Wojna o snus. Jak hasła w Wikipedii stały się frontem starć wyborczych

W ostatni weekend stronę hasła "snus" na polskiej Wikipedii edytowano 30 razy.

To więcej niż w okresie od jej powstania w 2016 aż do piątkowej debaty prezydenckiej. Wówczas Karol Nawrocki na wizji wsadził sobie pod wargę woreczek nikotynowy, co wywołało dyskusje na temat ich działania i statusu prawnego. 

Wpis dotyczący samego kandydata też stał się polem walk wikipedystów.

Z kolei hasło "Karol Nawrocki" od czasu ogłoszenia jego startu w wyścigu prezydenckim zostało edytowane 230 razy, z czego ponad 60 w samym maju. 

Wolna Encyklopedia stała się kolejnym frontem starć politycznych. Portal, który od lat stara się być źródłem obiektywnej wiedzy, dzisiaj coraz częściej staje się zarówno przestrzenią, jak i przedmiotem sporów ideologicznych. 

Choć tradycja ich zażywania sięga XVII wiecznej Szwecji, wciąż najwyraźniej nie doszliśmy do konsensusu odnośnie niektórych właściwości "snusów".

Po piątkowej debacie w TVP jeden z użytkowników Wikipedii zmienił słowo "nikotyny" w definicji produktu na "substancji narkotycznych (głównie nikotyny)" wywołując tym samym wojnę między wikipedystami. 

Edytować wpis na Wikipedii może oczywiście każdy – to główne założenie portalu, który od 2001 kształtuje wielojęzyczną bazę wpisów dotyczących wszystkiego od postaci historycznych, aż po gatunki ryb głębinowych.

Po naniesieniu poprawek te muszą zostać przejrzane przez doświadczonego wikipedystę, nazywanego redaktorem (status nadawany automatycznie użytkownikom z odpowiednim stażem i liczbą edycji). 

Strona wykorzystuje oczywiście też boty, które głównie poprawiają literówki i dodają linki do innych haseł w Wikipedii, jednak w wybranych przypadkach usuwają przypadki "wandalizmów" na stronie.

Otwarty dostęp do tworzenia i edycji wpisów w Wolnej Encyklopedii, choć umożliwił jej powstanie, dzisiaj prowadzi do sporów światopoglądowych. 

Szczególnie w obecnym klimacie politycznym, w którym każda kampania budzi skrajne emocje, a wybory są wygrywane kilkoma procentami głosów, tego typu dyskusje potrafią wylać się poza dyskurs polityczny. 

Stąd dziesiątki edycji pod wpisami związanymi z wyborami prezydenckimi. 

"To polityczna wrzutka przedwyborcza" – pisze użytkownik Politolog 200, uzasadniając swoją edycję hasła "Karol Nawrocki". 

"Nie prowadźmy wojny edycyjnej" – nawołuje Oeleau. 

To dwaj użytkownicy, którzy są najbardziej zaprawieni w wyborczych bojach wikipedystów w trakcie tego wyścigu prezydenckiego. Obaj maczali palce we wpisach o snusie, Karolu Nawrockim i Rafale Trzaskowskim. 

Najbardziej wzmożone edycje wywołało zażycie snusa na wizji, ale również temat mieszkania pana Jerzego. Kwestia kawalerki przekazanej Nawrockiemu była najpierw usuwana z jego hasła na Wikipedii a później wielokrotnie edytowana i uzupełniana. 

Wojny wikipedystów nie są oczywiście niczym nowym. Mają nawet swój własny wpis w Wikipedii.

Spory dotyczyły trywialnych tematów, takich jak pisownia słowa "Jogurt" w angielskojęzycznej Wikipedii, czy wzrost Donalda Trumpa, ale i najtrudniejszych zagadnień współczesnej polityki. 

W 2003 wybuchła dyskusja, czy angielskojęzyczna wersja platformy powinna stosować określenie Danzig, czy Gdańsk we wpisie dotyczącym polskiego miasta.

W 2019 nacjonalistyczna grupa miała spamować platformę edycjami opisującymi fenomen Polaków oddających mienie społeczności żydowskiej po zakończeniu II WŚ.

Jedna z największych "wojen edycyjnych" dotyczy natomiast hasła George W. Bush. Strona byłego prezydenta USA była edytowana prawie 50 tys. razy. 

I choć spory o prowadzenie Wikipedii towarzyszą jej od zawsze, spory o moderacje platformy zyskały w ostatnim czasie na sile. 

"Wikipedia jest stale zagrożona" – mówi Stephen Harrison, autor książki Editors opowiadającej o kulisach działania portalu. "Teraz mamy Elona Muska, który wypowiada się o niej krytycznie". 

Choć zarzut o cenzurowanie prawicowych treści na Wikipedii nie jest niczym nowym i konkurencyjne portale, takie jak Conservapedia czy RationalWiki już próbowały zająć jej miejsce, obecna ofensywa przeciwko platformie nabiera na sile. 

"Pozbawmy Wikipedię funduszy, dopóki nie osiągniemy równowagi!" – napisał na początku roku Elon Musk pod wykresem porównującym ile razy na platformie wspomniano termin "skrajna lewica" względem "skrajnej prawicy". 

Choć Wikipedia była kiedyś nazywana "ostatnim bastionem wspólnej rzeczywistości", obecnie stała się zarówno przestrzenią, jak i przedmiotem ideologicznej walki. 

To jednak ważne, żeby zachować jej niezależność i kontynuować rozwój tego projektu. W końcu kiedy spojrzymy, gdzie dostęp do platformy został ograniczony, uzmysłowimy sobie, jak istotna jest rola Wikipedii, również w zachowywaniu wartości demokratycznych. 

Obecnie Wikipedia nie jest dostępna w Chinach, jest natomiast cenzurowana m.in. w Iranie, Rosji i Arabii Saudyjskiej.