamy, ile zarabiają nauczyciele w Polsce.
Zarobki nauczycieli określa rozporządzenie ministra edukacji i nauki. To, ile co miesiąc wpływa na ich konta, zależy od wykształcenia i stopnia awansu zawodowego.
W 2023 r. nauczyciele z wykształceniem wyższym (z tytułem magistra) i przygotowaniem pedagogicznym zarabiają nie mniej niż:
Z kolei minimalne zarobki dla nauczycieli z innymi kwalifikacjami kształtują się na poziomie:
Te niższe kwoty dotyczą zarówno nauczycieli z tytułem magistra bez przygotowania pedagogicznego, jak i tych, którzy posiadają tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym (lub bez). Dokładnie te same stawki obejmują osoby, które posiadają dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, lub posiadają inne wykształcenie.
Nauczyciel początkujący otrzymuje wynagrodzenie, które jest w równej wysokości co płaca minimalna.
Z pierwotnych planów przygotowanych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki (MEiN) wynikało, że w przyszłym roku nauczyciele otrzymają podwyżki wynagrodzeń rzędu 6,6 proc. Jednak pod koniec sierpnia 2023 r. premier Mateusz Morawiecki ogłosił, że zarobki nauczycieli wzrosną o 12,3 proc.
Wynagrodzenie nauczycieli to określony w Karcie nauczyciela procent kwoty bazowej, ustalanej każdego roku w ustawie budżetowej. W 2024 r. kwota bazowa ma wynosić 4471,28 zł.
W 2024 r. (już po podwyżce o 12,3 proc.) nauczyciele z wykształceniem wyższym i przygotowaniem pedagogicznym będą zarabiali:
Oznacza to, że ich zarobki wzrosną o kilkaset złotych brutto w porównaniu do tegorocznych stawek. Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP), który zrzesza pracowników oświaty i wychowania, postulował podwyżkę wynagrodzeń dla nauczycieli w wysokości 20 proc.
Dla porównania od 1 stycznia 2024 r. płaca minimalna ma wynosić 4242 zł, a od 1 lipca 2024 r. – 4300 zł. Oznacza to, że nauczyciele będą zarabiali mniej niż najniższa krajowa.
Nauczyciele dbają o podnoszenie kwalifikacji, ponieważ to od nich zależą ich wynagrodzenia. W 2022 r. system awansu zawodowego został uproszczony i zmniejszono liczbę stopni – zlikwidowano stopień nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego.
Nauczyciele, którzy uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego do 31 sierpnia 2022 r., ale do tego dnia nie awansowali na stopień nauczyciela mianowanego, mogą starać się o ten stopień według dotychczasowych przepisów. Czas jest jednak ograniczony – mogą to zrobić tylko do 31 sierpnia 2027 r.
Jaki warunki trzeba spełnić, aby awansować zgodnie z nową ścieżką kariery? Nauczyciel początkujący odbywa przygotowanie do zawodu nauczyciela, które trwa 3 lata i 9 miesięcy. Następnie dyrektor powołuje komisję, która wydaje opinie. Jeśli jest pozytywna, to zdaje egzamin, podczas którego sprawdzane są: spełnianie wymagań, wiedza i umiejętności niezbędne do efektywnego wykonywania obowiązków. Pozytywny wynik gwarantuje mu stopień nauczyciela mianowanego.
Nauczyciel mianowany musi pracować w szkole przez co najmniej 5 lat i 9 miesięcy, aby móc złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela dyplomowanego. Nauczyciel z tytułem doktora (lub wyższym) może ubiegać się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego szybciej – już po 4 latach 9 miesiącach.
Dodatkowo trzeba spełnić kilka warunków. Każdy nauczyciel zainteresowany awansem w ostatnim roku pracy musi otrzymać przynajmniej bardzo dobrą ocenę pracy (za ostatnie 3 lata). Poza tym wymagana jest akceptacja komisji kwalifikacyjnej, którą wydaje się na podstawie analizy dorobku zawodowego oraz po przeprowadzeniu rozmowy sprawdzającej spełnianie wymagań dotyczących realizacji zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty.