Album z czarno-białymi zdjęciami.
Najnowsze badania stanowią przełom w badaniu pamięci. Fot.: Laura Fuhrman / Unsplash

Neurobiolodzy dokonali właśnie przełomu w zrozumieniu kształtowania się wspomnień. Ich odkrycie nie tylko rzuca światło na niektóre mechanizmy działania naszej pamięci – daje również nadzieje na walkę z chorobami związanymi z zaburzeniami pamięci, takimi jak Alzheimer i zespół stresu pourazowego (PTSD).

REKLAMA

To oczywiście najważniejsze wydarzenia w naszym życiu wywołują w nas najsilniejsze emocje. Można powiedzieć, że to właśnie dlatego zapamiętujemy je tak dobrze – narodziny, ślub, rozwód czy wypadek samochodowy wyróżniają się w naszych wspomnieniach z rutyny codzienności. 

Jednak według autorów artykułu opublikowanego właśnie w magazynie naukowym Nature na tym nie kończy się odpowiedź. 

Za utrwalanie w pamięci wydarzeń z naszego życia mają odpowiadać astrocyty. Już wcześniej podejrzewano, że ten typ komórek mózgowych wspiera neurony w utrwalaniu wspomnień. Jednak najnowsze badanie pokazuje, że odgrywają one zdecydowanie bardziej aktywną rolę. To odkrycie może pomóc w leczeniu jednych z najpoważniejszych schorzeń współczesnego świata. 

Mózg i pamięć. Przełom w badaniu wspomnień

"Znaleźliśmy odpowiedź na pytanie o to, jak konkretne wspomnienia są przechowywane długoterminowo [w naszym mózgu]" – komentował współautora badania Jun Nagai, neurobiolog z Centrum Nauki o Mózgu RIKEN w Wako w Japonii. 

Nagai wraz z zespołem badaczy chcieli przeanalizować, jak pamięć krótkotrwała utrwala się w mózgu, co pozwala nam przywoływać odległe w czasie wspomnienia. W tym celu przeprowadzili eksperyment na myszach. 

Gryzonie uczono kojarzyć określoną klatkę z nieprzyjemnymi wstrząsami elektrycznymi w łapki, a naukowcy monitorowali poziom genu Fos w ich mózgach. Po kilku dniach zwierzęta ponownie trafiały do tej samej klatki, co wywoływało u nich reakcję lęku. Wtedy badacze zaobserwowali wyraźny wzrost aktywności genu Fos w astrocytach w ciele migdałowatym i innych obszarach mózgu

Co istotne, nie dochodziło do tego podczas pierwszej fazy nauki, co wskazuje, że astrocyty odgrywają kluczową rolę w odtwarzaniu wspomnień, a nie w ich powstawaniu.

Naukowcy sprawdzają, jak poprawić nasze zdrowie. Badania nad pamięcią pomoże w walce z PTSD i nie tylko

Według badaczy odkrycie to może wesprzeć badania nad zaburzeniami związanymi z pamięcią, takich jak zespół stresu pourazowego (PTSD) czy choroba Alzheimera.  

Pierwsze rozwija się u niektórych osób po przeżyciu traumatycznego wydarzenia. Charakteryzuje się nadmiernym, silnym i natrętnym przywoływaniem bolesnych wspomnień. Drugie to oczywiście nieuleczalna choroba, która prowadzi do utraty pamięci i funkcji poznawczych. 

Jeśli astrocyty są kluczowe dla stabilizacji pamięci emocjonalnej i do tego odgrywają tak ważną rolę w konsolidacji pamięci – ich modulacja mogłaby pomóc walczyć z tymi schorzeniami