Kiedy czternastki na kontach? Rząd nie zdąży z pierwotnym terminem

Czy 14 emerytura będzie już na stałe?

Tak. Sejm uchwalił właśnie ustawę o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów. Co to oznacza? Że czternasta emerytura zostanie wpisana na stałe w terminarz wypłat z ZUS-u.

Ustawa wprowadzająca 14 emeryturę na stałe musi jeszcze uzyskać akceptację Senatu. Tu jednak nie należy spodziewać się niespodzianek. Patrząc na wyniki głosowania, trudno przypuszczać, by Senat oponował przeciwko nowemu świadczeniu. W Sejmie za ustawą głosowało aż 436 posłanek i posłów. Przeciwko było zaledwie 12 posłów, a sześcioro wstrzymało się od głosu.

Trudno też sobie wyobrazić, by prezydent Duda nie podpisał tej ustawy albo skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego. To przedwyborcza obietnica jego partii, więc z pewnością nie będzie robił problemów.

Kiedy wypłata 14. emerytury w 2023 roku?

Choć ustawa zakłada, że termin wypłaty czternastek będzie ustalany rokrocznie do 31 października, to w tym roku, zupełnie przypadkowo przelewy i przekazy pieniężne mają trafić do emerytów już we wrześniu. Tak zapowiadał wiceminister Szwed. Wcześniej rząd zakładał, że zdąży wypłacić świadczenie jeszcze w sierpniu. Teraz rzecznik rządu Piotr Muller enigmatycznie mówi o "jesieni". Wiadomo jednak, że rząd stanie na głowie, by wypłacić świadczenie przed wyborami parlamentarnymi.

W latach kolejnych czternastek należy się spodziewać raczej na koniec roku.

Ile według założeń wyniesie wysokość 14. emerytury?

Z projektu, który trafił do konsultacji międzyresortowych, wynika, że czternasta emerytura w pełnej kwocie trafi do osób, których regularne świadczenie nie przekracza 2900 zł brutto. Ma być wypłacana w kwocie emerytury minimalnej w danym roku kalendarzowym. W 2023 r. najniższe świadczenie opiewa na 1588,44 zł brutto. Jednak dokument zakłada, że można także określić wyższą kwotę. Decyzję w tym zakresie ma podejmować Rada Ministrów do 31 października każdego roku w drodze rozporządzenia.

Z kolei w przepisach o "czternastkach" pozostawiono furtkę. To rząd (ten i kolejne) będzie mógł zdecydować o tym, by podwyższyć jej kwotę w danym roku. Co ważne, nie będzie mógł wypłacać jej w kwocie niższej niż emerytura minimalna.

Czy od czternastki pobierany jest podatek?

Tak. I nie tylko, bo rząd będzie od niej pobierał również 9 proc. składki zdrowotnej. To poważna zmiana względem zeszłego roku, bo wtedy czternastki były zwolnione z podatku dochodowego. Teraz kiedy będą już gwarantowane ustawowo, zostaną także obłożone podatkiem PIT. Ale to nie wszystko, bo rząd dołożył do tego jeszcze jedną daninę: 9 proc. składkę zdrowotną.

Rząd liczy, że dochody z PIT zwiększą się dzięki czternastkom o ponad 700 mln zł, a wpływy do NFZ – o ponad miliard złotych.

Ile faktycznie dostaną emeryci?

Przy emeryturze w wysokości 1000 zł brutto (910 zł na rękę), czternastka wyniesie nieco ponad 1444 zł. Zaliczka na PIT w tym przypadku będzie minimalna – zaledwie 1 zł. Ale gdyby nie składka zdrowotna, emerytura byłaby wyższa o prawie 143 zł. Taka składka zdrowotna będzie pobierana od większości 14. emerytur.

Oczywiście wraz ze wzrostem emerytury podstawowej wysokość dodatkowego świadczenia będzie spadać. Jak wylicza "Fakt", emeryci dostający dziś 2000 zł brutto (1820 zł na rękę), dostaną nieco ponad 1314 zł czternastki, bo ich zaliczka na PIT sięgnie już 131 zł. Gdyby nie daniny, ich świadczenie byłoby łącznie o 274 zł wyższe.

Jeśli ktoś pobiera na rękę 2000 zł emerytury (ok. 2200 brutto) to również na rękę (czyli netto) dostanie ok. 1290 zł w ramach "czternastki".

Osoby z podstawową emeryturą w wysokości 2500 zł (2275 zł na rękę), dostaną 1254 zł czternastki, bo rząd w podatku i składce zabierze im 334 zł.

Emeryci dostający 3000 zł brutto (2670 zł na rękę), będą miały 1175 zł czternastki. Jej spadek wraz ze wzrostem emerytury podstawowej sprawia, że w daninach rząd zabierze im mniej, bo 313 zł.

Jeśli ktoś na rękę co miesiąc dostaje przelewem lub w kopercie od listonosza 3065 zł netto, dostanie 780 zł z "czternastki".

Podstawowa emerytura w wysokości 4000 zł brutto, czyli 3460 zł na rękę, będzie oznaczała już tylko nieco ponad 385 zł czternastki. Gdyby nie podatek i składka, świadczenie byłoby wyższe o nieco ponad 100 zł.

Z kolei każda osoba, która dostaje 3805 zł emerytury netto, również na rękę dostanie... 39 zł w ramach "czternastki". Jeśli ktoś dostaje wyższe świadczenie, "czternastki" nie otrzyma już w ogóle. Najniższa możliwa wypłata to 50 zł brutto.

Czy każdy emeryt otrzyma czternastkę?

Nie. Z szacunków rządu wynika, że czternastki trafią w tym roku do około 9 mln emerytów i rencistów. Jednak nie wszyscy będą mogli liczyć na czternastą emeryturę w pełnej kwocie. Seniorzy, których regularne świadczenie jest wyższe niż 2,9 tys. zł brutto, otrzymają czternastki pomniejszone o kwotę przekroczenia. Minimalna kwota do wypłaty nie może być niższa niż 50 zł brutto.

Według danych MRiPS 6,8 mln emerytów otrzyma czternastkę w pełnej wysokości, a 1,5 mln osób – pomniejszoną na zasadzie "złotówka za złotówkę".

Czternastej emerytury nie zobaczą wcale ci emeryci, którzy mają emeryturę 4488,44 zł brutto i większą. Ich świadczenie przekracza próg 2900 zł dokładnie o wartość minimalnego świadczenia emerytalnego, czyli 1588,44 zł.

Ale biorąc pod uwagę fakt, że minimalna kwota wypłaty 14. emerytury wynosi 50 złotych, świadczenia nie zobaczą również ci seniorzy, których podstawowa emerytura przekracza limit 2900 zł o 1538,44 zł, czyli wynosi 4438,44 zł brutto.