Przełomowe prawo. W tym kraju za deepfake'a pójdziesz do więzienia

Włoski parlament przyjął ustawę uznawaną za pierwsze w Unii Europejskiej całościowe prawo dotyczące sztucznej inteligencji. Akt prawny wpisuje się w unijny AI Act, ale idzie o krok dalej, wprowadzając szczegółowe zasady, sankcje i mechanizmy nadzoru.

Jak podkreślono w uzasadnieniu ustawy, jej celem jest "odpowiedzialne wykorzystanie sztucznej inteligencji w ramach podejścia skoncentrowanego na człowieku". Regulacje mają równocześnie chronić prawa obywateli, dbać o bezpieczeństwo i wspierać rozwój technologii zgodnej z wartościami społecznymi.

Nowe przepisy przewidują surowe sankcje karne wobec osób, które użyją sztucznej inteligencji do szkodliwych działań.

Za dystrybucję deepfake'ów lub zmanipulowanych treści mogących wyrządzić krzywdę grozi od 1 do 5 lat więzienia. Jeszcze ostrzejsze kary przypisuje się wykorzystaniu AI do oszustw, kradzieży tożsamości czy naruszania praw obywatelskich.

Wskutek nowego prawa, twórcy treści cyfrowych i firmy muszą wdrażać systemy znakowania, weryfikacji pochodzenia materiałów oraz procedury szybkiego reagowania na nadużycia.

Prawo wymaga, aby tam, gdzie sztuczna inteligencja wpływa na decyzje – np. w pracy, edukacji, sądownictwie czy ochronie zdrowia – istniała jasna informacja o jej użyciu oraz kontrola człowieka nad procesem. Ma to zapobiec sytuacjom, w których decyzje podejmowane są w pełni automatycznie, bez odpowiedzialności i nadzoru.

Szczególną uwagę zwrócono na najmłodszych użytkowników. Dzieci poniżej 14. roku życia będą mogły korzystać z systemów AI wyłącznie za zgodą rodziców. To ma ograniczyć ryzyko nadużyć, nieodpowiednich treści czy niewłaściwego profilowania danych osobowych najmłodszych.

Nowe regulacje odnoszą się także do własności intelektualnej:

Za egzekwowanie przepisów odpowiadać będą Agencja ds. Cyfryzacji Włoch (AgID) oraz Krajowa Agencja ds. Cyberbezpieczeństwa. Organy te mają prawo do audytów, kontroli dokumentacji i nakładania sankcji na podmioty nieprzestrzegające regulacji.

Ustawa nie tylko nakłada ograniczenia, ale również przewiduje wsparcie rozwoju nowych technologii. Rząd przeznaczy 1 miliard euro na fundusz venture capital dla sektora sztucznej inteligencji, cyberbezpieczeństwa i telekomunikacji.

Jedynie pojedyncze państwa europejskie podejmują się regulacji sztucznej inteligencji. Na przykład Dania pod koniec czerwca ogłosiła, że wprowadza szczególny rodzaj prawa autorskiego: do własnego ciała, rysów twarzy i głosu. Wszystko po to, aby wzmocnić ochronę ludzkiej tożsamości i walczyć w ten sposób z deepfake'ami.

Mieszkańcy Danii zyskają w ten sposób prawo do żądania od platform internetowych usuwania treści z deepfake'ami ich wizerunku lub głosu, jeśli zostały udostępnione bez zgody, ale na mocy prawa autorskiego. A nie jak dotąd naruszenia norm społeczności czy innych punktów regulaminu.