Program Czyste Powietrze, mający na celu poprawę jakości powietrza poprzez modernizację systemów grzewczych i termomodernizację budynków, dotąd napotykał na trudności związane z opóźnieniami w wypłacie pieniędzy dla beneficjentów.

Patent rządu na prefinansowanie programu

Ministra Klimatu i Środowiska, Paulina Hennig-Kloska, ogłosiła na konferencji prasowej, że resort zamierza skorzystać z funduszy z programu Feniks (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko) w celu uregulowania zaległych płatności w ramach programu Czyste Powietrze. Ma to na celu przywrócenie płynności finansowej w programie antysmogowym oraz utrzymanie jej na stałym poziomie.

Decyzja o skierowaniu środków z programu Feniks na rzecz programu Czyste Powietrze wynika z potrzeby szybkiego rozwiązania problemu zaległych dotacji, z którym borykają się beneficjenci programu antysmogowego. Ministra Hennig-Kloska podkreśliła, że proces uruchamiania puli środków z Feniksa rozpocznie się w ciągu najbliższych tygodni.

Uznaliśmy, że rozpoczynamy proces uruchomienia puli środków dostępnych z Feniksa, zajmie to parę tygodni, ale chcemy mieć pewność, że w perspektywie kolejnych miesięcy, ta płynność w programie Czyste Powietrze zostanie nie tylko przywrócona, ale i zachowana w sposób trwały poprzez wprowadzenia docelowych rozwiązańPaulina Hennig-Kloskaministra Klimatu i Środowiska

Hennig-Kloska zaznacza, że głównym celem rządu jest przywrócenie i utrzymanie płynności w programie antysmogowym Czyste Powietrze. Na konferencji prasowej podkreśliła również, że rozważane są różne środki, w tym nawet prefinansowanie złożonych wniosków o dotację, aby wspierać beneficjentów programu.

Ministra wyjaśniła, że rząd otrzymał z pierwszej transzy Krajowego Planu Odbudowy kwotę 200 milionów złotych na rzecz programu Czyste Powietrze.

Zaległości w wypłatach z programu Czyste Powietrze

Kloska podkreśliła, że zaległości w wypłatach sięgają obecnie 300 milionów złotych, co skłoniło resort klimatu do poszukiwania dodatkowych źródeł finansowania. Dlatego też resort zdecydował się sięgnąć po środki z programu Feniks, który obejmuje fundusze europejskie na infrastrukturę, klimat i środowisko.

Ministra Klimatu i Środowiska, ostrzegła przed kryzysem finansowym w programie Czyste Powietrze, informując, że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wstrzymał wypłaty, co dotknie kilkanaście tysięcy rodzin oczekujących na wsparcie finansowe. Zaznaczyła, że zaniedbania poprzedniego rządu pozostawiły program bez wystarczających środków, w tym z KPO i Funduszy Spójności.

– W drugiej połowie poprzedniego roku przyjmowano do realizacji wnioski, nie mając na nie pokrycia finansowego. W połowie grudnia 2023 r. zatrzymane zostały wypłaty, z powodu wyczerpania pieniędzy w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i funduszach wojewódzkich – czytamy w komunikacie NFOŚiG.

Hennig-Kloska przedstawiła nowe kierunki działań w ramach Programu Czyste Powietrze, które mają na celu "zwiększenie efektywności, przejrzystości i skuteczności programu antysmogowego". Jednym z głównych elementów reformy jest przyspieszenie procesu rozpatrywania wniosków, aby skrócić czas oczekiwania beneficjentów na decyzje dotyczące przyznania dotacji.

Jak dostać pieniądze z programu Czyste Powietrze?

Jak informowaliśmy na łamach INNPoland, aktualnie obowiązująca wersja programu wprowadza dodatkowe finansowania w przypadku przeprowadzenia kompleksowej termomodernizacji. Jego wielkość jest uzależniona od dochodu, jaki osiąga wnioskodawca. Najwyższe poziomy dofinansowania, uwzględniające kompleksową termomodernizację wraz z mikroinstalacją fotowoltaiczną w poszczególnych częściach programu kształtują się do poziomu 66 tys. zł, 99 tys. zł i 135 tys. zł bezzwrotnej dotacji. 

Jak otrzymać dofinansowanie na kompleksową termomodernizację? W tym wypadku zasady programu wymagają przeprowadzenie audytu energetycznego oraz wykonanie wszystkich elementów wskazanych w jednym z wariantów w przygotowanym audycie, który zagwarantuje zmniejszenie zużycia energii użytkowej (EU) na cele ogrzewania budynku:  

• do wartości nie większej niż 80 kWh/(m2*rok), lub  
• o minimum 40 proc.

Audyt energetyczny budynku do kwoty 1200 zł może zostać również dodatkowo dofinansowany: jako koszt kwalifikowany, ale nie wliczany do limitu maksymalnej kwoty dotacji określonej dla poszczególnych rodzajów przedsięwzięć w ramach każdej części "Czystego Powietrza".